Gelişim yetersizliği olan 0-36 arasındaki çocukların anneleri için geliştirilen rutinlere dayalı erken müdahale programı [RUDEP]: Karma yöntemler araştırması
Routine-based early intervention program [RUDEP] developed for mothers of children aged 0-36 months with developmental disability: A mixed methods study
- Tez No: 872109
- Danışmanlar: PROF. DR. LATİFE ÖZAYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Bu araştırmanın amacı, annelerin günlük rutinleri içindeki gereksinimlerini belirleyerek geliştirilen rutinlere dayalı erken müdahale programıyla 0-36 aylık gelişim yetersizliği gösteren çocukların annelerine koçluk uygulamasıyla fırsat öğretim uygulamasını annelerin günlük rutinler içinde kullanmalarına ve çocuklarının bu rutinlerdeki sosyal iletişim davranışları edinmelerine olan etkileri incelemektir. Araştırma, keşfedici karma yöntemler araştırması deseni I. ve II. araştırma olarak yürütülmüştür. I. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasıdır. I. araştırmaya gelişim yetersizliği olan 11 çocuğun annesi katılmıştır. Nitel araştırmada yarı-yapılandırılmış görüşmelerle annelerin sosyo-ekonomik destekleri ve rutinlere dayalı gereksinimleri belirlenmiştir. Annelerin sosyo-ekonomik görüşleri incelendiğinde sosyal destekleri yetersiz bulmuşlardır. Çocuklarının gelişimini desteklemekte yetersiz hissetmişlerdir. Annelerin rutinlere dayalı görüşleri incelendiğinde günlük rutinlerde zorlandıkları, çocukların gelişim ve öğrenmelerini desteklemek amacıyla bilgi edinmeye, oyun, vakit geçirme ve yemek rutinlerinde desteklenmeye ihtiyaçları vardır. II. araştırmada ise tek-denekli araştırma modellerinden katılımcılar arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. I. araştırmanın katılımcıları arasından benzer gereksinimleri olan otizm spektrum bozukluğu olan dört çocuk ve anneleri II. araştırmanın katılımcıları olmuştur. Annelerin gereksinim doğrultusunda geliştirilen“Rutinlere Dayalı Erken Müdahale Programı [RUDEP]”gelişim yetersizliği olan çocukların annelerine koçluk uygulamasıyla sunulan fırsat öğretim uygulamasını oyun rutini içinde kullanabilmelerinde etkili olmuştur. Çocukların oyun rutini içinde sosyal iletişim davranışlarının sıklığı artmıştır. Anneler uygulamayı vakit geçirme ve atıştırmalık rutinlerine genellemişlerdir. Anneler uygulama sona erdikten sonra 1., 3., ve 6. haftalarda da başlama düzeyinin üzerinde uygulamayı sergiledikleri görülmüştür. Sosyal geçerlik bulguları, annelerin RUDEP'in etkili olduğunu ifade etmişlerdir. RUDEP uygulandıktan sonra annelerin rutinlerindeki memnuniyet düzeyleri artmıştır. RUDEP'in gelişim yetersizliği tanılı çocukların annelerinin görüşleri doğrultusunda geliştirilmesi ve gün içinde fırsat öğretim uygulanamasını edinerek rutinlerde kullanabildiğini göstermiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to determine the needs of mothers within their daily routines and to examine the effects of a routine-based early intervention program on the ability of mothers of children aged 0-36 months with developmental disability to use incidental teaching within their daily routines and to improve their children's social communication behaviors within these routines. The research was conducted as an exploratory mixed-methods study in two parts: Study I and Study II. Study I employed a qualitative research method known as a case study. Eleven mothers of children with developmental delays participated in this study. Semi-structured interviews were used to identify the socio-economic supports and routine-based needs of the mothers. The socio-economic perspectives of the mothers revealed that they found social supports to be inadequate and felt insufficient in supporting their children's development. The analysis of the mothers' routine-based perspectives indicated that they struggled with daily routines and needed information and support for activities aimed at supporting their children's development and learning, particularly in play, spending time, and meal routines. Study II utilized a single-subject research design, specifically a multiple baseline across participants design. Four children with autism spectrum disorder and their mothers, who had similar needs as identified in Study I, participated in Study II. The“Routine-Based Early Intervention Program [RUDEP],”developed based on the needs identified, was effective in helping mothers of children with developmental delays use opportunity teaching within play routines through coaching. The frequency of social communication behaviors in children increased during play routines. Mothers generalized the application to routines involving spending time and snacks. It was observed that mothers continued to implement the program above baseline levels at the 1st, 3rd, and 6th weeks after the intervention ended. Social validity findings indicated that mothers found RUDEP to be effective. After the implementation of RUDEP, mothers' satisfaction levels with their routines increased. RUDEP was shown to be effective in enabling mothers of children with developmental delays to apply incidental teaching within their daily routines based on their feedback.
Benzer Tezler
- Gelişimsel dil bozukluğu olan çocuklarda sosyal iletişim becerilerinin çocuğun mizacı ve ebeveyn ilişkileri ile bağlantısının incelenmesi
The investigation of associations between social communication skills of children with developmental language disorder and children's temperamental features and parental relationships
TUNCAY SANDIKÇI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Psikiyatriİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURAK DOĞANGÜN
- Okul öncesi dönemdeki zihinsel yetersizliği olan ve olmayan çocukların sosyal becerileri ve problem davranışlarının karşılaştırılması
The comparison of preschoolchildren with mental retardation in terms of social skills and problem behaviour
TUĞBA AYKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLKNUR ÇİFCİ TEKİNARSLAN
- Talasemik çocuklarda endokrin komplikasyonlar ve hipofiz fonksiyonları
Endocrine complications and pituitary functions in thalassemic children
PAMİR IŞIK
Tıpta Yan Dal Uzmanlık
Türkçe
2011
HematolojiSağlık BakanlığıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEŞE YARALI
- Kronik hepatit b tanılı hastalarda kemik metabolizma parametrelerinin bazılarının sağlıklı bireylerle karşılaştırılması
Comparing some of bone metabolism parameters between chronic hepatitis b patients and healty control
OĞUZ DİKBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2006
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıSelçuk Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SAİT GÖNEN
- Kronik karaciğer hastalığı olan bebek ve çocuklarda malnütrisyon sıklığının belirlenmesi
Determination of the frequency of malnutrition in infants and children with chronic liver disease.
LALA AHMADOVA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDAN KANSU TANCA