Behişti Ahmed Sinan İskendernamesi'nin bağlamlı dizin ve işlevsel sözlüğü
Contextual index and functional dictionary of bBehisti Ahmed Sinan's Iskendername
- Tez No: 875124
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TUBA ONAT ÇAKIROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Mesnevi, İskendername, Behişti, Sözlük, Mesnevi, Iskendername, Behişti, Lexicon
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 3121
Özet
Tüm dünya halklarını tek bir sancak altında toplama fikri İskender tipini İslami edebiyatlarda mit haline getirmiştir. Dolayısıyla edebiyatımızda gerek müstakil metinlerde gerekse dolaylı atıflarla İskender ismi sıkça zikredilir. Arap ve Fars edebiyatlarında örneklerine rastladığımız İskendername'ye, Anadolu sahasında Behişti Ahmed (d. 854 ?/1450 ? - ö. 917, 926 ?/1511-12, 1520 ?) kendi üslubunu katmak suretiyle hikayeyeyi yeniden ele alarak Türk edebiyatındaki geleneğe zenginlik katmıştır. Aruzun fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün fe'ûl kalıbıyla kaleme alınan eser birçok mazmun, atasözü, kelam-ı kibar, deyim ihtiva etmesinin yanında muhtevası yönüyle de İstanbul'u, geleneksel tıp tavsiyelerini, savaş motiflerini bünyesinde barındırmaktadır. Behişti Ahmed Sinan'ın 5781 beyitten oluşan İskendernamesinde geçen yaklaşık 65.000 sözcük, kullanıldığı bağlam çerçevesinde anlamlandırılarak Türk dilinin tarihsel sözlüğüne katkı sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The idea of gathering all the peoples of the world under a single banner has transformed the Alexander type into a myth in Islamic literature. Therefore, the name Alexander is frequently mentioned in our literature, both in independent texts and indirect references. Behişti Ahmed (b. 854 ?/1450 ? - d. 917, 926 ?/1511-12, 1520 ?) added his own style to the İskendername, which we come across in Arabic and Persian literature, and reconsidered the story in the Anatolian field, thus enriching the tradition in Turkish literature. Written in the form of aruz fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün fe'ûl, the work contains many metaphors, proverbs, polite words, idioms, as well as Istanbul, traditional medical advice, and war motifs in terms of its content. Approximately 65,000 words in Behişti Ahmed Sinan's İskendername, consisting of 5781 couplets, have been interpreted within the context in which they are used, and a contribution has been made to the historical dictionary of the Turkish language.
Benzer Tezler
- Behiştî Ahmed Sinan'ın (Ö. 917/1511-12?) İskender-nâme'si: İnceleme-metin
İskender-nâme of Behi̇ştî (D. 917/1511-12?): Text and analysis
BÜNYAMİN AYÇİÇEĞİ
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT ÖZTOPRAK
- Behiştî Sinan'ın (H.917/M.1511-1512) Mihr ü Müşterî adlı mesnevisi (İnceleme-metin)
Masnavi of Behiştî Sinan (917/1511-1512) named Mihr ü Müşterî (Text review)
ARZU POLAT
Doktora
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEBAHAT DENİZ
- 16. yüzyıl Türk edebiyatında dinî, ahlâkî, tasavvufî mesnevîlerdeki hikâyeler (Tespit, tahlil ve köken araştırması)
Stories in 'Religious, moral, and tasawwuf masnavis' of 16th century Turkish literature (Identification, analysis, and origin research)
ESİN TÜMER KURNAZ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ
- 16. yüzyıl ahlakî mesnevilerdeki hikayelerin inceleme ve tahlili
Analysis and examination of the stories in the 16th century moral masnavis
HARUN KIRKIL
Doktora
Türkçe
2023
Dinİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ÖZTÜRK
- Fuzuli'nin Leyla ve Mecnun Mesnevisinde tabiat tasvirlerinin estetik olarak kullanımı
Aesthetic use of naturel portrayings in Leyla and Mecnun story by Fuzuli
HÜSEYİN YAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET NUR DOĞAN