Türkiye'de bireylerin refah belirleyicileri: Yapısal eşitlik modeli ve regresyon süreksizliği tasarımı uygulamaları
Determinants of individuals' well-being in Turkiye: applications of structural equation model and regression discontinuity design
- Tez No: 875706
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞENAY ÜÇDOĞRUK BİRECİKLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Refah, Regresyon Süreksizliği Tasarımı, Yapısal Eşitlik Modellemesi, Well-being, Regression Discontinuity Design, Structural Equation Modeling
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekonometri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
ÖZET Doktora Tezi Türkiye'de Bireylerin Refah Belirleyicileri: Yapısal Eşitlik Modeli ve Regresyon Süreksizliği Tasarımı Uygulamaları Cansu BAHÇECİ Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı Ekonometri Programı Refah, insan yaşamının çok yönlü bir değerlendirmesini sunan temel bir kavramdır. Birey veya toplum refahının belirlenmesi, analiz edilmesi ve iyileştirilmesi bireylerin yaşam kalitesini artırmak için gereken politikaların ve programların geliştirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle tez kapsamında, Türkiye'de bireylerin refah profilini inceleyen iki ayrı analize odaklanılmıştır. İlk uygulamada, 1997 yılında yürürlüğe giren sekiz yıllık zorunlu eğitim politikasının etkisini değerlendirerek Türkiye'de eğitimin kadınların refahını artırıp artırmadığını araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışmada politikanın nedensel etkisini incelemek için Regresyon Süreksizliği Tasarımı uygulanmıştır. 2013-2021 yılları TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Anketi (GYKA) mikro veri seti kullanılarak elde edilen sonuçlar; politikanın kadınların işgücüne katılımını, kayıtlı istihdamını, sağlığını artırdığını istihdam durumunu yarı zamanlıdan tam zamanlıya yükselttiğini ve maddi yoksunluğunu azalttığını göstermektedir. Politika, kadınların çalışma süresini yarı zamanlıdan tam zamanlıya olumlu yönde değiştirse de gelir düzeyini artırmamakta ve kadınlar için yeni istihdam olanakları yaratmamaktadır. İkinci uygulama; sosyoekonomik durum, hizmetlere erişim ve maddi yoksunluk gibi her biri farklı bir refah göstergesi olan değişkenleri kullanarak kapsamlı bir model oluşturmak ve bu değişkenler arasındaki ilişkileri incelemek amaçlanmıştır. Analizde, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Hanehalkı Bütçe Anketi'nin 2015-2019 dönemini kapsayan havuzlanmış yatay kesit veri seti kullanılmıştır. Sosyoekonomik durum, maddi yoksunluk ve hizmetlere erişim gibi refah göstergelerinin birbirleri ile olan eş zamanlı ilişkisi gizli değişkenler kullanılarak incelendiğinden Yapısal Eşitlik Modellemesi tercih edilmiştir. Bireyin sosyoekonomik durumunun eğitim ve gelir değişkenlerinin kompozisyonu olduğu çalışmada sosyoekonomik durumun hanelerin hizmetlere erişimini kolaylaştırdığı ve maddi yoksunluğunu azalttığı bulunmuştur. Ayrıca, hanelerin hizmetlere erişimi kolaylaştıkça maddi yoksunlukları azalmaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Doctoral Thesis Doctor of Philosophy(PhD) Determinants of Individuals' Well-Being in Turkiye: Applications of Structural Equation Model and Regression Discontinuity Design Cansu BAHÇECİ Dokuz Eylul University Graduate School of Social Sciences Department of Econometrics Econometrics Program Well-being is a fundamental concept that provides a multidimensional assessment of human life. Determining, analysing and improving individual or community well-being is of great importance for the development of policies and programmes to improve the quality of life of individuals. For this reason, this thesis focuses on two separate studies analysing the well-being profile of individuals in Turkiye. The first analysis aims to investigate whether education has increased women's well-being in Turkiye by assessing the impact of the eight-year compulsory education policy enacted in 1997. The analysis applies the Regression Discontinuity Design to examine the causal effect of the policy. The empirical analysis relies on data derived from the TURKSTAT Income and Living Conditions Survey (ILCS) micro data set for 2013-2021. The findings show that the policy increased women's labor force participation, formal employment, health, increased employment status from part-time to full-time, and reduced material deprivation. The policy does not increase the income level or create any new employment opportunities for women, although it positively changes the working duration of women from part-time to full-time. The second analysis aims at presenting comprehensive model using well-being indicators such as socioeconomic status, access to services and material deprivation, and examining the relationships between these variables. In the analysis, we use the pooled cross-sectional data set of the Household Budget Survey of the Turkish Statistical Institute (TURKSTAT) covering the period 2015-2019. Since the simultaneous relationship between well-being indicators are examined using latent variables, Structural Equation Modeling is preferred. The study finds that socioeconomic status, composed of education and income, increases households' access to services and decreases their material deprivation. In addition, as households' access to services increases, their material deprivation decreases.
Benzer Tezler
- Türkiye'de gıda enflasyonunun belirleyicileri: SVAR yaklaşımı
Determinants of food inflation in Turkey: SVAR approach
DERYA AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonometriAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELVAN HAYAT
- A sociological application of sen's capability approach to (dis)advantages in Turkey
Sen'in yapabilirlik yaklaşımı'nın Türkiye'deki (dez)avantajlara sosyolojik bir uygulaması
MUSTAFA ONUR ARUN
Doktora
İngilizce
2016
SosyolojiThe University of ManchesterSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JAMES NAZROO
DR. WENDY BOTTERO
- Türkiye'de tasarrufların belirleyicilerinin analizi
Analysis of the determinants of savings in Turkey
İBRAHİM CÜNEYD ÖNDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonometriKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYHAN TAŞ
- Büyüme teorileri çerçevesinde Türkiye'de ekonomik büyümenin analizi
The analysis of economic growth in Turkey in the context of growth theories
AHMET GÜLMEZ
- Türkiye'de eğitim ve sosyal göstergelerin mutlulukla ilişkisi
Relationships among happiness, education and social indicators in Turkey
ARİFE YİNANÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKMEN KANTAR
DOÇ. DR. NÜKET KIRCI ÇEVİK