Karya bölgesi Roma Dönemi anıt mezarları
The Monumental tombs in Caria during in the Roman period
- Tez No: 87271
- Danışmanlar: PROF. DR. K. LEVENT ZOROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 331
Özet
Karya Bölgesi kuzeyde Büyük Menderes ırmağı, Cevizli ve Karanlık Dağlan, doğuda Babadağ, Honozdağ, Bozdağ, güneyde Dalaman çayı ve batı da Ege Denizi ile çevrilidir. Yörenin en eski halkı ise Kar'lardır. Karya'lılarla ilgili günümüze ulaşan bilgilerin çoğu efsanelere dayanır. Bazen Leleg ve Plasglarlar birlikte de anılan Kar'ların Girit kralı Minos tarafından ana karaya sürüldükleri kabul edilmektedir. Oysa buna karşın Kar'lar kendilerini anakaranın yerlisi olarak görürler. Yine efsanelere göre Kar'lar askerliği kendilerine meslek edinmiş bir ulustu. M.Ö. 2. binin sonlarında Yunanistan'dan Ege'ye başlayan göçler neticesinde Kar'lar dağlık kesimlere yerleşmişler ve koinon denen köy birlikleri kurmuşlardır. M.Ö. 6 asrın başlarında Lydia krallığının hakimiyetinde kalan Karya, Pers'lerin bu asrın ortalarından itibaren Anadolu'ya hakim olmaları ile birlikte onların boyunduruğuna girerler. B.İskender'in Anadolu'da Pers'lerin hakimiyetine son vermesiyle bölge bir süre generallerin denetiminde kalır. Daha sonra önce Rhodos, sonra Bergama hakimiyeti ve ardından uzun bir sürecin başlangıcı olan Roma egemenliği altına Roma İmparatorluğunun ilk yıllarından sonra özellikle Augustus'un özel ilgi gösterdiği Karya şehirleri hızla gelişir ve görkemli yapılarla donatılır. Buna paralel olarak Karya'da, Likya mezar geleneğini yansıtan anıt mezarların yanı sıra, değişik bölge ve kültürlerin mezar yapılan ile karşılaştırılabilecek mezar yapılan da inşa edilmiştir. Kuzeybatı Karya Bölgesinde araştırdığımız Roma Dönemine ait mezar anıtlarını tasnif edip sınıflandırdığımız zaman Piramidal. Tapınak Planlı, Tholos, Baldakhin, Kubbeli ve Tonozlu olmak üzere altı ana tip mezar ortaya çıkmıştır. Kendi aralannda mimari olarak bazı farklılıklar gösteren tonozlu mezarlar alt gruplara ayrılırlar. Bu mezarların içerisinde en tanınmışı, Mylasa'da yer alan ve podyumlu Likya mezarları ile Baldakhin orta kat ve taşırma tekniğinde yapılmış çatıyı uyumlu bir şekilde yerel özelliklerle birleştiren Gümüşkesen mezar anıtıdır. Bu mezarın Karya'daki öncüleri Halikarnassos'taki Mausoleum ile Knidos'taki Aslanlı mezardır. Bu mimari form kuzey Suriye, Kuzey Afrika ve İtalya'da da görülmektedir. Iasos'taki tapınak planlı mezar etrafı portiklerle çevrili dörtgen bir avlunun ortasında yer almaktadır. Tetrastylos planlı mezarın yakın örneklerine Likya, Pamfilya, Frigya, Kilikya ve Kapodokya bölgelerinde rastlanır. Anadolu dışında da yaygın olarak görülen bu tip mezarlar, avlu ortasında yer alması ile KuzeyIll Suriye'deki çok avlulu mezarlara bağlanabilir. Milas Müzesi bahçesindeki, üçgen alınlık parçasından Mylasa'da da buna benzer - antik şehrin neresinde inşa edildiğini bilemediğimiz - ve Erken Roma Dönemine tarihleyebileceğimiz bir mezar anıtının varolduğunu anlıyoruz. Iasos'taki diğer bir mezar anıtı ise Baldakhin tipteki mezardır. İlginç örneklerden birisi, zamanında dış cephelerinin mermer levhaları taklit eden bir sıva ile kaplanmış olmasıdır. Anadolu'da, Kuzey Suriye'de ve İtalya'da benzer örnekleri vardır. Kazılar neticesinde ortaya çıkan mimari elemanlardan hipotez restitüsyonu çıkanlabilen Iasos'taki tholos(monopteros) mezar, Karya Bölgesi için oldukça önemli ünik bir mezar yapısıdır. En yakın benzerleri Atina, Termessos, Ephesus ve Pergamon'daki anıtlardır. Karya'da kubbeli mezarlara sadece Hydisos'ta rastlanmıştır. Miken kubbeli mezar geleneğini devam ettiren bu tipteki mezarlara Kilikya bölgesinde de rastlamak olasıdır. Karya'da en yaygın mezar tipi tonozlu mezarlardır. Bu tipteki mezarlara en fazla Iasos'ta rastlanır. Birbirine bitişik yapılan mezar yapılan, ön giriş mezar yapılan, çift katlı mezar yapılan, arkasollü ve nişli mezar yapılan gibi alt gruplara aynlabilen tonozlu mezarlann gömü düzenleri farklılık göstermelerine rağmen bu konuda en iyi bilinenler Iasos mezarlarıdır. Bir kaç örnek hariç genelde yazıtsızdırlar. Sade ve fazla gösterişli olmayan Karya'daki tonozlu mezarların, kullanılan malzeme ve mimari şekil olarak yakın benzerlerine Anadolu'da Kilikya bölgesinde, İtalya'da ise İsola Sacra mezarlıklannda rastlanmaktadır. Girişleri genellikle ahşap taklidi olan taş levhalarla kapatılan anıt mezarların ilginç olan başka bir tarafı ise hemen hemen hepsinin aile mezarlan olmasıdır. *¥ »-
Özet (Çeviri)
