Borsa İstanbul'da işlem gören enerji şirketlerinin finansal durumlarının TOPSIS yöntemiyle incelenmesi ve sürdürülebilirlik açısından borsa performanslarının değerlendirilmesi
Analysis of the financial status of energy companies traded in Borsa Istanbul by TOPSIS method and evaluation of their stock market performance in terms of sustainability
- Tez No: 871949
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEGÜL AK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bu çalışmanın iki amacı bulunmaktadır. Birinci amacı: Aralık 2023 tarihinde Borsa İstanbul Elektrik Endeksinde (BİST XELKT) yer alan 30 adet enerji şirketinin (AHGAZ, AKENR, AKFYE, AKSEN, AKSUE, ALFAS, ARASE, AYDEM, AYEN, BIOEN, CANTE, CATES, CONSE, CWENE, ENERY, ENJSA, ESEN, GWIND, HUNER, IZENR, KARYE, MAGEN, NATEN, NTGAZ, ODAS, PAMEL, SMRTG, TATEN, ZEDUR ve ZOREN) finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemlerinden TOPSIS yöntemiyle ölçülüp karşılaştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda şirketlerin 2020-2021-2022 dönemini içeren yıllık verilerden oluşan Uluslararası Finansal Raporlama Standartları'na uyumlu bilanço ve gelir tablolarındaki finansal verileri kullanılarak“Cari Oran, Asit-Test Oranı, Finansman Oranı, Aktif Devir Hızı, Alacak Devir Hızı, Aktif Karlılığı, Öz Kaynak Karlılığı, Finansal Kaldıraç Oranı, KVYK / Aktif Toplamı, Finansman Giderleri / Net Satışlar”oranları hesaplanmış ve TOPSIS tekniği kullanılmıştır. Bu yöntemin ağırlıklı standart karar matrisinin oluşturulması aşamasında kullanılan performans kriterlerinin ağırlık değerleri, CRITIC ağırlıklandırma yöntemi ile hesaplanmıştır. Sonrasında bu oranlar, şirketlerin performansını belirten bir puana dönüştürülmüştür. Bu puanlarla şirketlerin sıralaması ve derecelendirmesi bulunarak karşılaştırma yapılmıştır. Halka açık şirketler mali verilerini Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden yayınladığı için bu çalışmada mali veriler KAP'tan alınmıştır. Verilerin toplanması ve analizi aşamalarında Microsoft Office 365 Excel programı kullanılmıştır. Sonucunda ise, 2020 yılında ideal çözüme en yakın(finansal performans olarak en yüksek) şirket ARASE, 2021 yılında tekrardan ARASE ve 2022 yılında IZENR olmuştur. İlgili üç yıla genel olarak baktığımızda ise en yüksek performansı IZENR gösterirken NTGAZ onu takip etmiştir. İkinci amacı ise: Aralık 2023 tarihinde hem BİST Elektrik(XELKT) hem de BİST Sürdürülebilirlik(XUSRD) Endeksinde yer alan yukarıdaki 30 şirket içerisinde bulunan 9 şirketin (AKENR, AKSEN, AYDEM, ENJSA, ESEN, GWIND, MAGEN, NATEN ve ZOREN) BİST Sürdürülebilirlik Endeksine alınmalarının duyurulmasının hisse senedi getirileri üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığını incelemektir. Bu durumu incelemek için Olay Çalışması yöntemi kullanılmıştır. Sonucunda ise; ülkemizde piyasanın yarı güçlü formda etkin olmadığı ve kamuya açıklanan bilgiler ile anormal negatif getirilerin olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study has two objectives. First objective is: To measure and compare the financial performances of 30 energy companies (AHGAZ, AKENR, AKFYE, AKSEN, AKSUE, ALFAS, ARASE, AYDEM, AYEN, BIOEN, CANTE, CATES, CONSE, CWENE, ENERY, ENJSA, ESEN, GWIND, HUNER, IZENR, KARYE, MAGEN, NATEN, NTGAZ, ODAS, PAMEL, SMRTG, TATEN, ZEDUR and ZOREN) in the Borsa Istanbul Electricity Index (BIST XELKT) in December 2023 by using TOPSIS method, one of the multi-criteria decision making methods. For this objective,“Current Ratio, Acid-Test Ratio, Financing Ratio, Asset Turnover Ratio, Receivables Turnover Ratio, Return on Assets, Return on Equity, Financial Leverage Ratio, STL / Total Liabilities, Financial Expenses / Net Sales”ratios were calculated using the financial data in the balance sheets and income statements of the companies in accordance with International Financial Reporting Standards, which consist of annual data covering the period 2020-2021-2022 and TOPSIS method was used. The weight values of the performance criteria used in the construction of the weighted standard decision matrix of this method were calculated by CRITIC weighting method. Afterwards, these ratios were converted into a score indicating the performance of the companies. With these scores, the ranking and rating of the companies were found and a comparison was made. Since publicly traded companies publish their financial data through the Public Disclosure Platform (PDP), financial data in this study are obtained from the PDP. Microsoft Office 365 Excel programme was used for data collection and analysis. As a result, ARASE was the company closest to the ideal solution (with the highest financial performance) in 2020, ARASE again in 2021 and IZENR in 2022. When we look at the three years in general, IZENR showed the highest performance, followed by NTGAZ. The second objective is: To examine whether the announcement of the inclusion of 9 companies (AKENR, AKSEN, AYDEM, ENJSA, ESEN, GWIND, MAGEN, NATEN and ZOREN) in the BIST Sustainability Index among the above 30 companies included in both the BIST Electricity (XELKT) and BIST Sustainability (XUSRD) Indices in December 2023 has any effect on stock returns. Event Study method was used to examine this situation. As a result, it is concluded that the market in Türkiye is not efficient in the semi-strong form and there may be abnormal negative returns due to publicly disclosed information.
Benzer Tezler
- Halka arz olan yenilenebilir enerji şirketlerinin finansal performanslarının karşılaştırılması
Comparison of the financial performance of renewable energy companies with initial public offerings
HATİCE ŞAHBAZ KANAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeÇağ Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET GÖKHAN SÖKMEN
- Finansal tablo bilgilerinin yatırımcıların kararlarına etkisi: Enerji sektöründe bir uygulama
The effect of financial statements information on investor decisions: An application in the energy sector
ISMAIL MOHAMED HILAN
- Borsa İstanbul'da işlem gören enerji sektörü şirketlerinin finansal performanslarının ölçülmesinde geleneksel oranlar ile nakit akım oranlarının karşılaştırmalı analizi
A comparative analysis of traditional ratios and cash flow ratios in measuring the financial performance of energy sector companies listed on Borsa Istanbul
SEHER KADIOĞLU
Doktora
Türkçe
2024
Ekonometriİstanbul Ticaret ÜniversitesiFinans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECDET ŞENSOY
- Enerji sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin finansal rasyolarındaki değişikliklerin borsada işlem gören pay senetlerinin performansının ölçülmesinin ekonometrik analizi
Econometric analysis of meansuring the performance of stocks traded in the stock market of the changes in the financial ratios of enterprises operating in the energy sector
İDRİS ADIGÜZEL
Doktora
Türkçe
2023
İşletmeİstanbul Okan ÜniversitesiBankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT TARGAN ÜNAL
- Yenilenebilir enerji sektöründe çevresel ve finansal performans ölçümü
Environmental and financal performance measurement in the renewable energy sector
YALÇIN AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeKarabük Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM ECE ÇOKMUTLU