Yalan haber ve medya okuryazarlığı: Medya okuryazarlığının medya önyargıları üzerindeki etkileri
Fake news and media literacy: The effects of media literacy on media bias
- Tez No: 871748
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRÜ BALCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Yalan Haber, Medya Okuryazarlığı, Medya Ön Yargısı, Medyaya Güven, Yalan Haber Paylaşımı, Fake News, Media Literacy, Media Bias, Trust in Media, Fake News Sharing
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gazetecilik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
Medya araçlarındaki çeşitlenme, gelişen dijital ortamlar yoğun bir bilgi akışını daha da hızlandırmıştır. Geleneksel medyanın aksine, daha kolay ulaşılabilen yeni medya ile yalan haber, yanlış bilgi, dezenformasyon ve manipülasyon içeren içeriklere ulaşmak daha kolay hale gelmiştir. Özellikle yalan haber çağımızın önemli bir sorunu olarak hem bireysel hem de toplumsal olarak ciddi problemlere yol açabilecek bir potansiyele sahiptir. Haberin, insanların bilgilenmesi, biliçlenmesi, karar vermesi gibi noktalarda bir çok işlevi olduğu düşünüldüğünde toplumsal olarak özellikle demokratik süreçlerin gelişmesi için oldukça değerli olduğu bilinmektedir. Medya okuryazarlığı yalan haber de dahil olmak üzere, bireylerin medya içeriklerine karşı bilinçlenmesi, eleştirel bakış açısıyla medya metinlerini çözümlemesi açısından son yıllarda önemi daha da artan bir kavram olarak bilinmektedir. Dünyada farklı uygulama alanları bulunan medya okuryazarlığı dersi ülkemizde öğretim ve iletişim fakültelerinde seçmeli ve zorunlu ders olarak verilen medya okuryazarlığı dersi, öğrencilerin medyaya karşı daha bilinçli davranmayı öğretmeyi amaçlamaktadır. Medya okuryazarlığının medya ön yargılarına etkilerini ele alan bu çalışma 600 üniversite öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin medya ön yargıları, medyaya güvenleri ve medya araçlarında yayınlanan haberlere güven düzeylerinin ölçülmesi amaçlamıştır. Elde edilen sonuçlara göre, medya okuryazarlık dersi alan katılımcıların medya okuryazarlık düzeylerinin ve medya ön yargılarının yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte, medya okuryazarlığı dersi alanların medyada yayınlanan habere güven düzeylerinin de yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Katılımcıların, medya okuryazarlık düzeylerinin haberlere güven düzeyi üzerinde negatif anlamlı etkisi olduğu görülmüştür. Ayrıca, katılımcıların kitle iletişim araçlarında yayınlanan haberlere güven düzeyi azaldıkça medya ön yargı düzeyinin arttığı ve sosyal medyaya güvenleri ile yalan haber paylaşımları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Diversification in media tools and developing digital environments have accelerated the intense flow of information. Unlike traditional media, it has become easier to access content containing fake news, misinformation, disinformation and manipulation with the more easily accessible new media. Fake news, in particular, is an important problem of our age and has the potential to cause serious problems both individually and socially. Considering that news has many functions such as informing people, raising awareness and making decisions, it is known that it is very valuable socially, especially for the development of democratic processes. Media literacy is known as a concept whose importance has increased in recent years in terms of raising individuals' awareness of media content, including fake news, and analyzing media texts from a critical perspective. Media literacy course, which has different application areas around the world, is given as an elective or compulsory course in education and communication faculties in our country, and aims to teach students to be more conscious towards the media. This study, which examines the effects of media literacy on media biases, was conducted with 600 university students. It aimed to measure students' media prejudices, their trust in the media and their level of trust in the news published in media. According to the results obtained, it was revealed that the media literacy levels and media prejudices of the participants who took the media literacy course were high. Besides, it was concluded that those who took media literacy course had high levels of trust in the news published in the media. It was observed that the media literacy levels of the participants had a negative significant effect on the level of trust in the news. In addition, it was found that as the participants' level of trust in the news published in mass media decreases, the level of media prejudice increases and there is a positive significant relationship between their trust in social media and fake news sharing.
Benzer Tezler
- Dijital medyada fanatizm: futbola ilişkin sosyal ağlarda nefret söylemi
Fanaticism on digital media: hate speech related to football on social networks
MERVE APSAR GÜZELKOKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Radyo-TelevizyonGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE
- Post-truth çağda medya okuryazarlığı: Yalan içeriklere yönelik bir farkındalık araştırması
Media literacy in the post-turth era: A survey on the awareness of false content
LEYLA UÇAR
- Sorumluluk ve özgürlük temelli medya okuryazarlığı becerisinin karikatür kullanılarak kazandırılması
Gaining responsibility and freedom based media literacy talent with caricatures
İLKNUR İREM ARAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA MİNDİVANLİ AKDOĞAN
- Haber sunumunda yeni bir boyut olarak haber oyun: İnfografik haberler ve veri manipülasyonu ilişkisi üzerine uygulamalı bir analiz
News gaming as a new dimension in news presentation: An applied analysis on the relationship between infographic news and data manipulation
AYŞEN YALMAN
- Dijital medya ile değişen haber tüketim tercihleri ve haber doğrulama davranışları üzerine bir araştırma
A research regarding changing preferences on news consumption by digital medi̇a and news confirmation actions
TUFAN ALİ YAĞMUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikÜsküdar ÜniversitesiYeni Medya ve Gazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN İRVAN