El-Muhtasar fî Tefsîri'l-Kur'âni'l-Kerîm adlı eserin tefsir usûlü açısından incelenmesi
An analysis of the work 'al-Muhtasar fi Tafsir al-Qur'an al-Karim' from the perspective of tafsir methodology
- Tez No: 906446
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDULLAH TEMİZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Bu çalışma مركز تفسير للدراسات القرآنية (Tefsir Araştırmaları Merkezi)'ne bağlı bir heyet tarafından telif edilen el-Muhtasar fi Tefsir'il-Kur'âni'l-Kerîm adlı eserin, tefsir usulü ve Kur'ân ilimleri açısından değerlendirilmesini içermektedir. İcmalî tefsir formatında hazırlanan eserin girişinde, iki sayfalık kısa bir mukaddime yer almaktadır. Söz konusu mukaddimede eserin telif sebebine, eserde riâyet edilecek prensiplere ve genel olarak eserin özelliklerine yer verilmiştir. Belirtilen prensiplere eser boyunca genel olarak riâyet edildiği müşahede edilmiştir. Söz konusu eserde rivâyet metodu olarak âyetlerin tefsirinde Kur'ân, hadis, sebeb-i nüzûl ve nadiren israilî rivâyetlere başvurulduğu ve genellikle açıklayıcı rivâyetin metinine ve kaynağına yer verilmediği müşahede edilmiştir. Dirâyet metodu olarak eserde dil bilimsel detay ve terimlere yer verilmese de âyetlerin tefsirinde nahiv, sarf ve belagat ilimlerinde yer alan kuralların gözetilerek manaya yansıtıldığı görülmektedir. Fıkhî olarak müelliflerin özellikle ahkâm âyetlerinde kanaatlerini belirtmekten geri durmadıkları ancak belli bir mezhebin usulü ve bütünlüğü içerisinde olmadıkları veya varsa da bunun esere yansıtılmadığı söylenebilir. Genel olarak inanca dair olan özelde ise müteşabih âyetlerin Selefî görüşler çerçevesinde tefsir edildiği ve zaman zaman diğer mezheplere reddiye hükmünde olan açıklamalara yer verildiği görülmektedir. el-Muhtasar'da âyetlerde geçen garîb lafızlar açıklanmakta ve Kur'an'da neshin varlığı ve Kur'an'ın sünnet ile nesh olabileceği kabul edilmektedir. Sahih rivâyet hassasiyetinden dolayı eserde sûrelerin faziletî hakkındaki zayıf veya uydurma rivâyetlere yer verilmediği ve âyetlerin fazileti bağlamında ise sadece bir yerde sahih rivâyete dayanan âyete'l-kürsi hakkındaki fazilete yer verildiği görülmektedir. Yine eserde mübhem lafızların açıklandığı ve çelişkili gibi görünen âyetlerde uzlaştırılmaya gidildiği bu mümkün değilse neshe başvurulduğuna rastlanmaktadır. Ayrıca eserde âyetler arasındaki münasebete sıkça dikkat çekilmekle beraber sureler arasındaki münasebet hakkında herhangi bir açıklamaya rastlanmamıştır. Hülasa el-Muhtasar fi Tefsiri'l-Kur'ani'l-Kerim, rivâyet ağırlıklı olmakla beraber dirâyet metodunun birçok âyette maharetle kullanıldığı tefsirlerdendir. Ayrıca özlü tefsirlerden olmasına rağmen Kur'an ilimlerinin çok sayıda örneğini haiz olan nadir tefsirlerdendir. Hem kısa hem de kolay olmasından ötürü tefsir ilminin başlangıç seviyesinde okunabilecek ideal bir kitaptır.
Özet (Çeviri)
This study involves an evaluation of the work titled al-Mukhtasar fi Tafsir al-Qur'an al-Karim, authored by a committee affiliated with the Center for Tafsir Studies, from the perspective of tafsir methodology and Qur'anic sciences. The work, prepared in the format of concise (ijmali) tafsir, includes a brief two-page introduction. This introduction addresses the reason for the compilation of the work, the principles to be followed in the tafsir, and the general characteristics of the work. It has been observed that the principles outlined in the introduction have generally been adhered to throughout the work. In this tafsir, it is observed that the transmission (riwayah) method relies on the Qur'an, hadith, occasions of revelation (asbab al-nuzul), and occasionally Israeli reports (israiliyyat) in interpreting the verses. However, the text and source of the explanatory narrations are generally not provided. As for the intellectual reasoning (dirayah) method, although linguistic details and terminology are not included, it is seen that the rules from the sciences of syntax (nahw), morphology (sarf), and rhetoric (balaghah) are applied to reflect the meaning of the verses. Regarding jurisprudence, it can be said that the authors do not hesitate to express their opinions, especially on legal verses (ahkam), but they do not follow a specific school of thought in a consistent manner, or if they do, it is not reflected in the work. In general, it is observed that verses related to belief, especially ambiguous (mutashabih) ones, are interpreted within the framework of Salafi views, and at times, explanations that refute other schools of thought are included. In al-Mukhtasar, strange (gharib) words found in the verses are explained, and the existence of abrogation (naskh) in the Qur'an, as well as the possibility of the Qur'an being abrogated by the Sunnah, is accepted. Due to the sensitivity towards authentic narrations, weak or fabricated narrations regarding the virtues of the surahs are not included. As for the virtues of the verses, it is noted that only the virtue of Ayat al-Kursi, based on a sound narration, is mentioned in the work. Additionally, ambiguous expressions are clarified, and apparent contradictions between verses are reconciled; if reconciliation is not possible, abrogation is applied. Furthermore, while the relationship between verses is frequently highlighted, no explanation regarding the relationship between surahs has been found. In conclusion, al-Mukhtasar fi Tafsir al-Qur'an al-Karim is a tafsir that, although predominantly based on transmission, skillfully employs the reasoning method in many verses. Despite being a concise tafsir, it is one of the rare works containing numerous examples of Qur'anic sciences. Due to its brevity and simplicity, it is an ideal book for beginners in the science of tafsir.
Benzer Tezler
- Abdülmelik b. Alî el-Bâbî'nin, 'Muhatasar mimmâ leyse fi'r-Ravza ve'l-Minhâc' adlı eserin edisyon kritiği (Kadâ ile Ümmehâtü'l-Evlâd arası)
Critical edition of 'Abd al-Malik b. 'Alî al-Bâbî's 'Muhtasarmimmâ leyse fi'r-Rawza wa'l- Minhâj' (Between Qadâ and Ummehât al-Awlâd)
IRFAN ABDULHAQ GBURI AL-IBADI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ AYTEKİN
- الوقف و الابتداء في القران الكريم جمع و دراسة نقديّة
El-Vakfu ve'l-İbtida fi'l-Kur'ani'l-Kerim Cem'un ve Dirasetün Nakdiyyetün
TAQWA HATEM TAHA
Yüksek Lisans
Arapça
2015
DinYalova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN AYDIN
- Bir müfessir olarak muînuddîn el-îcî ve câmiu'l-beyân fî tefsîri'l-kur'an isimli tefsirindeki yöntemi
Muin al-din al-ici as an interpreter and his methods for his interpretation of qur'an named jami' al-beyan fi tafsir al-qur?an
İRFAN KUŞCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜT GÜNGÖR
- Ayıntâbî Mehmed Efendi'nin Tibyân Tefsiri ve Osmanlı toplumundaki yorum değeri
Ayıntâbî Mehmed Efendi's Tibyân Tafseer and the valuation of interpretation in the Ottoman society
RECEP ARPA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ABDÜLHAMİT BİRIŞIK
- المختصر الراشف من زلال الكاشف للإمام التاذفي (705 هـ) من أول سورة الحج إلى آخر سورة النمل ( دراسة وتحقيق )
Almuhtasar alraşıf fi zilal alkaşif- Hac Suresi'nin başlangıçından Neml Suresi'nin sonuna kadar (Çalışma ve inceleme)
ABDULLAH AHMED OGLAH AL-ALI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Abdulsalam Yousuf Essa AL-YAGOOB