Cengiz Aytmatov'un eserlerinde sosyopolitik eleştiri
Sociopolitical criticism in the works of Chinghiz Aitmatov
- Tez No: 873603
- Danışmanlar: PROF. DR. AYLA KAŞOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Rus edebiyatı, Rus olmadığı halde Rusça yazan müellifleri de kapsar. Bunlardan biri Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'dur. Aytmatov dünya çapında ilgi gören bir yazar olduğundan eserleri çeşitli akademik çalışmaların konusu olmuştur. Yazarın eserlerinin eleştirel yönü ve sansürle mücadelesi ise daha önce derinlemesine irdelenmiş değildir. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin totaliter sistemi edebiyatta da sert bir tavır sergiler, o dönemde yayınlanan tüm gazeteler, dergiler ve kitaplar sıkı bir sansürden geçer ve Sovyet iktidarlarının çizdiği çerçevenin dışına asla çıkılamaz. Bu çalışmada SSCB'nin 69 yıllık tarihinde ve dağılmasından sonra Aytmatov'un edebi kişiliği ile sosyopolitik ortamdan nasıl etkilendiği, kullandığı eleştiri dili üzerinden ele alınmaktadır. Hem yazar hem de eserleri pek çok bakımdan siyasal koşulların tesiri altındadır. Yazarın eserlerindeki saklı kalan ve üstü örtülmüş yansımaları ortaya çıkarmak için tarihsel eleştiri yaklaşımı ile toplumsal ve tarihsel bağları da gözeterek deneyci (ampirik) edebiyat çerçevesinde yürütülmesi yöntemi benimsenmiştir. Edebiyat incelemelerinde pozitivist eleştirinin dönem ve çevreyi esas almasına benzer şekilde bu çalışmanın temel kabulü, yazarın ilham ve etkilenmelerinin çevresindeki somut olgulardan beslenmiş olduğudur. Bunun yanı sıra iktidar değişimlerinin sunduğu farklı baskı ve serbestlik dengesinin araştırılarak yazarın işlediği eleştirel konu ve ögeleri değiştirip değiştirmediği gibi soruların yanıtı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Siyasal iktidardaki değişimlerin özgürlük ortamını belirlediği ve değiştirdiği ölçüde yazarın eserlerine yansıyıp yansımadığı ve siyasal ortamdaki değişimlerin yazarın eserlerinde takip edilip edilemediği sorularının yanıtı aranmıştır. İfade özgürlüğü ortamı ile sansürün ağırlığının değişimi, yazarın eserlerinin mukayesesi ile tespit edilebilmiştir, bu da bilhassa otoriter ve totaliter sistemlerde sansür ve baskı politikasındaki değişimlerin özgürlük ortamına, özgürlük ortamının da yazara etki ettiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Russian literature also includes authors who are not ethnic Russian but write in Russian. One of these is Kyrgyz novelist Chinghiz Aitmatov. Since Aitmatov drew worldwide attention as an author, his works have been covered in various academic studies. Critical aspect of his works and his struggle with censorship has not been explicated at depth. Totalitarian system of the Union of Soviet Socialist Republics also had a rigid control in literature, all newspapers, magazines and books had passed through a harsh censorship during Soviet era and could not go beyond the limits drawn by Soviet governments. In this study, Kyrgyz author the question of“how Aitmatov as an author had been effected by sociopolitical environment during the 69 years long USSR history and after the dissolution of USSR”is covered relying on his critical themes. Both the author and his works are effected in many ways by political conditions. In order to reveal hidden and covert reflections in Aitmatov's works, the study is conducted in the framework of historical criticism and ampirical literature review, considering the social and historical connections. Similar to how positivism in literary criticism is based on the period of the author and on the experience stemming from author's environment, basic assumption of this study is inspirations and afflictions of author are nourished on solid facts around him. Also, by considering the different oppression and liberty balances extended by changes in political power, it's aimed to answer whether critical subjects and items are changed accordingly. Other research questions are; whether changes in polical power are reflected in author's works as much as it defines and changes the liberties, and whether changes in political environment could by trailed in author's works. The study was able to identify changes in freedom of expression and weight of censorship by comparing works of author, and this implies that censorship and oppression, especially under authoritarian and totalitarian systems, affects the civil liberties, and civil liberties affects the author.
Benzer Tezler
- Cengiz Aytmatov'un eserlerinde geçen boy ve yer adlarının dil ve kültür açısından incelenmesi
Examinig in terms of language and culture mentioned the names of the tribe and place in the works of Cengiz Aytmatov
BÜNYAMİN ŞAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ENVER KAPAĞAN
- Cengiz Aytmatov'un eserlerinde evrensel semboller
In Cengiz Aytmatov's works universal symbols
EBRU CIRIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİKRET USLUCAN
- Cengiz Aytmatov'un eserlerinde iyi-kötü çatışması
Conflict of good and bad in the works of Chingiz Aytmatov
BARAN İLBOĞA
- Cengiz Aytmatov'un eserlerinde eski Türk dini inançlarının tesbiti ve değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
ALİ ALBAYRAK
- Cengiz Aytmatov'un eserlerinde halk edebiyatı ve folklor unsurları
Public literature and folklore componemts in Cengiz Aytmatov's opuses
SEZA BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ESMA ŞİMŞEK