Knowledge management tool proposal for effective claim management in the construction industry: A lesson learned approach
İnşaat sektöründe etkin hak talebi yönetimi için bilgi yönetimi aracı önerisi: Öğrenilmiş dersler yaklaşımı
- Tez No: 876168
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DENİZ ARTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı İşletmesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu tez, hak talebi yönetimi uygulamalarının iyileştirilmesine odaklanarak Bilgi Yönetiminin (BY) inşaat sektöründeki kritik rolünü ele almayı amaçlamaktadır. Çalışmanın iki temel amacı bulunmaktadır: birincisi, sektör temsilcileriyle yapılan görüşmelere dayanarak inşaat sektöründeki mevcut bilgi yönetimi uygulamalarını anlamak; ikincisi ise, hak talebi süreçlerini iyileştirmeye katkıda bulunabilecek bilgi yönetim uygulama setleri önermektir. Metodoloji, BY'nin organizasyonlara getirdiği faydaların literatürden incelenmesiyle ve inşaat sektöründeki uygulamalarda karşılaşılan zorlukların belirlenmesi ile başlamaktadır. Literatür taramasında kurumsal hafızanın oluşturulması, organizasyonel öğrenme yöntemleri ve BY araçlarıyla ilgili araştırmalara yer verilmiştir. BY'nin inşaat sektöründe kullanılmasıyla ilgili araştırmalar da incelenmiş ancak güncel uygulamalarla ilgili çalışmaların yetersiz görülmesi nedeniyle sektörden uzmanlarla röportajlar yapılarak bu eksikliğin giderilmesi hedeflenmiştir. Sektörde ileri gelen inşaat ve danışmanlık firmalarıyla röportajlar gerçekleştirilmiş ve BY konusunda sektörün yaklaşımı ve mevcut uygulamaları incelenmiştir. Üç inşaat sektöründen ve üç danışmanlık sektöründen olmak üzere yönetici pozisyonunda altı katılımcı ile röportaj gerçekleştirilmiştir. Röportajda, yetkililere çalıştıkları firmalarla ilgili veri depolama yöntemleri, verilere veya depolanmış bilgilere ulaşım mekanizmaları, ne kadar sıklıkla kurumsal hafızadan yararlanıldığı ve firmaların bilgi paylaşım yöntemleri hakkında sorular sorulmuştur. Gerçekleştirilen görüşmelere dayanarak, literatür çalışmalarında da belirtildiği gibi, inşaat sektöründeki BY uygulamalarındaki eksiklikler tespit edilmiştir. Daha sonra, sektörün önemi ve süreç yönetimindeki zorlukları göz önüne bulundurularak, anlaşmazlıklardan doğan hak taleplerine mercek tutulmuş ve BY uygulamalarının süreci nasıl iyileştirebileceği araştırılmıştır. Hak talepleriyle ilgili süreçteki zorlukları anlamak adına literatür araştırması yapılmıştır ve bu süreçteki sözleşmesel zorunluluklar ve sonucu etkileyen faktörler araştırılmıştır. Literatür çalışması sırasında BY'nin hak talepleri süreçlerinde kullanılmasını araştıran çalışma sayısının çok az olduğu görülmüştür. Bu tez çalışmasının bir diğer amacı ise literatürdeki bu eksiğin giderilmesine katkıda bulunmaktır. Gerçekleştirilen röportajlardan ve literatür taramasından yola çıkarak, hak talebi yönetiminde daha etkin bilgi paylaşımını ve kurumsal öğrenmeyi kolaylaştırmak adına dört BY araç setinden oluşan bir BY araç kutusu geliştirilmiştir. BY araç setleri, içinde benzer amaçlara hizmet eden BY araçlarını barındırmaktadır. Dört adet BY araç seti oluşturulmuştur. Bunlardan ilki bilgi paylaşım araç setidir ve amacı firma içerisindeki çalışanların sahip oldukları bilgiyi birbirleriyle paylaşmak için gerekli şartları yaratmaktır. İkincisi bilgi kullanım araç setidir ve bu set çalışanların firma içerisinde var olan bilgileri günlük işlemlerinde kullanmayı teşvik etmeyi amaçlar. Üçüncü araç seti bilgi geliştirme araç setidir ve çalışanların uzmanlık alanlarında sahip oldukları bilgiyi artırmayı amaçlar. Sonuncusu ise bilgi arşiv araç setidir ve bir bilgisayar destekli program yardımıyla, firmaya dijital bir kurumsal hafıza oluşturmayı hedefler. BY araç setlerinin uygulanabilirliğini ölçmek için, beş vaka çalışmasında“öğrenilen ders”yaklaşımı kullanılarak 21 adet senaryo test edilmiştir. Bu beş vaka çalışması farklı müteahhitlerin maruz