İsmail (İzmail) Kalesi ve Kalenin Rusya ile Osmanlı Devleti ilişkilerindeki rolü
Ismail (Izmail) Fortress and Its role in relations Between Russia and the Ottoman State
- Tez No: 874290
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYNA ASKEROĞLU ARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 383
Özet
Osmanlı Devleti'nin Karadeniz hakimiyetinde özellikle 17. yüzyıldan itibaren, bulunduğu konum nedeniyle önemli bir yere sahip olan İsmail (İzmail) Kalesi, zaman içinde yapısal, işlevsel ve idari değişikliklere uğramıştır. Günümüzde Ukrayna sınırları içinde olan ve artık mevcut olmayan bu kaleden yola çıkılarak, Osmanlı Devleti'nin Tuna Nehri'ni de içine alan Kuzey Karadeniz sahillerindeki kale hinterlandları ile koruduğu iskele, gümrük ve ambar ağından oluşan ticari ve askeri ağının, 16. ve 19. yüzyıllar arasında nasıl işlediğine dair ipuçları elde edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca kalenin işleyişi ve görevlileri hakkında edinilen bilgiler sayesinde Osmanlı Devleti'nin işleyişine dair daha detaylı bilgilere ulaşılması amaçlanmıştır. İsmail (İzmail) Kalesi çevresinde bulunan diğer Osmanlı kaleleri ile idari, askeri, ekonomik, sosyal yönlerden yoğun ilişkiler içinde bulunmuştur. Bu çalışmada bahsi geçen ilişkilere bir örnek olarak, İsmail (İzmail) Kalesi'ne coğrafi yönden en yakın kalelerden biri olan İsakça (İsakçı) Kalesi ile ilişkilerine yer verilmiş, aynı ağ üzerindeki diğer kalelerin içinde İsmail ve İsakça kalelerinin yeri ve önemi ortaya konmaya çalışılmıştır. Öncelikli olarak İstanbul'un ihtiyacını karşılayan bu ağ ile Anadolu'ya hatta Kutsal topraklara dahi destek sağlanmıştır. Ayrıca aynı kanal üzerinden Batı'ya yönelik seferlerde ve hakimiyetin bekasında ikmal, iaşe ve mühimmat yönünden stratejik avantaj elde edilmiştir. Rusya ile girişilen mücadelelerde birer birer elden çıkan kaleler nedeniyle bu avantajın 19. yüzyılda artık Rusya'ya geçmeye başlaması sonucunda, kurallar Osmanlı Devleti aleyhine değişmiştir. Türk-Rus ilişkilerinin seyrinde birkaç kez el değiştirdiği bilinen İsmail (İzmail) Kalesi, iki ülke arasında yaşanan siyasi ve askeri ilişkilerde önemli bir rol oynayarak, çevre kalelerin geleceğinin tayin edilmesinde de etkili olmuştur. Osmanlı Devleti'nin Karadeniz hakimiyetini kaybetmesinin nedenlerini belirli bir ölçüde açıklamaya fırsat veren bu çalışma sonucunda, kalelerin ve kalelere destek olan tüm organizasyonun, bir devletin varlığını sürdürmesinde ne kadar etkili olabileceği gözler önüne serilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada, konuyu aydınlatmak amacıyla büyük ölçüde Osmanlı Devleti'ne ait arşiv belgelerinden yararlanılmış, belgelerin transkripsiyonları yapıldıktan sonra elde edilen bilgiler kronolojik bir sırayla değerlendirilmiştir. Daha sonra konuyla ilgili çok sayıda tez, makale, ansiklopedi maddesi ve kitap incelenerek karşılaştırmalar yapılmıştır. Çalışmayı destekleyen ve zenginleştiren bu kaynaklar da bölümlerin ilgili yerlerinde kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
Ismail (Izmail) Fortress, which held a significant position due to its location in the dominion of the Ottoman Empire over the Black Sea, especially from the 17th century onwards, underwent structural, functional, and administrative changes over time. In an effort to shed light on how the commercial and military network consisting of docks, customs, and warehouses that the Ottoman Empire established, encompassing the North Black Sea shores, including the Danube River, functioned between the 16th and 19th centuries, clues have been sought by drawing insights from this now non-existent fortress located within the boundaries of modern-day Ukraine. Furthermore, the information obtained regarding the operation and personnel of the fortress aims to provide a more detailed understanding of the workings of the Ottoman Empire. Ismail (Izmail) Fortress had extensive relationships in administrative, military, economic, and social aspects with other Ottoman fortresses in its vicinity. In this study, an example of these relationships is presented, focusing on the geographical and strategic proximity of Isakcha (Isakchi) Fortress to Ismail (Izmail) Fortress, aiming to highlight the significance and roles of these two fortresses within the same network. Primarily, this network met the needs of Istanbul and provided support to Anatolia and even the Holy Land. Additionally, it offered a strategic advantage in terms of supplies, provisions, and ammunition during expeditions and in ensuring the continuity of dominion through the same waterway. However, due to the gradual loss of fortresses one by one in the battles with Russia, the advantage began to shift to Russia in the 19th century, altering the rules against the Ottoman Empire. Ismail (Izmail) Fortress, known to have changed hands several times in the course of Turkish-Russian relations, played a crucial role in the political and military interactions between the two countries and influenced the determination of the fate of neighboring fortresses. This study attempts to demonstrate how castles and the entire supporting organization could significantly impact the survival of a state, to some extent explaining the reasons behind the Ottoman Empire's loss of dominion over the Black Sea. In this study, Ottoman archive documents were extensively utilized to shed light on the subject. After transcribing the documents, the obtained information was assessed in chronological order. Subsequently, numerous theses, articles, encyclopedia entries, and books related to the topic were reviewed, and comparisons were made. These sources that supported and enriched the study were used in relevant sections.
Benzer Tezler
- 1787-1792 Osmanlı-Rus, Avusturya harpleri sırasında İbrail Kalesi
Başlık çevirisi yok
HAKAN ENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihTrakya ÜniversitesiTarih Bölümü
YRD. DOÇ. DR. CENGİZ FEDAKAR
PROF. DR. İBRAHİM SEZGİN
PROF. DR. MİHAİ MAXİM
- İskoç General Patrik Gordon'un gözüyle ilk Osmanlı-Rus Savaşı: Çehrin Seferleri (1677-1678)
The first Ottoman-Russian Warfare with the view of Scots General Patrick Gordon: The campaigns of Chigirin (1677-1678)
İSMAİL TOPALOĞLU
- Çavuştepe Kalesi 2014-2020 kazılarında ele geçen demir buluntular
Iron findings recognized in Çavuştepe Fortress 2014-2020 excavations
NESİM KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL COŞKUN
- Maden kulesi ve asansörü sonlu elemanlar ile analizi
Head frame and elevator analysis with finite element
METİN ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMAİL GERDEMELİ
- Çorum Hacıhamza'da sit koruma projesi
Urban conservation project in Corum Hacihamza
İSMAİL ERDEM UFUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER