Yapılma olasılığı yüksek isteklerde bulunma yönteminin otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerin yapılma olasılığı düşük isteklere uyma ve problem davranışlarına etkisi
The effects of high probability request sequences on increasing compliance and preventing problem behaviors in children with autism spectrum disorder
- Tez No: 876279
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR ÖZDEMİR, PROF. DR. DİLEK ERBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Zihinsel Engelliler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Bu araştırmada, yapılma olasılığı yüksek isteklerde bulunma (YOYİB) yönteminin, otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocukların yapılma olasılığı düşük (YOD) isteklere uyma davranışlarını artırma ve problem davranışları önlemedeki etkisi ve bulguların farklı kişilere genellenebilirliği incelenmiştir. Araştırma, bir devlet ilkokulunun özel eğitim sınıfına devam eden OSB tanısı almış üç erkek öğrenciyle yürütülmüştür. Araştırmanın bağımlı değişkenleri, öğrencilerin yapmayı tercih etmediği YOD isteklere uyum davranışı ve bu isteklerin ardından sergilenen problem davranış düzeyleridir. Bağımsız değişken ise, öğrenciye YOD isteği sunmadan yapılma olasılığı yüksek isteklerin (YOY) sunulması, ardından uyum davranışının pekiştirilmesiyle öğrencileri motive eden, böylece art arda sağlanan uyumla birlikte uyum davranışına ivme kazandıran YOYİB yöntemidir. Bu araştırmada tek denekli araştırma desenlerinden A-B-A-B deseni kullanılmıştır. Araştırmanın her evresi için oturumların en az %30'unda gözlemciler arası güvenirlik ve uygulama güvenirliği verileri toplanmıştır. Aynı zamanda katılımcı öğrencilerin öğretmenlerinden ve ebeveynlerinden, seçilen amaçların anlamlılığı ve bulguların sosyal açıdan önemi hakkında sosyal geçerlik verileri toplanmıştır. Araştırma bulgularına göre; YOYİB yöntemi OSB olan öğrencilerin YOD isteklere uyum davranış düzeylerinin artırılması ve problem davranışlarının önlenmesi üzerinde etkili bulunmuştur. Farklı kişilerle yapılan genelleme oturumlarında üç öğrenciden ikisi YOD isteklere uyum davranışını sürdürebilirken, bir öğrenci uyma davranışını genelleyememiştir. Problem davranışlar açısından bakıldığındaysa YOYİB yöntemi sonucunda problem davranışlarda yaşanan düşüş yalnızca bir öğrenci için genelleme oturumlarında da korunmuştur. Sosyal geçerlik verilerine göre ebeveynlerin tümü araştırma amaçlarını anlamlı ve araştırma bulgularını önemli bulmuşlardır. Öğrencilerin öğretmenleri seçilen amaçları katılımcılar için anlamlı ve araştırma bulgularının farklı kişilere genellenmesinde yaşanan sınırlılıklar nedeniyle kısmen önemli bulmuşlardır.
Özet (Çeviri)
This study examines the effect of the high probability request sequences (HPRS) method on increasing compliance with low probability (Low-p) requests and preventing problem behaviors in children with Autism Spectrum Disorder (ASD). The generalizability of the results to different individuals was also assessed. The study was conducted with three male students diagnosed with ASD who attended a special education class in a public primary school. The dependent variables were the students' compliance with Low-p requests and the levels of problem behaviors exhibited following these requests. The independent variable was the HPRS method, which involves presenting high probability (High-p) requests before Low-p requests, followed by reinforcement of compliance behavior to motivate the students and thus providing behavioral momentum. The study utilized the A-B-A-B design, one of the single-subject research models. Inter-observer reliability and treatment integrity data were collected in at least 30% of each phase of the study. Social validity data regarding the meaningfulness of the selected goals and the social significance of the findings were also collected from the participating students' teachers and parents. According to the findings, the HPRS method was effective in increasing compliance with Low-p requests and preventing problem behaviors in students with ASD. In generalization sessions conducted with different individuals, two of the three students maintained compliance with Low-p requests, while one student did not generalize the compliance behavior. Regarding problem behaviors, the reduction observed as a result of the HPRS method was maintained in the generalization sessions for only one student. Social validity data indicated that all parents found the research goals meaningful and the results significant. The students' teachers found the selected goals meaningful but considered the research results partially significant due to limitations in generalizing the results to different individuals.
Benzer Tezler
- Yapılma olasılığı yüksek isteklerde bulunma strateji eğitiminin okul öncesi öğretmenlerin stratejiyi uygulama ve özel gereksinimli çocukların sınıf içi geçişlerine etkisi
The impacts of high probability request sequence training on the implementation of the strategy by preschool teachers and in-class transitions of children with special needs
PERVİN NAİLE AYKAÇ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE BAKKALOĞLU
- Fetosit önerilen gebe ve eşinin kararlarını etkileyen faktörlerin incelenmesi
Investigation of factors affecting the decisions of the pregnancy and his wife which is recommended with fetoside
MERVE ONUR SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ebelikİstanbul Medipol ÜniversitesiEbelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAN AYDIN
- Türkiye'de büyük şehir alanlarında yaşam kalitesinin değerlendirilmesine yönelik bir yöntem denemesi
A methodological essay to evaluate quality of life in metrepolitan areas of Turkey
A.NİLAY EVCİL TÜRKSEVER
Doktora
Türkçe
2001
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNDÜZ ATALIK
- Geomatik mühendisliğinde proje yönetimi ve planlaması
Project management and planning in geomatics engineering
YAPRAK AKYILDIZ ÇAPRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CİHANGİR ÖZŞAMLI
- Barter ticaret işlemleri ve muhasebeleştirilmesi
Başlık çevirisi yok
MUHAMMET SIRRI ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
İşletmeİstanbul ÜniversitesiYönetimde Muhasebe ve Finansal Kontrol Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET GÖKSEL YÜCEL