İnşaat sektörü çalışanlarının perspektifinden yapım projelerinde sosyal sürdürülebilirlik

Social sustainability in construction projects from the perspectives of employees in the construction sector

PDF İndir

Tez No: 874220
Yazar: SİBEL ERK
Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRAH ACAR
Tez Türü: Yüksek Lisans
Konular: Mimarlık, Architecture
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2024
Dil: Türkçe
Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Proje ve Yapım Yönetimi Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 165

Özet

Günümüzde sürdürülebilirlik kavramı her sektörde ve hayatın her alanında giderek daha fazla yer bulmaktadır. Sürdürülebilirlik, genel olarak çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirlik olmak üzere üçe ayrılmaktadır. İnşaat sektöründe, ekonomik ve çevresel faktörler yapım projelerinin tüm süreçlerini direkt olarak etkilediği için, sosyal sürdürülebilirliğe sürdürülebilirliğin diğer boyutlarına kıyasla daha az önem verilmektedir. Son yıllarda sosyal sürdürülebilirlik konusundaki farkındalık ve yapım projelerindeki sosyal sürdürülebilirliği sağlamaya yönelik uygulamalar artmış olsa da hala yeterli seviyeye ulaşmamıştır. Her geçen gün gelişen teknolojiler ile birlikte, 'insan' faktörü önemini yitirmiş gibi görünse de yapım projelerinin sosyal açıdan sürdürülebilir olmasını sağlamak firmalar için giderek daha önemli bir hale gelmektedir. Bu yüzden, inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmaların, yapım projelerinde sosyal sürdürülebilirliği sağlayan uygulamalara daha fazla yer vermeleri ve sürdürülebilirliği projelerinin yönetim süreçlerine entegre etmeleri gerekmektedir. Gerçekleştirdikleri yapım projelerinin sosyal açıdan sürdürülebilir olmasını sağlayan firmalar, gelişime daha hızlı bir şekilde uyum sağlayarak, inşaat sektöründeki faaliyetlerinin daha uzun süre kalıcı olmasını sağlayacaklardır. Bu tez çalışması kapsamında, sosyal sürdürülebilirlik kavramını ve modellerini açıklamak, inşaat sektöründeki sosyal sürdürülebilirlik kriterlerini belirlemek, inşaat sektöründe çalışanların bu kriterlerin yapım projelerinde uygulanma sıklığına dair algılarını ölçmek, yapım projelerinin sosyal açıdan sürdürülebilir olmasını sağlayan kriterlerin yapım projelerindeki uygulanma sıklıklarını karşılaştırmak, sosyal sürdürülebilirlik farkındalığının artması için alınacak önlemleri ve uygulanacak yöntemleri belirlemek, yapım projelerinde sosyal sürdürülebilirliği sağlamak için firmalar tarafından yapılabilecek uygulamaları belirlemek amaçlanmıştır. Tez toplamda yedi bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, literatürden elde edilen bulgulara yer verilerek tez çalışmasının amacı ve yöntemi açıklanmıştır. Araştırmanın amacı, inşaat sektöründeki sosyal sürdürülebilirliği sağlayan kriterlerin yapım projelerindeki uygulanma düzeylerinin, anket çalışması yoluyla yapım projelerinde çalışan inşaat profesyonelleri tarafından belirlenmesidir. Yapım projelerinin sosyal açıdan daha sürdürülebilir olması için ne tür düzeltmelerin yapılabileceği, inşaat sektöründe çalışanların sosyal sürdürülebilirlik farkındalığının firmalar tarafından nasıl artırılabileceği ve bunun sağlanmasını engelleyen sebeplere karşı ne tür önlemlerin alınabileceği açıklanmıştır. İkinci bölümde, sürdürülebilirlik, sosyal sürdürülebilirlik, kurumsal sosyal sürdürülebilirlik gibi sürdürülebilirlik ile ilgili