Karya region is an area which is surrounded by Buyuk Menderes river-Cevizli and Karanlik Mountains from the North, Babadag-Honazdag and Bozdag from the East, Dalaman river from the South and Aegean Sea from the West. The most local-oldest people of the area are Kar's. The most of information available about these people (Kar's) have been taken from legents. Kar's who are often tought together with Leleg and Plasg people are assumed to be expelled out from Girit to main land by Minos who was the king of Girit. In contrast, Kar's have identified theirself to be the local people of the main land. Again, according to legents, Kar's are a nation that has accepted militarism as a job for theirself. Later 2000 B.C., as a results of immigration started from Greece to Aegean region of main land, Kar's located mountains and had small village communities called konion. While Karia which was under control of Lydia Kingdom early 6000 B.C., after the middle of this century they became in sovereign of Pers' statrting with the their domination in Anatolia. After Big Alexandra destroyet their state in Anatolia, this region was ruled by some generals. After then, the region was under control of Rhodos for sometimes, later it stayed under the control of Bergama and then finally became in sovereign of Roma. This final stage was the beginning of a long long process. After first few years of Roma Empire some cities in Karya where Augustus was especially interested in processed very fast development and was designed with big and nice appearing buildings. In parallel to these, in the Karya region some grave structures were built which can be compared to graves coming from different traditions of different cultures and regions, and some graves reflecting Likya's grave traditions were also built. In the north-west part of Karya where we have searched for graves belonging to Rome's time, when we classified these graves, we have found that six main types ofgraves existed which consist of Pyramidal, one praying plane, Tolos, Baldakhin, one with Kubbe and Tonoz. The graves with tonoz are sub-divided and these subdivisions architecturally differs from each other. Most known type among these is Gumuskesen temple monument which is in Mylasa and appropriatelly connects Likya's graves with podium and Baldakhim intermediate layer and roof with extention to local properties. The first known examples of these graves are Mausoleum in Halikarnassos and one with lion in Knidos. This architectural structure have been seen in Northers Syria, North Africa and Italy. The grave in Iasos which has temple plane is in a recteangular hole around which is surrounded by portiks. Examples for graves with Tetrastylos plane has been seen in Likya, Pamfilya, Frigya, Klikya and Kapadokia, and this type of graves which also seen outside of Anatolia can be related to that in Northern Syria due to their common pecularity being located at the center of the hole. The grave seen in the Northern Syria have many holes rather than a single one. There is a triangle ornament piece in the garden of Milas museum and a similar one also exists in Mylasa, which we do not know which part of city it is staying, and we can feel that there may be a basement of grave which we can date it to be early Rome time. Another art grave in Iasos is a grave which has atype of Baldakhin grave. There are similar examples in Anatolia, Northern Syria and Italy. Thypotez restitution belonging to architectural elements found out as a results of search which is tholos (monopteros) grave in Iasos is an important unique grave type for Karya region. Most similar examples to this are the temples which exist in Athens, Thermessos, Aphesus and Pergamon. The graves with dome in Karya has been seen only in Hydisos. This type graves which carry forward the tradition of Miken grave with dome are seen in Klikya region as well. The most common type of grave in Karya is is the type of the grave with tonoz. This type of graves is seen in Iasos. Altough the graves with tonoz differs in some aspests, the most known graves of these types are Iasos graves. This types graves can be sub-devided into graves with connected buildings, front enterence buildings, twostairs buildings and graves with arkasol and nis. Expect a number of examples of these are with no insciption. Closest similar examples of the graves in Karya can be seen in some aspects in Klikya region in Anatolia, but in Italy Isola Sacra cemetery shows similar properties. Another spectacular property of temples enterence of which is closed with a stone plate which has an aapearance as wooden.
Benzer Tezler
- Patara antik kenti M53 anıt mezarı koruma ve sunum önerisi
Conversation and presentation proposal for M53 monumental tomb in patara ancient city
BERNA KATMER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KORAY GÜLER
- Hierapolis güney nekropolü
The Southern necropolis at Hierapolis
CELAL ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
1997
ArkeolojiSelçuk ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN ÖZGAN
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN