El-Hulâsa fî ma'rifeti'l-hadis özelinde hadis usûlü kavramlarının terimleşme süreci
The terminalization process of hadith procedure concepts in specification of al-Hulâsa fî ma'rifeti'l-hadis
- Tez No: 876669
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMİN ÇİFTÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Hicri sekizinci yüzyıl âlimlerinden olan Ebû Muhammed Şerefüddîn Hüseyn b. Abdillâh b. Muhammed et-Tîbî (ö. 743/1343), farklı alanlarda yazmış olduğu eserlerle ansiklopedik bir âlim olduğunu ortaya koymuştur. İhtisas sahibi olduğu alanlardan biri de hadis usûlü ilmidir. Bu alana dair yazmış olduğu el-Hulâsa fî ma'rifeti'l-hadîs isimli eseri kendinden önce telif edilmiş olan Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî'nin (ö. 643/1245) Mukaddime, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî en-Nevevî'nin (ö. 676/1277) et-Takrîb ve't-teysîr li(fî)-maʿrifeti süneni'l-beşîri'n-nezir, Ebû Abdillâh Bedrüddîn Muhammed b. İbrâhîm b. Sa'dillâh b. Cemâa el-Kinânî el-Hamevî'nin (ö. 733/1333) el-Menhelü'r-revî fî ʿulûmi'l-ḥadîsi'n-nebevî adlı kitapları üzerine yaptığı bir ihtisar çalışması olup aynı zamanda Tîbî'nin hadis ilminde de söz sahibi olduğunu göstermektedir. Çalışma, mezkur eserin hadis usûlü ıstılahları özelinde bir nevi tahlili olup giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı, kapsamı, yöntemi, kaynakları, hadis usûlü kavramlarının doğuşu, sebepleri ve konu ile ilgili çalışmalar üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde Tîbî'nin yaşadığı dönem, hayatı, ilmi kişiliği ve eserleri gibi konular ele alınmıştır. İkinci bölümde çalışmanın konusunu, el-Hulâsa fî ma'rifeti'l-hadîs eseri özelinde temel hadis kavramları, hadislerin ravi sayısı ve sıhhati bakımından türleri oluşturmaktadır. Bununla beraber sahih, hasen ve zayıf hadislerin ortak olduğu ve sadece zayıf olan hadis türleri yine aynı eser özelinde çalışılmıştır. Çalışmanın amacı, el-Hulâsa fî ma'rifeti'l-hadîs eseri özelinde Tîbî'ye göre o dönemdeki hadis usûlü ıstılahlarının terimleşme sürecini tamamlayıp tamamlamadığını tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda yapmış olduğumuz çalışma neticesinde Tîbî'nin genel manada İbnü's-Salâh'tan etkilenmiş olduğunu görmekteyiz. Nitekim ıstılahlar ele alınırken bu duruma detaylıca değineceğiz. Bu da Tîbî'nin hadis usûlü ıstılahlarının terimleşme süreci görüşünü etkilemiştir. Tîbî'yi diğer hadis usûlü âlimlerinden ayıran birçok özelliği bulunmaktadır. Bu özelliklerinin başında kudsî hadisi ilk tarif eden muhaddis oluşu gelmektedir. Ancak Tîbî, kudsî hadis türünü bir hadis usûlü eseri olan el-Hulâsa fî ma'rifeti'l-hadîs adlı eserinde ele almamıştır. Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Alî b. Muhammed Hatîb et-Tebrîzî'nin (ö. 741/1340) Mişkât'ül-Mesâbîh isimli hadis eserine yazmış olduğu el-Kâşif 'an hakâki's-sünen şerhinde zikretmiştir. Hadis usûlü açısından önemli bir yeri haiz olduğu için kudsî hadisi de çalışmamıza eklemiş bulunmaktayız.
