Şirvanşah Şeyh İbrahim ve zamanı
Shirvanshah Sheikh Ibrahim and his time
- Tez No: 875000
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ENSAR MACİT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Şirvanşahlar, Şirvanşah Şeyh İbrahim, Şirvan, Mezyediler, Kesraniler, Timur, Kara Yusuf, Shirvanshahs, Shirvanshah Sheikh Ibrahim, Shirvan, Mezyedids, Kasranis, Timur, Kara Yusuf
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Şirvanşah Şeyh İbrahim 1382 yılında Şirvan halkı ve devlet erkânının talebiyle Şirvanşahlar Devleti tahtına oturdu. O, adaletli yönetiminin yanında devletin güvenliğini ve toprak bütünlüğünü sağlamak için çalışmalar başlattı. Bu sırada Kuzey Azerbaycan ve diğer vilayetlerde hüküm süren Sultan Ahmed Celayir yönetiminde Celayirliler, Şirvan'ın kuzeyinde bulunun Altın Orda Devleti'nin hanı Toktamış ve Timurlu Devleti'nin kurucu hâkimi Timur'un Azerbaycan toprakları üzerinde hâkimiyet mücadeleleri başladı. Şeyh İbrahim bu mücadeleler esnasında Timur'a tâbi olarak ülkesini yıkımdan, halkını da ölümden kurtardı. Şeki ve Gürcistan için Timur'a şefaatçi olup kendi ülkesi gibi buraları da yıkımdan kurtardı. Timur'un ölümünün ardından varisleri arasında başlayan taht mücadelelerinden faydalanarak Şirvan'ın bağımsızlığı ve Azerbaycan topraklarını birleştirme gayesiyle Timurlular ile mücadelelere başlayan Şeyh İbrahim, 1406 yılında Tebriz'i alarak kısa bir süre de olsa amacına ulaşmış oldu. Ardından Tebriz'in Celayirliler'e ait olduğunu belirterek Sultan Ahmet Celayir'e bıraktı. Sultan Ahmet Celayir'e Karakoyunlu Kara Yusuf ile mücadelesinde oğlu Keyûmers'i bir ordu ile göndererek destek verdi. Kara Yusuf, Sultan Ahmet Celayir'i ve ordusunu bozguna uğrattıktan sonra Keyûmers'i de esir aldı. Kara Yusuf kısa bir süre sonra Keyûmers'i serbest bırakarak Şirvan'a gönderdi. Şeyh İbrahim oğlunun Kara Yusuf ile anlaştığını düşünerek onu öldürdü. Şirvanşah'ın, Şeki hâkimi Seyyid Ahmed ve Gürcü kralı Konstantin (Köstendil) ittifakı, 1412 yılında Kür Nehri kıyısında Kara Yusuf ile yapılan savaşta yenilgiye uğradı. Savaş sonunda Kara Yusuf'a esir düştü ve kısa bir süre sonra ödediği kurtuluş fidyesi karşılığında serbest kaldı. Şeyh İbrahim 35 yıllık hâkimiyetinin ardından 1417 yılında vefat etti.
Özet (Çeviri)
Shirvanshah Sheikh Ibrahim sat on the throne of the Shirvanshah State in 1382 upon the request of the people of Shirvan and the dignitaries. In addition to his just administration, Sheikh Ibrahim initiated efforts to ensure the security and territorial integrity of the state. Meanwhile, under the rule of Sultan Ahmed Celayir, who ruled in Northern Azerbaijan and other provinces, the Jalayirs, Tokhtamysh, the khan of the Golden Horde State in the north of Shirvan, and Timur, the founding ruler of the Timurid State, began to struggle for dominance over the Azerbaijani lands. During these struggles, Sheikh Ibrahim followed Timur and saved his country from destruction and his people from death. Sheikh Ibrahim interceded for Timur for Sheki and Georgia and saved these places from destruction, just like his own country. Taking advantage of the throne struggles that started between Timur's heirs after his death, Sheikh Ibrahim started to fight with the Timurids with the aim of independence of Shirvan and unifying the lands of Azerbaijan. By taking Tabriz in 1406, he achieved his goal, albeit for a short time. Then, he stated that Tabriz belonged to the Celayirs and left it to Sultan Ahmet Celayir. Sheikh Ibrahim supported Sultan Ahmet Celayir in his fight against Karakoyunlu Kara Yusuf by sending his son Keyumers with an army. After Kara Yusuf defeated Sultan Ahmet Celayir and his army, he also captured Keyumers. Kara Yusuf released Keyumers after a short time and sent him to Shirvan. Sheikh Ibrahim thought that his son had made an agreement with Kara Yusuf and killed him. The alliance of Sheikh Ibrahim, Sheki ruler Seyyid Ahmed and Georgian king Constantine (Köstendil) was defeated in the war with Kara Yusuf on the banks of the Kur River in 1412. At the end of the war, Sheikh Ibrahim was captured by Kara Yusuf and was released a short time later in return for the ransom he paid. Sheikh Ibrahim passed away in 1417 after his 35-year rule.
Benzer Tezler
- İslâmî dönemde Şirvan tarihi (hicri ilk üç asır)
The Shirvan's history in days of on Islam(h. first three ages)
CENGİZ MÜRSELOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
CoğrafyaMarmara Üniversitesiİlahiyat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL SAFA ÜSTÜN
- XIV-XVI. yüzyıllarda Şirvanşahlar Devleti (Derbendîler Hânedânı)
Shirvanshahs in XIV-XVI. centuries (House of Derbent)
ELNUR ISMAYILOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TarihUludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLHAMİ ORUÇOĞLU
- Türk halk edebiyatı unsurlarının Türkçe öğretiminde kullanımı ve yaratıcı yazmaya etkisi
The use of Turkish folk literature elements in Turkish teaching and its effect on creative writing
MERVE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR İNCE
- Savranşah Köyü camisi restorasyon projesi
Restoration project of Savranşah Village mosque
NAZLI İPEK MAVUŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP AHUNBAY