Caz vokalistin doğaçlama araçları üzerine bir inceleme
A study on the improvisation tools of a jazz vocalist
- Tez No: 874957
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KAAN YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Performans Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Bu araştırmada, caz vokalistin doğaçlama için kullanabileceği araçlardan, teorik bilgi, duyuş, transkripsiyon çalışmaları ve rutin vokal egzersizleri incelenerek, caz vokaliste doğaçlamaya yönelik bir yol haritası oluşturulması amaçlanmıştır. Ele alınan araçlardan teori ve kulak eğitimi için kaynak tarama yöntemi kullanılmıştır. Transkripsiyonların kullanımı için iki tanınmış caz vokalist olan Sarah Vaughan ve Bobby McFerrin'in Autumn Leaves parçası üzerine doğaçlama örnekleri karşılaştırılarak, doğaçlamanın farklı vokalistlerce nasıl ele alındığı incelenmiştir. Vokal egzersizlerinin, teori, duyuş ve transkripsiyon çalışmalarına göre, caz müziğinin doğaçlama unsuruna hizmet edecek şekilde nasıl genişletilebileceğine dair çıkarımlarda bulunulmuştur. Tüm araçların kullanımı, bölümler arasında uyum sağlamak ve okuyanın anlamasını kolaylaştırmak için Autumn Leaves isimli caz standardı üzerinden incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda; teorinin bilinmesinin, vokalistin doğaçlama becerilerine ne gibi katkılar sağlayabileceği ile doğaçlama için ne gibi yaklaşımların mümkün olduğu ortaya konulmuştur. Kulak eğitiminin zihnin duyduğu müziği algılayabilmesi ve buna uygun ses üretilebilmesi için zihnin programlanması demek olduğu, iç duyuş (audiation) kavramı, iç duyuş becerisinin gelişimi için ritmik hecelerin ve ses perdelerine ait heceler olan hareketli do sistemindeki solfej hecelerinin kullanımı, ritmik ve melodik kalıpların, müziğin algılanması ve üretilebilmesi için kalıplar halinde içselleştirilmesi gerektiği, doğaçlama sırasında kullanılmak üzere bilinçli olarak bu kalıpların biriktirildiği bir“zihinsel depo”nun oluşturulması gerektiği görülmüştür. Transkripsiyonların, doğaçlamaları anlayabilmek için sadece duysal değil ayrıca görsel bir kaynak oluşturduğu, taklit etme için yararlanılabilecek bir materyal olduğu, taklit etmeye çalışmanın hem vokal tekniği hem de caz müziğine özgü ritmik hissin ve cümlelemelerin içselleşmesinde önemi olduğu anlaşılmıştır. Rutin vokal egzersizlerinin, teori, duyum ve transkripsiyon çalışmalarına göre genişletilerek ele alınması gerektiği ortaya konulmuştur. Bu sonuçlar kapsamında, bir caz standardı üzerine doğaçlamanın kompleks bir iş olduğu ve bu işle başa çıkabilmek için hedefin daha küçük parçalar halinde ele alınması gerektiği, bunun için günlük rutin vokal egzersizleri, tekniğin gelişimine ve doğaçlama becerilerinin gelişimine yönelik olarak ikiye ayrılmıştır. Tekniğe yönelik egzersizler, ritmik kalıplar ile akor ve mod seslerinden oluşan melodik kalıpların scat heceleri ile seslendirildiği, transkripsiyonlardan seçilen motif ve cümleleme kesitlerinin vokal egzersizlerine entegre edilmesi ile genişletilmiştir. Doğaçlamaya yönelik egzersizler, direkt bir caz standardı üzerine değil, sıkça görülen akor karakterleri ve akor geçişleri gibi daha küçük doğaçlama alanları üzerine, scat heceleri, ritmik kalıplar, akor ve mod sesleri ile ayrı ayrı doğaçlayarak, bu konuların her birinde ayrı ayrı içselleşme ve ustalık kazanılacağı ve doğaçlamanın vokalist için bir alışkanlığa dönüştürüleceği şekilde tasarlanmıştır. Son olarak, bir caz standardı üzerine doğaçlamaya geçildiğinde, bu performansa yönelik izlenecek adımlar belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this research, it is aimed to create a roadmap for jazz vocalists towards improvisation by examining the tools that a jazz vocalist can use for improvisation, including theoretical knowledge, ear training, transcription studies, and routine vocal exercises. The source scanning method was used for the tools of theory and ear training. For the use of transcriptions, the improvisation examples of two well-known jazz vocalists, Sarah Vaughan and Bobby McFerrin, on the song“Autumn Leaves”were compared to examine how improvisation is handled by different vocalists. Inferences were made about how vocal exercises can be expanded to serve the improvisational element of jazz music, compared to theory, ear training, and transcription studies. The use of all tools was examined through the jazz standard“Autumn Leaves”to ensure coherence between sections and facilitate understanding for the