kaldığı anlaşmazlık durumundan doğan hak taleplerini incelemektedir. Birinci vaka çalışması, müteahhidin öngörmediği hava koşullarından kaynaklanan verimlilik düşüklüğü yaşamasıdır ve bu sebepten ötürü idareye karşı bir hak talebinde bulunmasıdır. Anlaşmazlık çözüm kurulu, müteahhidi haksız bulur ve talebi kabul etmez. İkinci vaka çalışması aynı müteahhidin karşılaştığı iki farklı anlaşmazlık konusunu ele alır. Yaşanan anlaşmazlık konuları benzer olduğundan iki numaralı vaka çalışması altında iki durum da incelenmiştir. Müteahhidin hak talebinde bulunduğu konu, deprem çirozlarının parasının idare tarafından ödenmiyor olmasıdır. Müteahhit aynı anlaşmazlığı farklı iki idareyle yaşamıştır. İki durumda da, anlaşmazlık çözüm kurulu müteahhidi haklı bulmuştur. Üçüncü vaka çalışması, idare tarafından şantiyede güvenlik önlemlerinin fazla sıkı olmasından kaynaklanan verimlilik düşüşüyle ilgilidir. Anlaşmazlık çözüm kurulu müteahhidi haksız bulmuştur. Dördüncü vaka çalışması, müteahhidin saha teslimini vaktinde almamasından kaynaklı hak talepleridir. Müteahhit, idare tarafından geç teslim edilmesinden kaynaklı süre uzatımı talep ederken aynı zamanda yaşadığı verimlilik kaybından ötürü maruz kaldığı mali kayıpların da telafisini talep etmiştir. Bu durumda anlaşmazlık çözüm kurulu müteahhidin süre uzatım talebini haklı bulmuş, ancak diğer taleplerini reddetmiştir. Son vaka çalışması ise proje süreci boyunca müteahhide verilen dokümanlar arasındaki farklılığı ele alır. İhale zamanındaki gerekliliklerle, proje esnasındaki isteklerin farklılığını fark eden müteahhit, aradaki farkların doğan finansal değişikliklerine ve süreye etkilerine binaen idareye karşı hak talebinde bulunur. Anlaşmazlık çözüm kurulu, müteahhidin talebini haklı bulur. Tezde önerilen BY aracının doğrulanması ise dört adet BY araç setinin detaylı bir biçimde anlatılan beş vaka çalışmalarına uygulanarak, hak talebi yönetim sürecinin ne şekilde değişebileceği gözlemlenerek gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla beş adet uzman hak talebi yöneticisiyle önerilen BY araç setlerinin vakalar üzerindeki potansiyel faydalarını inceleyen bir röportaj çalışması yapılarak teyit işlemi gerçekleştirilmiştir. Hak talebi uzmanları 21 adet senaryoda BY araç setlerinin uygulanabilirliği konusunda görüşlerini bir ile beş arasında verdikleri puanla derecelendirmiş ve BY araç kutusuyla ilgili görüşlerini beyan eden iki adet açık uçlu soruya cevap vermiştir. Araştırma sonuçları, inşaat sektöründe BY'ye yönelik stratejik bir yaklaşımın, hak talebi yönetimini veya sonuçlarını önemli ölçüde iyileştirebileceğini göstermektedir. Uzmanlar, BY araç setlerini %71 ile %89 arasında değişen oranlarda uygulanabilir olarak görmüştür. Açık uçlu sorulara verilen cevaplar da önerinin kullanılabilir olduğunu teyit etmektedir. Önerilen BY araç setleri, kurumsal hafızadan yararlanmak ve daha proaktif ve işbirlikçi bir kültürü teşvik etmek için yapılandırılmış bir strateji sunmaktadır. Bu da inşaat firmalarındaki hak talebi çözüm süreçlerine pozitif bir etmen olarak yansımaktadır. Sonuç olarak bu tez çalışması, bilgi paylaşımı ve kurumsal öğrenme uygulamalarıyla hak talebi yönetim süreçlerini iyileştirmeyi amaçlayan inşaat firmaları için öngörüler ve pratik araçlar sunmaktadır. Gelecekte araştırmalarda bu tezde önerilen BY aracı dijitalleştirilerek tezin çıktılarının teoriden çıkıp pratikte kurulumu ve gerçek projelerde kullanımı gerçekleştirilebilir. Geliştirilecek ürün, sektördeki inşaat firmaları tarafından deneme amaçlı kullanılıp, geri dönüşlere göre iyileştirmelerle hak talebi sürecinin daha etkin hale gelmesine önemli katkılar sağlayabilir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to address the critical role of knowledge management (KM) in the construction sector, focusing on improving claim management practices. The study is driven by two primary objectives: first, to understand the current practices