kavramların tanımları yapılmış, literatürdeki sosyal sürdürülebilirlik modelleri ve ölçüm yöntemleri belirlenmiş, farklı ülkelerdeki ve sektörlerdeki sosyal sürdürülebilirlik algıları ve uygulamaları açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, ilk olarak, inşaat sektöründeki sosyal sürdürülebilirlik kavramı ile yapım projelerinin yönetiminde sosyal sürdürülebilirliğin yeri ve önemi açıklanmış, inşaat sektöründe kurumsal sosyal sürdürülebilirlik kavramı açıklanmış ve inşaat sektöründe sosyal sürdürülebilirliğin sağlanmasını engelleyen faktörler belirlenmiştir. Daha sonra, literatürden belirlenen yapım projelerindeki sosyal sürdürülebilirlik kriterlerinin tanımları yapılmış ve benzer olanlar bir arada gruplandırılmıştır. Yapım projelerinde sosyal sürdürülebilirliği sağlayan kriterler: sağlık ve güvenlik, eğitim, istihdam, katılım, çeşitlilik, iletişim, etik, eşitlik, bağlılık, yasal gereklilikler ve memnuniyet olmak üzere on bir gruba ayrılmıştır. Bu kriterlerin içerdiği alt kriterler, literatürdeki kaynaklardan belirlenmiştir. Belirlenen sosyal sürdürülebilirlik kriterlerinin, farklı coğrafyalarda yürütülen inşaat projelerinde ne şekilde algılandığı açıklanmıştır. Dördüncü bölümde, inşaat sektöründeki sosyal sürdürülebilirlik kriterlerinin yapım projelerinde uygulanma düzeyini belirlemek için, tasarlanan ölçüm aracı, araştırma verilerinin toplanma yöntemi, araştırma verilerinin analizi ve değerlendirme yöntemleri açıklanmıştır. Araştırmanın amacı kapsamında, yapım projelerinde çalışan inşaat profesyonellerine yönelik dört bölümden oluşan bir anket çalışması hazırlanmıştır. Anket çalışmasında, sırasıyla, sosyal sürdürülebilirlik kriterlerinin yapım projelerinde uygulanma düzeylerini belirlemeye yönelik 1-5 Likert ölçeği kullanılarak hazırlanmış seçmeli sorular, yapım projelerinin sosyal açıdan sürdürülebilir olmasını sağlayan ve engelleyen özellikleri belirlemeye yönelik açık uçlu sorular, katılımcıların demografik özelliklerini belirlemeye yönelik sorular, katılımcıların son 5 yılda çalıştıkları firmaların organizasyonel yapılarını belirlemeye yönelik sorular bulunmaktadır. Beşinci bölümde, sosyal sürdürülebilirlik kriterlerinin yapım projelerinde uygulanma düzeyine yönelik anket çalışması sonucunda elde edilen bulgulara yer verilmiştir. Anket sonucuna göre, yapım projelerinde en çok uygulanan ilk üç kriter yasal gereklilikler, etik ve memnuniyet olarak sıralanmıştır. Bu kriterlerin yapım projelerinde uygulanma düzeyi ile katılımcıların demografik yapısı ve çalıştıkları firmaların özellikleri arasındaki ilişki tartışılmıştır. Yapım projelerinde sosyal sürdürülebilirliği sağlamak için katılımcıların anket sorularına verdikleri yanıtlardan elde edilen görüşler, güvenilirlik testi, t-Testi, ANOVA testi aracılığıyla analiz edilmiştir. Ayrıca, katılımcıların son 5 yılda yapım projelerinde çalıştıkları kurumlarda sosyal sürdürülebilirlik uygulamalarını artırmak için gerçekleştirilebilecek eylemler, bu konudaki farkındalığın artması için firmalar tarafından yapılabilecek uygulamalar, sosyal sürdürülebilirliğin yapım projelerinin aşamalarına dahil edilmesindeki zorluklar içerik analizi yöntemi ile belirlenmiştir. Altıncı bölümde, literatürden elde edilen bilgiler ile anket çalışması sonucunda elde edilen bulgular karşılaştırılmıştır. Anket çalışmasından elde edilen verilerle yapılan korelasyon analizi sonucunda, katılımcıların inşaat sektöründeki deneyim