Türkiye'de makroekonomik kırılganlık ve dış ticaret ilişkisinin analizi
Analysis between macroeconomic vulnerability and foreign trade in Turkey
- Tez No: 875872
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CANAN ŞENTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Ülkelerin ekonomik kalkınmasını etkileyen, öngörülemeyen dışsal şoklar ve risklerin yönetilememesi ve hafifletilme noktasında yetersiz kalınmasının bileşimi olarak, genellikle gelişmekte olan ekonomiler/yükselen piyasalarda karşılaşılan makroekonomik kırılganlık olgusu, ekonomilerin karşı karşıya olduğu istikrarsızlık ve dalgalanmaların piyasalara etki etme derecelerinin yüksek olması durumunu da ifade etmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde özellikle 1990'lı yıllardan itibaren gözlenen bu durum, kırılganlığın önceden tespiti ve ölçümü ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Kısa ve uzun vadede meydana gelebilecek makroekonomik kırılganlığın tespiti, ekonomideki negatif etkileri azaltabilmek adına önem arz etmektedir. Kırılganlığın önceden tespit edilebilmesi adına çeşitli endeks tanımlamaları olmakla birlikte, Amerikan Merkez Bankası (FED) 2004 yılı para politikası raporunda gelişmekte olan ekonomilerde altı öncü göstergeye dayalı bir makroekonomik kırılganlık endeksi oluşturulmaktadır. Endekste, cari dengenin GSYİH'ye oranı, bankaların özel sektöre kullandırdığı yurt içi kredilerin GSYİH'ye oranı, dış borcun ihracata oranı, döviz rezervlerinin GSYİH'ye oranı, kamu borcunun GSYİH'ye oranı ve enflasyon göstergeleri yer almaktadır. Bu bağlamda çalışmada, hem gelişmekte olan hem de kırılgan ekonomiler arasında yer alan Türkiye ekonomisi için 1994-2022 dönemi için makroekonomik kırılganlık ve dış ticaret arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Öncelikle söz konusu göstergelere dayalı makroekonomik kırılganlık endeksi hesaplanmakta, makroekonomik kırılganlık endeksi ve dış ticaret arasındaki ilişki ARDL Sınır Testi yaklaşımı ve Toda-Yamamoto nedensellik analizi ile sınanmaktadır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, ARDL sınır testi bulgularına göre, makroekonomik kırılganlık endeksinin uzun dönemde hem ihracat hem de ithalat değişkeni arasında istatistiki açıdan anlamlı bir ilişki vardır. Hata düzetme katsayısı da kısa dönemde dengeden sapmaların, 1,13 yıl sonra uzun dönem dengesine yakınsayarak yeniden dengeye geleceği söylenebilmektedir. Nedensellik bulgularına göre ise, ihracattan makroekonomik kırılganlığa doğru tek yönlü nedensellik gözlenirken; hem makroekonomik kırılganlık ve ithalat, hem de ihracat ve ithalat arasında çift yönlü nedensellik tespit edilmektedir.
Özet (Çeviri)
As a combination of the inability to manage unpredictable external shocks and risks affecting the economic development of countries and the inability to mitigate them, the phenomenon of macroeconomic vulnerability, usually encountered in developing economies/emerging markets, also refers to the high degree of instability and fluctuations faced by economies affecting the markets. This situation, which has been observed in developing countries especially since the 1990s, reveals the need for prior detection and measurement of vulnerability. The determination of macroeconomic vulnerability that may occur in the short and long term is important in order to reduce the negative effects on the economy. Although there are various index definitions in order to detect vulnerability in advance, a macroeconomic vulnerability index based on six leading indicators in developing economies is created in the 2004 monetary policy report of the American Central Bank (FED). The index includes the ratio of the current account balance to GDP, the ratio of domestic loans extended by banks to the private sector to GDP, the ratio of foreign debt to exports, the ratio of foreign exchange reserves to GDP, the ratio of public debt to GDP and inflation indicators. In this context, the study aims to examine the relationship between macroeconomic vulnerability and foreign trade for the period 1994-2022 for the Turkish economy, which is among both developing and vulnerability economies. Firstly, the macroeconomic vulnerability index is calculated based on the aforementioned indicators, and the relationship between the macroeconomic vulnerability index and foreign trade is tested by the ARDL Boundary Testing approach and Toda-Yamamoto causality analysis. According to the findings obtained from the study, according to the ARDL border test findings, there is a statistically significant relationship between both export and import variables of the macroeconomic vulnerability index in the long term. The error correction coefficient can also be said that deviations from the equilibrium in the short term will come back to equilibrium after 1.13 years by converging to the long-term equilibrium. According to the causality findings, while unidirectional causality from exports to macroeconomic vulnerability is observed; bidirectional causality is detected between both macroeconomic vulnerability and imports, exports and imports.
Benzer Tezler
- Reasons of the current account deficit in Turkey for the last 20 years: A study based on selected items
Türkiye'de son 20 yılda cari açığın sebepleri: Seçili kalemler üzerinden araştırma
SILAGÜN TAŞTEKİL
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
EkonomiBahçeşehir ÜniversitesiSermaye Piyasaları ve Finans Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE DİLARA ALTIOK YILMAZ
- Gelişmiş ülke merkez bankalarının uyguladıkları para politikalarının gelişmekte olan ülkelerin makroekonomik kırılganlıklarına etkisi Türkiye örneği
The effect of monetary policies applied by developed country central banks on macroeconomic fractures of developing countriesthe case of Turkey
SEHER BADAY
- Yükselen piyasalarda makroekonomik kırılganlık ve Türkiye örneği
Macroeconomic vulnerability in emerging markets and the case of Turkey
SERAP ELÜSTÜ
- Ekonomik krizlerde borç deflasyonu olgusu, mücadele yöntemleri, makro ve finansal değişkenler üzerindeki etkileri
The debt deflation phenomenon, methods of struggle and its effects on macro & financial variables
HAMİT ÖZMAN
Doktora
Türkçe
2020
EkonomiAydın Adnan Menderes Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ÖZDEMİR
- 2001 krizinin anatomisi, -krizin kökenlerinin ve oluşumunun bir analizi, iç ve dış tasarruf açığının sürdürülebilirliğine ilişkin kantitatif çalışmalar ve yorumlar-
The anotomy of the 2001 crisis an analysis of the roots and developments of the crisis and quantitative studies on the sustainability of the public and external savings gaps
UMUT ÇAKMAK