Ergenlerde sosyal kaygı belirtilerine yönelik internet tabanlı bilişsel davranışçı grup terapi programının geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi
Development of an internet-based cognitive behavioral group therapy program for social anxiety symptoms in adolescents and evaluation of its effectiveness
- Tez No: 874379
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZDEN YALÇINKAYA ALKAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Sosyal kaygı belirtileri nedeniyle işlevsellikteki bozulmaların ergenlik döneminde ortaya çıktığı bilinmesine rağmen, ergenlerin veya ebeveynlerin sadece küçük bir kısmı bu sorunlar için yardım aramakta ve daha da azı kanıta dayalı etkili tedavi almaktadır. Pandemi ile birlikte psikoterapilere olan bakış açısı hem terapistlerin hem de danışanların ihtiyaçları doğrultusunda değişim yaşamıştır. Bu bağlamda internet tabanlı müdahalelerin giderek popüler hale geldiği değerlendirildiğinde, sosyal kaygıdaki yardım arayışında isteksizlik veya belirtileri tanıyamama durumlarında kolaylıklar sağlayabilir. Dahası çevrim içi veya internet tabanlı uygulamaların en az yüz yüze formatlar kadar etkili olduğu ve klinik faydanın kaybolmadığı alanyazında mevcuttur. Bu doğrultuda çalışmada çevrim içi bilişsel davranışçı grup terapi programının lise öğrencilerinin sosyal kaygı belirtilerine etkisi randomize deney ve kontrol grubu oluşturularak incelenmiştir. Sosyal kaygı, genel kaygı, depresyon, stres, uykusuzluk, olumlu ve olumsuz değerlendirilme korkusu kavramlarına ilişkin ölçümler alınmıştır. Sonuçları değerlendirmek için 2 (ön test, son test) x 2 (bekleme listesi, deney) Karma Desen Tekrarlı Varyans analizi ve deney grubunda takip ölçümü için tekrarlı ölçümler Varyans analizi yürütülmüştür. Sonuçlara göre, müdahale sonrasında sosyal kaygı belirtileri, olumlu ve olumsuz değerlendirilme korkusu ve genel kaygı belirtileri bekleme grubuna kıyasla deney grubunda anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur. Ancak stres, uykusuzluk ve depresyon düzeylerinin müdahale sonrasında anlamlı düzeyde azalmadığı tespit edilmiştir. Deney grubu takip ölçümünde sosyal kaygı, olumlu/olumsuz değerlendirilme korkusu ve depresyonda anlamlı bir düşüş bulunurken; stres, uykusuzluk ve genel kaygı belirtilerinde anlamlı bir azalma tespit edilmemiştir. Sonuçlar deney grubunda çevrim içi bilişsel davranışçı terapinin, kontrol grubuna göre sosyal kaygı, genel kaygı, olumlu ve olumsuz değerlendirilme korkusu düzeylerinde azalmayı sağladığı ve bu terapinin sosyal kaygı bozukluğuna uygun bir psikoterapi seçeneği olduğunu göstermektedir. Ek olarak tartışma bölümünde müdahale sonuçları alanyazın çerçevesinde değerlendirilmiş ve çalışmanın sınırlılıkları, gelecek çalışmalara ilişkin önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Despite the fact that impairments in functionality due to symptoms of social anxiety are known to occur during adolescence, only a small proportion of adolescents or their parents seek help for these problems, and even less receive effective evidence-based treatment. Since the pandemic, the perspective on psychotherapies has changed in line with the needs of both therapists and clients. In this context, considering that internet-based interventions are becoming increasingly popular, it may provide convenience in cases of reluctance to seek help or inability to recognize the symptoms of social anxiety. Moreover, the literature suggests that these online or internet-based interventions are at least as effective as face-to-face formats and the clinical benefit remains. The present study examined the effect of online cognitive behavioral group therapy on high school students with two randomly divided groups. Social anxiety, general anxiety, depression, stress, insomnia, and fear of positive and negative evaluation were examined. To evaluate the results, a 2 (pre-test, post-test) x 2 (waitlist, experiment) mixed design repeated variance analysis and a repeated measures analysis of variance for the follow-up measurement in the experimental group were conducted. According to the results, the experimental group had significantly lower social anxiety symptoms, fear of positive and negative evaluation, and general anxiety symptoms after the intervention compared to the waitlist group. However, stress, insomnia, and depression levels did not decrease significantly after the intervention. In the follow-up measurement of the experimental group, a significant decrease was found in social anxiety, fear of negative or positive evaluation, and depression, while no significant decrease was found in stress, insomnia, or general anxiety symptoms. The results showed that online cognitive behavioral therapy reduced social anxiety, general anxiety, and fear of positive and negative evaluation levels in the experimental group compared to the control group, indicating that this therapy is a suitable option for social anxiety disorder. Additionally, the discussion section evaluated the intervention's results within the framework of the literature, including the study's limitations and suggestions for future studies.
Benzer Tezler
- Obsesif kompulsif bozukluğu olan çocuk ve ergenlerde tedavinin internet kullanımı üzerine etkileri
the effect of treatment on problematic internet use among child and adolescent with obsessive compulsive disorder
YUNUS KILLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriMersin ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. FEVZİYE TOROS
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocuklarda dissosiyatif ve diğer belirtilerin ilişkisi
The association of dissociative symptoms and others among children with attention deficiency and hiperactivity disorder
BETÜL GÜL ALIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AYLA AYSEV
- Türkiye'deki Suriyeli ergenlerin psikolojik uyum ve kültürleşme sürecinin değerlendirilmesi: Altındağ örneği, Ankara
The evaluation of psychological adjustment and acculturation process of Syrian adolescents in Turkey: Altındağ sample, Ankara
SEHER ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ÖZKAN
- Ergenlerde içe ve dışa yönelim sorunlarının ve psikolojik sağlamlığın COVİD-19 pandemisinin yarattığı travmatik etkiler ve travma sonrası büyüme ile ilişkisi
Relationship between the traumatic impact of the COVID-19 pandemic, posttraumatic growth, resilience and internalizing and externalizing problems inadolescents
CANSU AKSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriPamukkale ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜRGE KABUKÇU BAŞAY
- Taşi̇ari̇tmi̇ tanili çocuk hastalarda yaşam kali̇tesi̇,TSSB ve di̇ğer ruhsal sorunlar
Quality of life, PTSD and other psychiatric problems in children with tachyarrhythmia
MEHRİBAN KELEŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİKA GÜLEN ŞİŞMANLAR