süreleri arttıkça, yapım projelerinde etik ile sağlık ve güvenlik kriterlerinin uygulanma sıklığının arttığı ve bu kriterlerin yapım projelerinde uygulanmasına daha fazla önem verdiklerini göstermektedir. Literatürdeki çalışmalarda da çalışanların saygınlığının ve mesleki etiğin proje yaşam döngüsü boyunca korunmasının önemli olduğuna, korunmadığı takdirde ise çalışanları olumsuz etkileyebileceğine yer verilmiştir. Buna ek olarak, çalışanların inşaat sektöründeki deneyim yılları arttıkça, çalıştıkları firma büyüklüklerinin de arttığı gözlemlenmiştir. Firmaların üzerinde çalıştıkları yapım projelerinin büyüklükleri ve projelerin ihale şekli, meslek etik ile ilgili maddelerin sözleşmeye dahil edilme seviyesini etkilemektedir. Yedinci ve son bölümde ise, yapım projelerinde sosyal sürdürülebilirlik kriterlerinin uygulanmasını artırmak için anket çalışmasında elde edilen sonuçlar yer almaktadır. Yapılan araştırmanın sonucunda, yapım projelerinde sosyal sürdürülebilir uygulamalara, sürdürülebilirliğin diğer boyutlarına kıyasla daha az yer verildiği bulunmuştur. Firmaların sosyal sürdürülebilirlik konusundaki farkındalıkları gün geçtikçe artmasına rağmen, uygulamada sosyal sürdürülebilirliğin sağlanmasına hala yeterince önem verilmemektedir. Anket çalışmasından elde edilen bulgular analiz edilerek, sosyal sürdürülebilirlik kriterlerinin önem derecelerine, sosyal sürdürülebilirlik kriterlerinin yapım projelerinde uygulama düzeylerine ve bu konudaki farkındalığın artması için firmalar tarafından yapılabilecek uygulamalara dair önerilere yer verilmiştir. Firmalar çalışanların bağlılığını artırmak ve motivasyonlarını yükseltmek için çalışanların birbiriyle etkileşimini teşvik eden etkinlikler organize edebilir, sosyal hayat ile iş hayatı dengesini kuracak düzenlemeler yapabilir ve çalışma şartlarını iyileştirmek gibi çeşitli stratejiler gerçekleştirebilir. Ayrıca, çalışanlara yönelik mesleki eğitimler düzenleyerek ve kişisel gelişim fırsatları sunarak, çalışanların bilgilerinin ve yeteneklerinin artmasını sağlayabilir. Firmalar, cinsiyet vb. diğer ayrımcılıklarla mücadele ederek, işe alım süreçlerinden proje yönetimine kadar her aşamada eşitlik ilkesini benimseyebilir. Firmalar, toplumun ihtiyaçlarını anlamak ve projenin çevreye etkisini minimize etmek için çaba göstermelidir. Firmaların sadece kar odaklı olmak yerine toplumsal sorumluluklarını da göz önünde bulundurmaları gerekir; bunun için toplumsal fayda sağlayan projeleri destekleyebilir ve yapım süreçlerinde çevresel etkiyi azaltan uygulamaları benimseyebilir. Bu stratejiler, firmaların sadece çalışanlarını değil, aynı zamanda proje paydaşlarını ve toplumu kapsayan geniş bir etki alanına sahip olmalarını sağlayabilir. Türkiye'deki inşaat sektöründe ve yapım projelerinde sosyal sürdürülebilirlik ile ilgili, literatürde az sayıda çalışma bulunduğu için, çalışmada elde edilen bulguların literatüre ve inşaat sektörüne katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Gelecekteki araştırmalarda, bu çalışma kapsamında yapılan analizler sonucunda güvenilir çıkmayan, istihdam, eğitim, memnuniyet, eşitlik ve çeşitlilik gibi sosyal sürdürülebilirlik kriterlerinin yapım projelerinde uygulanma sıklıkları ve inşaat sektörü çalışanlarının bu boyutlara dair algıları değerlendirilebilir. Araştırmanın kısıtları arasında ise, yanıtlayıcıların ağırlıklı olarak erken-kariyer evresindeki çalışanlar olması yer almaktadır.