Özet (Çeviri)
Abū Muhammad Sharaf al-Dīn Ḥusayn b. ʿAbdillāh b. Muhammad al-Tībī (d. 743/1343), one of the scholars of the eighth century Hijri, revealed that he was an encyclopaedic scholar with his works written in different fields. One of the fields he specialised in is the science of hadith methodology. His work al-Hulāsa fī ma'rifat al-hadīs (al-Hulāsa fī ma'rifat al-hadīs), which he wrote in this field, was preceded by the Muqaddima of Abū Amr Taqiyyüddīn Osmān b. Salāhiddīn Abdirrahmān b. Mūsā al-Shahrazūrī (d. 643/1245), the Muqaddima of Abū Zakariyyā Yahyā b. Sharaf b. al-Murī al-Nawawī (d. 676/1277), and the Muqaddima of Abū Zakariyyā Yahyā b. Sharaf b. al-Murī al-Nawawī (d. 676/1277) al-Taqrīb wa al-taṣīr li (fī)-maʿrifati sunan al-bashīri al-nazir, Abū ʿAbdillāh Bedrīdīn Muḥammad b. Ibrāhīm b. Saʿdillāh b. Jamāʾa al-Kinānī al-Khamawī (d. 733/1333) on al-Menhal al-revī fī ʿulūm al-ḥadīssi al-nabawī, and it also shows that al-Tībī had a say in the science of hadīth. The study is a kind of analysis of the aforementioned work in terms of hadith methodology and consists of an introduction and two chapters. In the introduction, the aim and scope of the study, method, sources, the emergence and causes of the concepts of hadith methodology, hadith methodology literature, studies on the subject and conceptual framework are emphasised. In the first chapter, the period in which al-Tībī lived, his life, his scholarly personality and his works are discussed. In the second part, the subject of the study is the basic hadith concepts, the types of hadiths in terms of the number of narrators and the health of the hadiths in terms of the work al-Hulāsa fī ma'rifat al-hadīs. In addition, the types of hadiths in which sahih, hasan and weak hadiths are common and the types of hadiths that are only weak have been studied in the same work. The aim of this study is to determine whether the hadīth methodological terms in that period completed the process of terminology according to al-Tībī in his work al-Hulāsa fī ma'rifat al-hadīs. As a result of the study we have conducted for this purpose, we see that al-Tībī was generally influenced by İbn al-Salāh. This affected al-Ṭībī's view of the process of terminology of hadīthological terms. Tībī has many characteristics that distinguish him from other hadīth scholars. One of these features is that he was the first muhaddith to define the hadith of kufr. However, al-Ṭībī did not deal with this type of hadith in his work al-Hulāsa fī ma'rifat al-hadīth, which is a work of hadīth methodology. He mentioned it in his commentary al-Kāshif 'an ḥaqāqi al-sunan on the hadīth work Mishkāt al-Masābīh by Abū Zakariyyā Yahyā b. 'Alī b. Muhammad al-Khatīb al-Tabrīzī (d. 741/1340). Since it has an important place in terms of hadith methodology, we have included this hadith in our study.
Benzer Tezler
- Şürünbülali'nin el-Ikdü'l-Ferid isimli risalesinin edisyon kritik ve muhteva incelemesi
Başlık çevirisi yok
SALİH HATİBOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KILIÇ
- El-Muhtasar fî Tefsîri'l-Kur'âni'l-Kerîm adlı eserin tefsir usûlü açısından incelenmesi
An analysis of the work 'al-Muhtasar fi Tafsir al-Qur'an al-Karim' from the perspective of tafsir methodology
ABDULLAH ELÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH TEMİZKAN
- Cürdânî'nin el-Cevâhirü'l-Lü'lüiyye adlı eserindeki hadis şerh metodu
Hadith commentary method in Jurdany's al-Jawahir al-Luluiya
MEHMET RAŞİT SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinŞırnak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURULLAH AGİTOĞLU
- Hâlid el-Ezherî'nin el-Havâşi'l-ezheriyye fî halli elfâzi'l-mukaddimeti'l-cezeriyye adlı eseri
Khālid al-Azharî's al-Hawāshī al-Azhariyya fī halli alfāzi al-muqaddima al-jazariyya
HÜSEYİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinKastamonu ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZİFE VİLDAN GÜLOĞLU
- Şâfiî Fürû' fıkıh literatüründe mezhep görüşleriyle ilgili kavramların gelişimi
Development of terminology related to the views of the madhhab in Shafii legal literature
MUHİTTİN ÖZDEMİR