Yeniden işlevlendirilen endüstri mirasının incelenmesi: Bursa dokuma fabrikaları
Examination of refunctioned industrial heritage: Bursa weaving factories
- Tez No: 872524
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU BÜKEN CANTİMUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Yeniden İşlevlendirme, Bursa, Endüstri Mirası, Dokuma Fabrikaları, Fiziksel Değerlendirme, Refunction, Bursa, Industrial Heritage, Weaving Factories, Physical Assessment
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Koruma ve Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 332
Özet
Çevre; teknik ve teknolojik, sosyal ve toplumsal gelişmelere bağlı değişim halinde olan dinamik bir bütündür. 18. yüzyılda İngiltere'de pamuklu dokuma sanayi öncülüğünde gelişen Endüstri Devrimi, fabrika gibi yeni tipolojik mekânlar ile çevrenin silüetini değiştirirken endüstri mirası ve kültürünün de oluşmasına ortam hazırlamıştır. Teknolojinin hızlı gelişimi ile işlevsel ve ekonomik değerlerini yitiren fabrikalar atıl durumda bırakılma, yıkılma veya koruma alternatifleri bağlamında zorunlu bir dönüşüm sürecine dâhil olurlar. Endüstri mirası değeri taşıyan bu tip mekânların fiziksel anlamda sürdürülebilirliğinin sağlanması noktasında yeniden işlevlendirme etkin bir koruma yaklaşımı olarak dikkat çekmektedir. Yeniden işlevlendirme, tarihi yapıların yeni işlevlere uyarlanması sürecinde gördüğü müdahaleleri ifade eden mimari bir araştırma ve uygulama alanıdır. Endüstri mirası, Anadolu'da ticari ve endüstri faaliyetleri bakımından tarihsel süreci boyunca önem taşıyan Bursa bağlamında incelendiğinde, kentin 18. yüzyılda ipekçilik odağında endüstrileşme sürecine dâhil olarak Cumhuriyet'in ilk dönemlerine kadar endüstri mirası değeri taşıyan çok sayıda fabrika yapı ve yerleşkesi barındırdığı tespit edilmiştir. Bu yapılar sektörlerine göre sınıflandırıldığında ipekçilik ve dokuma iş koluna ait çoğu atıl durumda olan on altı tane eski dokuma fabrika yapı ve yerleşkesi olduğu görülmüştür. Saha incelemeleri kapsamında bu yapıların korunmuşluk durumları incelendiğinde altı yapının yeniden işlevlendirilerek korunduğu tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında yeniden işlevlendirmenin farklı yaklaşımları ile korunan eski Ete Mensucat Boyahanesi, İpeker İpek Fabrikası ve Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikası'na yapılan fiziksel ve işlevsel müdahaleler, karşılaştırmalı analitik analiz yöntem ve literatür araştırmaları doğrultusunda geliştirilen analiz formları ile fiziksel, çevresel, ekonomik, kimlik ve sosyal açıdan incelenerek dokuma endüstri mirasının korunmuşluk durumu değerlendirilmiştir. Bu çalışma, yeniden işlevlendirme yaklaşımının Bursa dokuma endüstri mirasına olan etkilerinin çok boyutlu olarak incelenmesi ve yapılacak yeni müdahalelerin analiz edilebilmesine yönelik bir yaklaşım geliştirerek literatür çalışmalarına katkı sunmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
The environment is a dynamic whole that is in flux due to technical and technological, social and societal developments. In the 18th century, the Industrial Revolution, which was led by the cotton weaving industry in England, altered the landscape of the environment with new typological spaces such as factories and paved the way for the creation of industrial heritage and culture. With the rapid development of technology, factories that have lost their functional and economic value and are involved in a mandatory transformation process in the context of idle, demolition or conservation alternatives. Refunction emerges as an effective conservation method to ensure the physical sustainability of such spaces with industrial heritage value. Adaptive reuse is that, an architectural research and application field, involves interventions made to adapt historical buildings to new functions. When industrial heritage is examined in the context of Bursa, which has been important in terms of commercial and industrial activities in Anatolia throughout its historical process, it has been determined that the city was involved in the industrialization process in the 18th century with a focus on sericulture and hosted many factory buildings and settlements with industrial heritage value until the early periods of the Republic. When classified according to their sectors, there were found to be sixteen old textile factory buildings and complexes belonging to the sericulture and weaving industries. When the conservation status of these buildings was examined within the scope of the field examinations, it was determined that six buildings were preserved by being re-functionalized. Within the scope of this study, the physical and functional interventions made to the former Ete Mensucat Dyehouse, İpeker Silk Factory, and Merinos Wool Industry Weaving Factory, which were preserved with different approaches of re-functionalization, were analyzed in the physical, environmental, economic, identity, and social terms with the analysis forms developed in line with comparative analytical analysis methods and literature research and the preservation status of the weaving industrial heritage was evaluated. This study aims to contribute to the literature by developing an approach to analyze the multifaceted impacts of the re-functioning approach on the Bursa weaving industrial heritage and evaluate potential new interventions.
Benzer Tezler
- Endüstriyel yapıların yeniden işlevlendirilmesinin Museum der Arbeit (Almanya) ve Santral İstanbul (Türkiye) örneği üzerinden değerlendirilmesi
Re-functioning of industrial structures assesment of two cases: Museum der Arbeit and Santral İstanbul
CANAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM TUNCEL
- Endüstri mirası kapsamında yer alan yapılarda işlev değişikliğinin mekan ve kimlik algısı üzerine etkileri hakkında bir araştırma İstanbul örneği
An investigation on the impact of functional changes on the perception of space and identity in structures within the context of industrial heritage: A case study of Istanbul
SERHAT ARMAN ÇIKRIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA SEDES
- Tarihi tren garlarının yeniden işlevlendirilme potansiyelinin kent dokusuna eklenen yüksek hızlı tren garlarının etkileri ele alınarak incelenmesi: Ankara-Eskişehir demiryolu gar yapıları
An investigation of the reuse potential of historical train stations by considering the effects of high-speed train stations added to the urban fabric Ankara-Eskisehir railway stations
SEDEF ÇIKRIKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA SEDES
- Safranbolu'da tabakhane bölgesi örneğinde endüstriyel alanların incelenmesi, kamusal fonksiyonlarla yeniden değerlendirilmesi
Examination and reevaluation of industrial sites through public functions, within the tannery area example in Safranbolu
FUAT FİDAN
- Endüstri miras alanlarının dönüşümünün kentsel bellek ve yaşam kalitesi açılarından değerlendirilmesi: Bakü Siyah Şehir örneği
Evaluating the transformation of industrial heritage sites in terms of urban memory and quality of life: The Case of Baku Black City
LAMAN ALLAHVERDIYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM GÜZEY KOCATAŞ