Hepatoselüler karsinomlu hastaların karaciğer transplantasyonu sonrası yaşam kalitesi ve uyum durumlarının incelenmesi
Quality of life and adherencec status of patients with hepatocellular carcinoma after liver transplantation
- Tez No: 876156
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAPRAK SARIGÖL ORDİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
Bu araştırma, hepatoselüler karsinomlu hastaların karaciğer transplantasyonu sonrası yaşam kalitesi ve uyumunu incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcılarını hepatoselüler karsinom etiyolojisiyle karaciğer transplantasyonu olmuş hastalar oluşturmuştur. Örnekleme nakil sonrası en az 5 yıl geçmiş olan hastalar alınmıştır. Çalışmanın yapıldığı merkezde hepatoselüler karsinom etiyolojisi nedeniyle karaciğer transplantasyonu yapılan 125 hastanın 61'i yaşamaktaydı (64 ölü) ve hastalardan 51'ine ulaşıldı (%84 katılım oranı). Araştırmanın verileri Eylül 2023-Aralık 2023 tarihleri arasında toplandı. SF-12 Yaşam Kalitesi Ölçeği, Uluslararası Fiziksel Aktivite Ölçeği, İmmünsüpresan Tedaviye Uyum Ölçeği – ITAS ve Kanser Taraması Uyum Anketi kullanıldı. Hastaların yaş ortalaması 66.29 ± 6.75 yıl ve nakil sonrası geçen süresi 13.60 ± 3.23 yıldır. Hastaların yaşam kalitesi fiziksel bileşen puan ortalaması (PCS) 48.19±7.96 ve mental bileşen puan ortalaması (MCS) 51.90±9.27 bulunmuştur. Hastaların fiziksel aktivite puan ortalaması 2342.06±2073.68 (min.max:426-12.894) MET dk/haftadır. İmmünosüpresif ilaç uyumu puan ortalaması 11.88±0.43 olarak bulundu. Kendi kendine meme muayenesi yaptıran kadın hastaların oranı %22, mamografi çektirme oranı ise %67'dir. Erkek hastaların yılda bir kere üroloji uzmanına muayene gitme oranı %55 ve PSA (prostat spesifik antijen) kan testi yaptırma oranı %38'dir. Kolonoskopi yaptıran hasta oranı %53, kendi kendine cilt muayenesi yapan hasta oranı %69, yılda bir dermatoloğa başvurma oranı ise %14'tür. Yapılan analizlere göre kadın hastaların MSC düzeyi erkek hastalara göre daha düşük bulundu (p=0.028). Fiziksel aktivite ile PCS düzeyi arasında zayıf ve pozitif bir ilişki olduğu belirlendi (p= 0.009). Kadın cinsiyetin PCS düzeyini 0.28 kat (β=-0.281, p=0.046) ve MCS düzeyini 0.44 kat olumsuz etkilediği bulunmuştur (β=-0.436, p=0.001). Bu araştırmada, hastaların fiziksel aktivite düzeylerinin düşük olduğu belirlenmiştir. Kadın cinsiyetin yaşam kalitesi fiziksel ve mental sağlık alt boyutunu olumsuz etkilediği, düşük fiziksel aktivite düzeyinin ise fiziksel sağlık alt boyutunu olumsuz etkilediği bulunmuştur. Kanser tarama önerilerine uyma konusunda eksiklikler olduğu görülmektedir. Hastaların fiziksel aktivite düzeylerinin yükseltilmesine yönelik girişimsel çalışmalar tasarlanmalıdır. Hastaların kanser tarama programı uyumlarının arttırılmasına yönelik eğitim programları düzenlenmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of the study is examine the quality of life and adherence behavior of patients with hepatocellular carcinoma liver transplantation. In the study, physical activity, medication adherence and cancer screening recommendation adaptation as adherence behavior were investigated. This was descriptive and correlational study. The participants of the study consisted of patients who had liver transplantation with the etiology of hepatocellular carcinoma and whose history had been at least 5 years. The center where the study was conducted performed liver transplantation due to hepatocellular carcinoma etiology in 125 patients, of whom 61 were alive (64 deceased), and 51 patients were reached (84% participation rate). Data for the study were collected between September 2023 and December 2023. SF-12 Quality of Life Scale, International Physical Activity Scale, Immunosuppressant Therapy Adherence Scale – ITAS, and Cancer Screening Adaptation Questionnaire were