Caz vokalistin doğaçlama araçları üzerine bir inceleme
A study on the improvisation tools of a jazz vocalist
- Tez No: 874957
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KAAN YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Performans Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Bu araştırmada, caz vokalistin doğaçlama için kullanabileceği araçlardan, teorik bilgi, duyuş, transkripsiyon çalışmaları ve rutin vokal egzersizleri incelenerek, caz vokaliste doğaçlamaya yönelik bir yol haritası oluşturulması amaçlanmıştır. Ele alınan araçlardan teori ve kulak eğitimi için kaynak tarama yöntemi kullanılmıştır. Transkripsiyonların kullanımı için iki tanınmış caz vokalist olan Sarah Vaughan ve Bobby McFerrin'in Autumn Leaves parçası üzerine doğaçlama örnekleri karşılaştırılarak, doğaçlamanın farklı vokalistlerce nasıl ele alındığı incelenmiştir. Vokal egzersizlerinin, teori, duyuş ve transkripsiyon çalışmalarına göre, caz müziğinin doğaçlama unsuruna hizmet edecek şekilde nasıl genişletilebileceğine dair çıkarımlarda bulunulmuştur. Tüm araçların kullanımı, bölümler arasında uyum sağlamak ve okuyanın anlamasını kolaylaştırmak için Autumn Leaves isimli caz standardı üzerinden incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda; teorinin bilinmesinin, vokalistin doğaçlama becerilerine ne gibi katkılar sağlayabileceği ile doğaçlama için ne gibi yaklaşımların mümkün olduğu ortaya konulmuştur. Kulak eğitiminin zihnin duyduğu müziği algılayabilmesi ve buna uygun ses üretilebilmesi için zihnin programlanması demek olduğu, iç duyuş (audiation) kavramı, iç duyuş becerisinin gelişimi için ritmik hecelerin ve ses perdelerine ait heceler olan hareketli do sistemindeki solfej hecelerinin kullanımı, ritmik ve melodik kalıpların, müziğin algılanması ve üretilebilmesi için kalıplar halinde içselleştirilmesi gerektiği, doğaçlama sırasında kullanılmak üzere bilinçli olarak bu kalıpların biriktirildiği bir“zihinsel depo”nun oluşturulması gerektiği görülmüştür. Transkripsiyonların, doğaçlamaları anlayabilmek için sadece duysal değil ayrıca görsel bir kaynak oluşturduğu, taklit etme için yararlanılabilecek bir materyal olduğu, taklit etmeye çalışmanın hem vokal tekniği hem de caz müziğine özgü ritmik hissin ve cümlelemelerin içselleşmesinde önemi olduğu anlaşılmıştır. Rutin vokal egzersizlerinin, teori, duyum ve transkripsiyon çalışmalarına göre genişletilerek ele alınması gerektiği ortaya konulmuştur. Bu sonuçlar kapsamında, bir caz standardı üzerine doğaçlamanın kompleks bir iş olduğu ve bu işle başa çıkabilmek için hedefin daha küçük parçalar halinde ele alınması gerektiği, bunun için günlük rutin vokal egzersizleri, tekniğin gelişimine ve doğaçlama becerilerinin gelişimine yönelik olarak ikiye ayrılmıştır. Tekniğe yönelik egzersizler, ritmik kalıplar ile akor ve mod seslerinden oluşan melodik kalıpların scat heceleri ile seslendirildiği, transkripsiyonlardan seçilen motif ve cümleleme kesitlerinin vokal egzersizlerine entegre edilmesi ile genişletilmiştir. Doğaçlamaya yönelik egzersizler, direkt bir caz standardı üzerine değil, sıkça görülen akor karakterleri ve akor geçişleri gibi daha küçük doğaçlama alanları üzerine, scat heceleri, ritmik kalıplar, akor ve mod sesleri ile ayrı ayrı doğaçlayarak, bu konuların her birinde ayrı ayrı içselleşme ve ustalık kazanılacağı ve doğaçlamanın vokalist için bir alışkanlığa dönüştürüleceği şekilde tasarlanmıştır. Son olarak, bir caz standardı üzerine doğaçlamaya geçildiğinde, bu performansa yönelik izlenecek adımlar belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this research, it is aimed to create a roadmap for jazz vocalists towards improvisation by examining the tools that a jazz vocalist can use for improvisation, including theoretical knowledge, ear training, transcription studies, and routine vocal exercises. The source scanning method was used for the tools of theory and ear training. For the use of transcriptions, the improvisation examples of two well-known jazz vocalists, Sarah Vaughan and Bobby McFerrin, on the song“Autumn Leaves”were compared to examine how improvisation is handled by different vocalists. Inferences were made about how vocal exercises can be expanded to serve the improvisational element of jazz music, compared to theory, ear