Ebeveyn tutumları, kişilik özellikleri ve bilişsel duygu düzenlemestratejilerinin sosyal anksiyete belirtileri ile ilişkisinin incelenmesi
An examination of the relationship between parental attitudes, personality traits, and cognitive emotion regulation strategies with social anxiety symptoms
- Tez No: 874691
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ECE BEKAROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Bu araştırmada sosyal anksiyete bozukluğu, algılanan ebeveyn tutumları, kişilik özellikleri ve bilişsel duygu düzenleme stratejileri arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi Türkiye'de yaşayan 20-40 yaş arasındaki 430 bireyden oluşmuştur. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği (LSKÖ), Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği (KAET-Ç), Temel Kişilik Özellikleri Ölçeği ve Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği (BDDÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde IBM Statistic SPSS-25 programı kullanılmıştır ve bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon analizi ve hiyerarşik regresyon analizinden faydalanılmıştır. Kadınlarda ve düşük bir sosyoekonomik duruma sahip olanlarda daha fazla sosyal anksiyete belirtileri olduğu görülmüştür. Ruminasyon, kendini suçlama, kabul etme, yıkım ve diğerlerini suçlama stratejilerinin sosyal anksiyete belirtilerini arttırdığı, plana tekrar odaklanma ve pozitif yeniden gözden geçirme stratejilerinin ise sosyal anksiyete belirtilerini daha az deneyimlemekle ilişkili olduğu görülmüştür. Algılanan ebeveyn tutumlarından duygusal sıcaklığın sosyal anksiyete belirtilerini daha az, aşırı koruyucu ve reddediciliğin ise daha fazla deneyimlemekle ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Dışadönük, sorumluluk ve gelişime açıklığın sosyal anksiyete belirtileri ile olumsuz, duygusal tutarsız ve olumsuz değerlilik boyutlarının ise olumlu yönde ilişkili olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, dışadönüklük, uyumluluk ve gelişime açıklık kişilik özellikleri ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinden yıkım stratejisinin sosyal anksiyete belirtilerini yordadığı görülmüştür. SAB tedavisinde plana tekrar odaklanma ve pozitif yeniden gözden geçirme stratejilerinin öğretilmesinin ve şema terapi, kabul ve kararlılık terapisi veya metakognitif terapi gibi bilişsel duygu düzenleme stratejilerine başvurulan terapi modellerine başvurulmasının yararlı olabileceği düşünülmüştür. Elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmış, gelecekte yapılacak araştırmalara yönelik öneriler ve mevcut çalışmanın sınırlılıkları sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the relationship between social anxiety disorder, perceived parental attitudes, personality traits and cognitive emotion regulation strategies was examined. The sample of the research consisted of 430 individuals between the ages of 20-40 living in Turkey. Personal Information Form, Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS), Abbreviated Perceived Parental Attitudes Scale (KAET-Ç), Basic Personality Traits Scale and Cognitive Emotion Regulation Scale (CBT) were used in the research. IBM Statistic SPSS-25 program was used to analyze the data, and independent sample t test, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson correlation analysis and hierarchical regression analysis were used. Women and those with a lower socioeconomic status have been shown to have more social anxiety symptoms. It has been observed that the strategies of rumination, self-blame, acceptance, destruction and blaming others increase social anxiety symptoms, while the strategies of refocusing on the plan and positive review are associated with experiencing less social anxiety symptoms. It has been determined that emotional warmth, among perceived parental attitudes, is associated with experiencing less social anxiety symptoms, while overprotectiveness and rejection are associated with experiencing more symptoms. It was determined that extraversion, conscientiousness and openness to development were negatively related to social anxiety symptoms, while emotionally inconsistent and negative valence dimensions were positively related. Additionally, the personality traits of extraversion, agreeableness, and openness to development, and the destruction strategy, one of the cognitive emotion regulation strategies, were found to predict social anxiety symptoms. It has been thought that in the treatment of SAD, it may be useful to teach the strategies of refocusing on the plan and positive review and to use therapy models that use cognitive emotion regulation strategies such as schema therapy, acceptance and commitment therapy or metacognitive therapy. The findings were discussed in the light of the literature, suggestions for future research and the limitations of the current study were presented.
Benzer Tezler
- Algılanan ebeveyn tutumlarının bilişsel duygu düzenleme stratejileri ve kişilik yapıları ile ilişkisi
The relationship between perceived parental styles, cognitive emotion regulation and personaltiy traits
DİLEK MEMNUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİH YAŞAR ÖZDEN
- The effect of academic rumination on goal orientations in perfectionist adolescents
Mükemmeliyetçi ergenlerde akademik ruminasyonun hedef yönelimleri üzerindeki etkisi
AYBÜKE YARDIMCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiTED ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ
- Kişilik ve toplum etkileşimi
Başlık çevirisi yok
LALE TÜLİN ÖZGÜN
Doktora
Türkçe
1990
Halkla İlişkilerİstanbul ÜniversitesiGazetecilik ve Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NİYAZİ ÖKTEM
- Okul öncesi öğretmenlerinin eğitim sürecinde çocuklarla fiziksel temas üzerine görüşlerinin incelenmesi
Investigation of preschool teachers' views regarding physical contact with children in the education process
AYÇA ÇIKRIKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN ALABAY
- Ebeveyn kişilik özelliklerinin ve erken dönem uyumsuz şemalarının 48-72 aylık çocukların psikolojik iyi oluşları üzerindeki rolü
The role of parental personality traits and maladaptive schemas on the psychological well-being of children aged 48-72 months
GÜLLÜ GÜLLER AKŞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. ASUDE BALABAN DAĞAL