İmam Hatiplerin örgütsel kimlik ve öz yeterlik algılarının cami içi din hizmetleri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of organisational identity and self-efficacy perceptions of Imam Hatips in terms of religious services in mosques
- Tez No: 876715
- Danışmanlar: PROF. DR. YILDIZ KIZILABDULLAH
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Bu araştırma, imam hatiplerin örgütsel kimlik ve öz yeterlik algılarının, cami içi din hizmetlerine yönelik tutumları üzerindeki etkisini belirleme düşüncesinden hareketle yapılmıştır. Araştırmada imam hatiplerin örgütsel kimlik, öz yeterlik algısı ve cami içi din hizmetlerine yönelik tutumlarının hangi düzeyde olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte yaş, medeni durum, görev süresi, görev yapılan il değişkenlerine göre örgütsel kimlik, öz yeterlik algısı ve cami içi din hizmetlerine yönelik tutum ortalamaları arasındaki anlamlı farklılıkların belirlenmesi amaçlanmıştır. Nicel yöntemin esas alındığı araştırmada, imam hatiplerin örgütsel kimlik, öz yeterlik algısı ve cami içi din hizmetlerine yönelik tutum düzeyleri açısından karşılaştırmak için genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Katılımcılardan veri elde etmek için“Çok Boyutlu Örgütsek Kimlik Ölçeği”,“Genel Öz Yeterlik Algısı”,“Cami İçi Din Hizmetlerine Yönelik Tutum Ölçeği”ve geliştirilen“Kişisel Bilgi Formu”kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2022 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde çalışan imam hatipler oluşturmuştur. Kolayda örnekleme yoluyla seçilen 7 coğrafi bölgede görev yapan imam hatipler, araştırmanın örneklemini; araştırmaya gönüllü katılan ve veri toplama araçlarını doğru bir şekilde dolduran 715 imam hatip ise, araştırma grubunu oluşturmuştur. Araştırmada veriler analiz edilirken, normalliğin sağlandığı durumlarda t-testi ile tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Tek Yönlü Anova testi sonrasında ortalamalar arasındaki farklıkların belirlenmesinde ise post hoc testleri yapılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişki durumunu ölçmek için Spearman Korelasyonu kullanılmıştır. Araştırmada imam hatiplerin öz yeterlik algıları, örgütsel kimlik düzeyleri ve cami içi din hizmetlerine yönelik tutumlarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Öz yeterlik düzeyi yükseldikçe imam hatiplerin cami içi din hizmetlerine yönelik olumlu tutumlarının arttığı ortaya çıkmıştır. Öz yeterlik düzeyi yükseldikçe imam hatiplerin“kurumsal aidiyet, yeterlilik, iletişime açıklık, sorun çözme becerisi ve işe tutkunluk”ile ilgili cami içi din hizmetlerine yönelik tutumlarının arttığı belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca imam hatiplerin eylemlerini planlaması, kendi becerilerinin farkında olması ve becerilerini örgütlemesi, çeşitli zorluklarla karşılaşıldığında zorluklarla mücadeleleri ile ilgili güdülenme düzeyleri ile cami içi din hizmetlerine yönelik tutumları arasında ilişki olduğu belirlenmiştir. Araştırmada örgütsel kimlik düzeyine göre cami içi din hizmetlerine yönelik tutumların farklılaştığı ortaya çıkmıştır. Örgütsel kimlik düzeyi yükseldikçe imam hatiplerin cami içi din hizmetlerine yönelik olumlu tutumlarının arttığı ortaya çıkmıştır. İmam hatiplerin örgütsel kimlik ve öz yeterlik algılarının cami içi din hizmetlerini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda cami içi din hizmetlerine yönelik“kurumsal aidiyet, yeterlilik, iletişime açıklık, sorun çözme becerisi, işe tutkunluk”tutumlarının kuruma bağlılık ve üyeliğine dayalı olarak kategorize ettiği sosyal kimlik oluşturma düzeyleri tarafından belirlendiğini ortaya çıkmıştır. İmam hatiplerin cami içi din hizmetlerine yönelik tutumların“başlama davranışı, yılmama davranışı ve sürdürme çabası-ısrar davranış”boyutlarından oluşan öz yeterlik tarafından belirlendiğini göstermektedir. Araştırma sonucunda imam hatiplerin cami içi din hizmetlerini yerine getirmesinde kurumsal aidiyeti, işine yönelik yeterlik algısı, iletişime açıklığı, sorun çözme becerisi ve işe tutkunluğunun olumlu etkilediği ortaya çıkmıştır. Çalışmış olduğu kurumu tarafından desteklenen, hakları ve menfaatleri korunan, herhangi bir haksızlığa uğradığında kurumu tarafından desteklenen imam hatiplerin cami içi din hizmetlerini olumlu etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