used. Meanage of the recipients was 66.29±6.75 and mean year of time after transplantation was 13.60±3.23. Patients' physical composite scale (PCS) and mental health composite scale (MCS) were 48.19±7.96 and 51.90±9.27, respectively. Patients' MET min/week mean was 2342.06±2073.68 (min.max:426-12.894). Immunosupressive medication adherence mean point was found 11.88±0.43. Rate of female patients having breast self-examination was 22% and the rate of having mammography was 67%. The rate of male patients having an annual urologist check-up was 55% and the rate of getting PSA (prostate specific antigen) blood test done is 38%. The rate of patients undergoing colonoscopy was 53%, the rate of self-skin examination was 69% and the rate of seeing a dermatologistonce a year was 14%. According to analysis, MSC level of female patients were found to be lower than male patients (p=0.028). It was found to be a weak and positive cerrelation between the physical activity and PCS level (p= 009). The female gender was found to negatively affect the PCS level by a factor of 0.28 (β=-0.281, p=0.046) and the MCS level by a factor of 0.44 (β=-0.436, p=0.001). In this study, it was determined that patients have low levels of physical activity. It was found that female gender negatively affects the physical and mental health sub-dimensions of quality of life, while low levels of physical activity negatively affect the physical health sub-dimension.There appear to be deficiencies in their adherence with cancer screening commendations. The interventional study for improve to physical activity level of the patients should be designed. It is recommended to organize training programs to increase patients' adherence with the cancer screening program.
Benzer Tezler
- Hepatit B virüsüne (HBV) bağlı karaciğer yetmezliği nedeniyle karaciğer transplantasyonu yapılan hastalarda uzun dönemde HBIG (hepatit B immünglobulin) + lamivudin proflaksisinin etkinliğinin ve karaciğer dokusunda hbv varlığının pcr (polymerase chaın reactıon) ile retrospektif olarak araştırılması
Long term efficacy of hbig (hepatitis B immunoglobulin) + lamivudine prophylaxis and assessment of HBV (hepatitis B virus) in liver tissue with pcr (polymerase chain reaction) in liver transplantation recipients with hbv-related liver disease
DENİZ MUT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
GastroenterolojiEge Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH ZEKİ KARASU
- Kriptojenik sirozlu hastalarda klinik ve etiyolojik faktörlerin retrospektif araştırılması
The aim of the present study is to examine the etiological origins of cryptogenic cirrhosis in patients who were followed up with the disease
MAHMUT KARA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Gastroenterolojiİnönü Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN YILDIRIM
- Hepatosellüler karsinom tanısı alan hastalarda sağkalıma etki eden faktörler
Factors effecting survival in patients diagnosed with hepatocellular carcinoma
BAHRİYE ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
OnkolojiDokuz Eylül Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA YAVUZŞEN
PROF. DR. MESUT AKARSU
PROF. DR. İBRAHİM KEMAL ASTARCIOĞLU
- Primer biliyer kolanjite bağlı karaciğer nakli yapılan hastaların uzun dönem sonuçları
Long-term outcomes of patients undergoing liver transplantation for primary biliary cholangitis
MÜCAHİD UÇAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
İç Hastalıklarıİnönü Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHSİN MURAT MUHİP HARPUTLUOĞLU
- Determination and verification of new targets in liver cancer
Karaciğer kanserinde yeni hedeflerin belirlenmesi ve doğrulanması
UMUT EKİN
Doktora
İngilizce
2022
BiyokimyaDokuz Eylül ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAVUZ OKTAY
PROF. DR. MEHMET ÖZTÜRK