Özet (Çeviri)

Today, the concept of sustainability finds more space in every sector and in every aspect of life. Sustainability is generally divided into three dimensions such as environmental, economic and social sustainability. Since economic and environmental factors directly affect all processes of construction projects, less importance is given to social sustainability compared to other dimensions of sustainability in the construction industry. Although awareness of social sustainability and practices aimed at improving social sustainability in construction projects have increased in recent years compared to previous years, they have still not reached a sufficient level. Although the 'human' factor seems to have lost its importance with the developing technologies, making the construction projects socially sustainable becomes increasingly more important for companies. Therefore, companies in the construction sector in Turkey need to include more social sustainability practices in construction projects and integrate sustainability into the management processes of projects. Companies that ensure their construction projects are socially sustainable will adapt to developments more quickly and ensure their activities in the construction sector last longer. Within the scope of this thesis study, it is aimed to explain the concept and models of social sustainability, to determine the social sustainability criteria in the construction sector, to determine and measure the frequency of implementation of social sustainability criteria in construction projects according to the employees in the construction sector, to compare the frequency of implementation of the determined criteria that make the construction projects socially sustainable. It is also aimed to determine the practices and methods that can be applied by companies to increase social sustainability awareness in construction projects. The thesis consists of seven chapters in total: In the first chapter, the purpose and method of the study are explained by including the findings obtained from the literature. The aim of the research is to determine the level of implementation of the social sustainability criteria in the construction projects by professionals working in construction sector through a survey. It is explained what kind of corrections can be made to make construction projects more socially sustainable, how companies can increase the social sustainability awareness of employees in the construction industry, and what kind of measures can be taken against the reasons that prevent this from being maintained. In the second chapter, sustainability-related concepts such as sustainability, social sustainability, corporate social sustainability are defined, social sustainability models and measurement methods in the literature are determined, and social sustainability perceptions and practices in different countries and sectors are explained. In the third chapter, firstly, the concept of social sustainability in the construction industry is explained, the place and importance of social sustainability in the management of construction projects is explained, the factors that prevent social sustainability in the construction industry are determined, and the concept of corporate social sustainability in the construction industry is explained. Then, the social sustainability criteria in construction projects determined from the literature were defined and similar ones were grouped together. The criteria that ensure social sustainability in construction projects are divided into eleven groups: health and safety, education, employment, participation, diversity, communication, ethics, equality, commitment, legal requirements and satisfaction. The sub criteria included in these criteria were determined from data in the literature. It is explained how the determined social sustainability criteria are perceived in construction projects carried out in different geographies. In the fourth chapter, the designed measurement tool, research data collection method, research data analysis and evaluation methods are explained in order to determine the level of implementation of social sustainability criteria in the construction industry. Within the scope of the purpose of the research, a survey consisting of four parts was prepared for construction professionals working on construction projects. In the survey study, optional questions were prepared using a 1-5 Likert scale to determine the level of application of social sustainability criteria in construction projects, open-ended questions to determine the features that enable and prevent construction projects from being socially sustainable, questions to determine the demographic characteristics of the participants, and questions to determine the organizational structures of the companies that participants have worked in the last 5 years, respectively. In the fifth chapter, the findings obtained from the survey on the application level of social sustainability criteria in construction projects are included. According to the survey results, the top three most applied criteria in construction projects are legal requirements, ethics and satisfaction. The relationship between the application levels of these criteria in construction projects and the demographic structure of the participants and the characteristics of the companies they work for are discussed. In order to ensure social sustainability in construction projects, the opinions of the participants obtained from the answers to the general survey questions were analyzed through reliability test, t-Test and ANOVA test. In addition, the actions that can be taken to increase social sustainability practices in the companies where the participants have worked on construction projects in the last 5 years, the practices that can be carried out by the companies to increase awareness on this issue, and the difficulties in incorporating social sustainability into the stages of construction projects were determined by the content analysis method. In the sixth chapter, the information obtained from the literature and the findings obtained as a result of the survey are compared. As a result of the correlation analysis conducted with the data obtained from the survey shows that as the experience of the participants in the construction industry increases, the frequency of implementation of ethics and health and safety criteria in construction projects increases and they attach more importance to the implementation of these criteria in construction projects. Studies in the literature also state that it is important to protect the dignity of employees and professional ethics throughout the project life cycle, and if not protected, it may negatively affect employees. In addition, it has been observed that as the years of experience of employees in the construction industry increases, the size of the companies they work for also increases. Also, the size of the construction projects that companies work on and the tender method of the projects affect the level of inclusion of articles related to professional ethics into the contract. The seventh and last chapter includes the results obtained from the survey study to increase the implementation of social sustainability criteria in construction projects. As a result of the research, it was found that social sustainability practices were included less in construction projects compared to other dimensions of sustainability. Although companies' awareness of social sustainability is increasing day by day, sufficient importance is still not given to ensuring social sustainability in practice. The findings obtained from the survey were analyzed and suggestions were made regarding the importance of social sustainability criteria, the application levels of social sustainability criteria in construction projects, and the practices that can be done by companies to increase awareness on this issue. In order to increase employee commitment and motivation, companies can organize events that encourage employee interaction with each other, make arrangements to establish a balance between social life and work life, and implement various strategies such as improving working conditions. In addition, it can increase the knowledge and skills of employees by organizing professional training for employees and providing personal development opportunities. It is important for companies to combat gender etc. other discriminations and to adopt the principle of equality at every stage, from recruitment processes to project management. Companies should strive to understand the needs of society and minimize the environmental impact of the project. Companies need to consider their social responsibilities rather than focusing only on profit. For this purpose, they can support projects that provide social benefit and adopt practices that reduce environmental impact. These strategies can enable companies to have a wide sphere of influence that includes not only their employees, but also project stakeholders and society. Since there are few studies in the literature regarding social sustainability in the construction sector and construction projects in Turkey, it is anticipated that the findings obtained in the study will contribute to the literature and the construction industry. In future research, the frequency of implementation of social sustainability criteria such as employment, education, satisfaction, equality and diversity, which were not found to be reliable as a result of the analyzes conducted within the scope of this study, in construction projects and the perceptions of construction sector employees regarding these dimensions can be evaluated. Limitations of the research is that the respondents are predominantly early-career stage employees.