reader. As a result of the examinations, it was revealed what contributions the knowledge of theory can make to a vocalist's improvisation skills and what approaches are possible for improvisation. It was seen that ear training means programming the mind to perceive the music it hears and produce appropriate sounds, the concept of inner hearing (audiation), the use of rhythmic syllables and solfege syllables in the movable do system for the development of inner hearing skills, the internalization of rhythmic and melodic patterns in order to perceive and produce music, and the creation of a“mental repository”where these patterns are consciously accumulated for use during improvisation. Transcriptions were found to be not only an auditory but also a visual resource for understanding improvisations, a material that can be used for imitation, and that trying to imitate is important both for vocal technique and for internalizing the rhythmic feel and phrasing unique to jazz music. It was demonstrated that routine vocal exercises should be expanded in line with theory, ear training, and transcription studies. Within the scope of these results, it was concluded that improvisation on a jazz standard is a complex task and that the goal should be approached in smaller parts to cope with this task. For this purpose, daily routine vocal exercises were divided into two: for the development of technique and for the development of improvisation skills. Exercises aimed at technique were expanded with rhythmic patterns and melodic patterns consisting of chord and mode notes vocalized with scat syllables, and with the integration of motifs and phrasing excerpts selected from transcriptions into vocal exercises. Exercises aimed at improvisation were designed in a way that focuses not directly on a jazz standard but on smaller improvisation areas such as frequently seen chord characteristics and chord transitions, with scat syllables, rhythmic patterns, chord and mode notes, so that mastery and internalization are achieved separately in each of these areas, and improvisation becomes a habit for the vocalist. Finally, the steps to be followed for improvisation on a jazz standard were determined when transitioning to this performance.
Benzer Tezler
- Caz müziğinde müzisyen kimliğinin inşasında rol modellerin etkileri
The effects of role models on the construction of musician identity in jazz music
KEMAL CANSUN KÜÇÜKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MüzikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYRİN ERSÖZ
- Caz orkestraları için yazılan müziklerde dönüşen doku, yapı ve tını ideali: Tarihsel süreç içinde şekillenen kompozisyon anlayışı
Evolution of a sound-ideal: challenging compositionunderstanding by means of texture, form and timbre in the music of jazz orchestras.
BİLGE GÜNAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MüzikBahçeşehir ÜniversitesiSes Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKKI ALPER MARAL
- Caz eserlerine müzik eğitimi anabilim dalı öğretim programında yer verilmesi ihtiyacına yönelik bir çalışma
A study for the necessity of jazz works taking place in the curriculum of music education department
HATİCE CEREN TEMEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
MüzikGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELMİN TUFAN
- Caz doğaçlamalarında, dikey - yatay materyaller arasındaki ilişkilere örnek olarak akorlar arası geçişlerde kullanılan parti hareketleri: 1990 sonrası kuşaklara mensup tenor saksofoncuların parti hareketleri kullanımları örneğinde karşılaştırmalı bir inceleme ve analitik çerçevede bir formülasyon denemesi
Voice leading used on chord changes in jazz improvisation as a tool for interrelating horizontal and vertical materials: A comparative examination and a formulation study within the analytical framework on the example of voice leading techniques used by the tenor saxophonists of the post 90's generation
NEDİM ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MüzikBahçeşehir ÜniversitesiFen Bilimleri ve Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKKI ALPER MARAL
- Max Roach'un Bebop Dönemi solo ve eşlik icraları doğrultusunda lisans düzeyi caz davul seti öğretiminde probleme dayalı öğrenmeye yönelik metodolojik önermeler
Methodological proposals for problem-based learning in undergraduate jazz drum set education based on Max Roach's Bebop-Era solo and accompaniment performances
HAKAN KILIÇOĞLU