This research is based on the idea of determining the effect of the organisational identity and self-efficacy perceptions of imam khatip on their attitudes towards religious services in mosques. In the research, it was aimed to determine the level of organisational identity, self-efficacy perception and attitudes towards religious services in mosques of imam hatip. In addition, it was aimed to determine the significant differences between the averages of organisational identity, self-efficacy perception and attitudes towards religious services in the mosque according to the variables of age, marital status, tenure, and province of duty. In the research, which is based on quantitative method, the relational survey model, one of the general survey models, was used to compare the levels of organisational identity, self-efficacy perception and attitudes towards religious services in the mosque.“Multidimensional Organisational Identity Scale”,“General Self-Efficacy Perception”,“Attitude towards Religious Services in the Mosque Scale”and“Personal Information Form”were used to obtain data from the participants. The population of the study consisted of imam hatipis working within the Presidency of Religious Affairs in 2022. Imam clerics working in 7 geographical regions selected through convenience sampling constituted the sample of the study; 715 imam clerics who voluntarily participated in the research and correctly completed the data collection tools constituted the research group. While analysing the data, t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were used in cases where normality was ensured. After the one-way ANOVA test, post hoc tests were used to determine the differences between the averages. Spearman Correlation was used to measure the relationship between variables. In the study, it was determined that imam hatipis' self-efficacy perceptions, organisational identity levels and attitudes towards religious services in mosques were high. As the level of self-efficacy increased, it was found that the positive attitudes of imam clergy towards religious services in mosques increased. It was determined that as the level of self-efficacy increased, the attitudes of imam khatibs towards in-mosque religious services related to“institutional belonging, competence, openness to communication, problem solving skills and passion for work”increased. In the study, it was also determined that there was a relationship between the motivation levels of imam clerks related to planning their actions, being aware of their own skills and organising their skills, and struggling with difficulties when faced with various difficulties and their attitudes towards religious services in mosques. In the study, it was revealed that attitudes towards religious services in mosques differed according to the level of organisational identity. As the level of organisational identity increased, the positive attitudes of imam hatip towards religious services in mosques increased. It was concluded that Imams' perceptions of organisational identity and self-efficacy affect religious services in mosques. As a result of the research, it was revealed that“organisational belonging, competence, openness to communication, problem solving skills, and passion for work”attitudes towards in-mosque religious services were determined by the levels of social identity formation categorised based on institutional loyalty and membership. It shows that the attitudes of imam hatipis towards religious services in the mosque are determined by self-efficacy consisting of the dimensions of“initiation behaviour, persistence behaviour and persistence behaviour”. As a result of the research, it was revealed that institutional belonging, perception of competence towards his/her job, openness to communication, problem solving skills and passion for work have a positive effect on imam khatibs' fulfilment of religious services in the mosque. It was concluded that imam clerics who are supported by the institution they work for, whose rights and interests are protected, and who are supported by the institution when they are subjected to any injustice have a positive effect on religious services in the mosque.
Benzer Tezler
- Tükenmişlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi (Altınordu İlçesinde görevli cami imam-hatipleri örneği )
Analyzing the relationship between burnout and organizational commitment ( sample of mosque imam-hatips assignes in Altinordu County)
MEHMET ALİ KANMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İşletmeGaziosmanpaşa Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YÜCEL EROL
- İmam-hatiplerin oryantasyon sorunu
Orientation problem of the imams
MEHMET SAİT KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu YönetimiHasan Kalyoncu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAZLUM ÇELİK
- T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı'nda görevli İmam-Hatiplerin hadis kültürü (Ordu örneği)
Hadith culture of Imam-Hatips in the Presidency of Religious Affairs of the Republic of Turkey (Ordu province example)
AHMET EFİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEKİR ÖZÜDOĞRU
- Camilerde görev yapan imam-hatiplerin hizmet içi eğitim ihtiyaçları
The in service needs of imams work in mosques
OSMAN AYAS
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEVLÜT KAYA
- İmam-Hatibin cami cemaatine bakışı-Gülşehir örneği
Imam-Hatibins view of the mosque congregation-The case of Gulsehir
MUHAMMED HUZEYFE GÜNEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EJDER OKUMUŞ