training, and transcription studies. The use of all tools was examined through the jazz standard“Autumn Leaves”to ensure coherence between sections and facilitate understanding for the reader. As a result of the examinations, it was revealed what contributions the knowledge of theory can make to a vocalist's improvisation skills and what approaches are possible for improvisation. It was seen that ear training means programming the mind to perceive the music it hears and produce appropriate sounds, the concept of inner hearing (audiation), the use of rhythmic syllables and solfege syllables in the movable do system for the development of inner hearing skills, the internalization of rhythmic and melodic patterns in order to perceive and produce music, and the creation of a“mental repository”where these patterns are consciously accumulated for use during improvisation. Transcriptions were found to be not only an auditory but also a visual resource for understanding improvisations, a material that can be used for imitation, and that trying to imitate is important both for vocal technique and for internalizing the rhythmic feel and phrasing unique to jazz music. It was demonstrated that routine vocal exercises should be expanded in line with theory, ear training, and transcription studies. Within the scope of these results, it was concluded that improvisation on a jazz standard is a complex task and that the goal should be approached in smaller parts to cope with this task. For this purpose, daily routine vocal exercises were divided into two: for the development of technique and for the development of improvisation skills. Exercises aimed at technique were expanded with rhythmic patterns and melodic patterns consisting of chord and mode notes vocalized with scat syllables, and with the integration of motifs and phrasing excerpts selected from transcriptions into vocal exercises. Exercises aimed at improvisation were designed in a way that focuses not directly on a jazz standard but on smaller improvisation areas such as frequently seen chord characteristics and chord transitions, with scat syllables, rhythmic patterns, chord and mode notes, so that mastery and internalization are achieved separately in each of these areas, and improvisation becomes a habit for the vocalist. Finally, the steps to be followed for improvisation on a jazz standard were determined when transitioning to this performance.
Benzer Tezler
- Pedagojik açıdan caz vibrafon eğitimi ve yüksek lisans müfredat önerisi
Jazz vibraphone education in terms of pedagogical and a proposed master curriculum
OZAN CEYLAN
- The depiction of Jazz Age with the film adaptation of the great Gatsby: A descriptive study on 1920s cultural reflections in Turkish subtitles of the film under skopos theory
Caz Çağının Muhteşem Gatsby (2013) film adaptasyonuyla tasviri: Filmin Türkçe altyazılarındaki 1920'lerin kültürel yansımalarının skopos teorisi ışığı altında betimleyici bir çalışmayla incelenmesi
REFİKA ZUHAL GILIÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Mütercim-TercümanlıkGazi ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI ÖZLEM TARAKCIOĞLU
- Caz doğaçlamasında melodi sazlarının zamansal ve dokusal kurgu ve davranış modellerinden hareketle vokal doğaçlama olanaklarının genişletilmesi. Geleneksel uygulamalar ve yeni yöntemler
Extending the improvisation opportunities for vocal jazz impovisation by considering the temporal and textural construction and behaviour models of melodic instruments. Traditional applications and new methods
EYLEM KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MüzikBahçeşehir ÜniversitesiSes Teknolojileri Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKKI ALPER MARAL
- Cultural production and urban locality in the fields of jazz and fashion design: The case of Kuledibi, İstanbul
Caz ve moda tasarımı alanlarında kültürel üretim ve kentsel mekan ilişkisi: Kuledibi, İstanbul örneği
ALTAN İLKUÇAN
Doktora
İngilizce
2013
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HELGA RITTERSBERGER TILIÇ
- Caz piyano müziğinin piyano eğitiminde kullanılabilirliği
Usability of jazz piano music in piano education
BARBAROS DERVİŞ OKAY
Doktora
Türkçe
2013
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SENA GÜRŞEN OTACIOĞLU