Benzer Tezler

Tez No
310662
Corporate social responsibility in construction industry
İnşaat sektöründe kurumsal sosyal sorumluluk
DİLEK ULUTAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Mimarlık İstanbul Teknik Üniversitesi
Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HEYECAN GİRİTLİ
Tez No
756144
Smart city concept and urban planning: Geographical analysis of the smart city index and implications for Turkish context
Akıllı kent kavramı ve kent planlama: Akıllı kent indeksinin coğrafi çözümlemesi ve Türkiye bağlamına ilişkin çıkarsamalar
KABEER SALEH TIJJANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Şehircilik ve Bölge Planlama Mersin Üniversitesi
Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YASEMİN SARIKAYA LEVENT
Tez No
683421
İnşaat sektörü çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği kültürü düzeylerinin, güvenli davranışları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of construction sector employees on the occupational health and safety culture levels and safe behaviors
AHU CANAN AYDURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Sağlığı İstanbul Aydın Üniversitesi
İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP FERİDE OLCAY
Tez No
291898
İnşaat sektörü çalışanlarının çatışma giderim yaklaşımları üzerine bir araştırma
A research on the construction sector workers? conflict resolving approaches
DUYGU BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Mimarlık İstanbul Teknik Üniversitesi
Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HEYECAN GİRİTLİ
Tez No
409026
İnşaat sektörü çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliğine yönelik farkındalıklarının belirlenmesi
Determination of awareness of construction professionals on occupational health and safety
İSMAİL HAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İnşaat Mühendisliği Gediz Üniversitesi
İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET RIDVAN ÖZEL

Geri Dön