Türk dilinde renk kavramı
The concept of color in the Turkish language
- Tez No: 875641
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN EFENDİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1071
Özet
Bu tezin amacı, Türk dilinin ilk metinlerinden başlanarak günümüz Türkiye Türkçesine gelinceye kadar Türkçede kullanılan renk kelimelerinin tespit edilmesini sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda Türkçenin çeşitli yazılı kaynakları seçilmiş ve bu kaynaklar taranarak metinler içinde geçen renk kelimeleri saptanmıştır. Kaynak tarama yöntemiyle bulunan renk kelimeleri yer aldığı metin içinden cümle veya paragraflar alınmak suretiyle örneklendirilmiştir. Böylelikle metin içi inceleme yöntemiyle kelimenin metne kattığı anlam tespit edilmeye ve anlam bilimi çerçevesinde incelenmeye çalışılmıştır. Anlamın ortaya çıkarılmasının yanı sıra sunulan örnekler tanık göstermek amacı ile kullanılmıştır. Taranan metinler Eski Türkçe, Orta Türkçe, Yeni Türkçe ve Türkiye Türkçesi şeklinde tasnif edilmiş, yapılan düzenlemede bu sıralama izlenmiştir. Ayrıca dönem sözlükleri de taranarak kelimelerin verdiği tüm anlamlar gösterilmeye çalışılmıştır. Tez üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm sadece renkler için kullanılan kelimeleri, ikinci bölüm renklerden faydalanılarak oluşturulmuş kavramları, üçüncü bölüm ise renkleri çağrışım yoluyla zihinde canlandıran kelimeleri içermektedir. İlk bölümde bulunan bütün sözcükler köken bilgisi ve kültürel açıdan açıklanmaya çalışılmış, ikinci ve üçüncü bölümlerde kavramlar ve kelimeler tematik olarak sıralanmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis is to determine the color words used by the Turkish language starting from the first texts until today's Turkey Turkish. For this purpose, various sources were selected and these sources were scanned and the color words in the texts were determined. The color words determined by the source scanning method are exemplified by taking sentences or paragraphs from the text. Thus, it was tried to determine the meaning that the word added to the text with the in-text analysis method and to examine it in the context of semantics. In addition to revealing the meaning, the examples used were used to show witnesses. The scanned texts were classified as Old Turkish, Middle Turkish, New Turkish and Turkey Turkish, and this order was followed in the arrangement. In addition, the dictionaries of the period were scanned and all the meanings of the words were tried to be shown. The thesis consists of three main parts. The first part contains only the words used for colors, the second part includes the concepts created by using colors, and the third part includes the words that enliven colors in the mind through association. All the words in the first section were tried to be explained in terms of origin and culture, and in the second and third sections, the concepts and words were listed thematically.
Benzer Tezler
- Sivas türkülerinde mitolojik unsurlar
Mythological elements in Sivas folk songs
DERYA TEMÜRTÜRKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Gaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİYE KÖKSEL
- Nedim Divan'ında mahallileşme
Başlık çevirisi yok
DİLEK BATİSLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE MENGİ
- Türk halk bilmecelerinin yapı, dil ve üslup özellikleri
Structural, linguistic and stiylistic features of Turkish folk riddles
FEVZİ KARADEMİR
Doktora
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SADETTİN ÖZÇELİK
- Türk kavram sisteminde renkler
The colors in Turkish concept system
ZHAZIRA OTYZBAY
Doktora
Türkçe
2016
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEK ERDEM
- 1950 sonrası Türk resim sanatında kavram ve biçim ilişkisi
The Relation between concept and shape in Turkish painting art post 1950's
DENİZ ÇOBANKENT
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. KEMAL GÜRBÜZ