of KM in the construction industry through interviews with sector leaders, and second, to propose KM toolkits tailored for claim management to reveal how such tools can contribute to process enhancements. The methodology unfolds across distinct phases, starting with reviewing existing literature on KM benefits and organizational practices and identifying challenges in the construction sector. Sector interviews were then conducted with leading construction firms to gauge their understanding and usage of KM, followed by similar interviews with consulting companies to compare practices. These interviews highlighted the need for improvements in KM within the construction industry, especially given the challenges and complexities of claim management. Furthermore, a review of the existing literature reveals a notable scarcity of research on applying KM theories to claim management. This thesis aims to address this gap by exploring and contributing to this under-researched area. The literature review on claim management analyzed the processes that must be followed according to the type of contract. The challenges and key aspects are highlighted for a successful claim management and dispute procedure from the contractor's side. Based on these insights, a KM toolbox that consists of four KM toolkits was developed to facilitate more effective knowledge sharing and organizational learning (OL) in claim management. Their applicability was tested using the lesson-learned approach across five real-life case studies. Additionally, expert claim managers provided validation by ranking the proposed toolkits according to their potential benefits. The research findings demonstrate that a strategic approach to KM in the construction sector can significantly improve claim management outcomes. The proposed KM toolbox, which consists of four KM toolkits, offers a structured framework to harness organizational knowledge, reduce claim resolution times, and foster a more proactive, collaborative culture. The toolbox aims to increase the efficiency of construction companies by exploiting OM and thus influence the sector in effective KM. Overall, this thesis contributes valuable insights and practical tools for construction firms aiming to transform their claim management processes through enhanced knowledge sharing and organizational learning practices. As per future studies, the KM toolbox that the thesis suggests could be digitalized, and real-life implementations could be tested.
Benzer Tezler
- Kırsalın korunarak kalkınmasında bir destek aracı olarak yürüyüş rotaları: Türkiye için model önerisi
Walking routes as a support tool in rural development: Model proposal for Turkey
SERİM DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR AKSEL ENŞİCİ
- Kentsel planlama sürecinde mülkiyet haklarının değerlendirilmesinde kullanılabilecek bir uygulama aracı önerisi
An implementation tool proposal that can be used in assessment of property rights in urban planning process
NALAN ÖZBİLEN
Doktora
Türkçe
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Çevre etiği çerçevesinde biyopolitikaların oluşturulmasında katılımcılık
The importance of public participation in the process of policy making within the framework of environmental biopolitics
ARZU İRGE ÖZYOL
Doktora
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerAnkara ÜniversitesiSosyal Çevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN ÇOBANOĞLU
- Aralık değerli küresel bulanık analitik hiyerarşi prosesi yöntemi kullanılarak bir yalın olgunluk değerlendirme modeli önerisi
A lean maturity assessment model proposal using interval-valued spherical fuzzy analytic hierarchy process method
ASİYE YÜCEDAĞ GÜREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPER KİRAZ
- Malzeme ihtiyaç planlaması ve üretim kaynakları planlaması
Material reouirements planning and manufacturing resource planning
RASİM CÜNEYT GENÇ