Beliren yetişkinliklerde erken dönem uyumsuz şemalar ve yaşam doyumları arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin aracı rolü
The mediating role of cognitive flexibility in the relationship between early maladaptive schemas and life satisfaction in emerging adults
- Tez No: 876735
- Danışmanlar: PROF. DR. BERNA GÜLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Bu çalışmada öncelikle yaşam doyumunun çeşitli demografik değişkenlere (cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu) göre farklılaşıp farklılaşmadığı sınanmıştır. Araştırmanın asıl amacı beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin erken dönem uyumsuz şemaları ile yaşam doyumları arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın evreni Türkiye'de yaşayan 18-29 yaş aralığındaki beliren yetişkin bireylerden oluşmaktadır. Araştırma örneklemi 290 kadın, 90 erkek olmak üzere toplam 380 beliren yetişkin bireyden oluşmaktadır. Araştırmaya 18-29 yaş aralığında olmayan 6 katılımcı ve psikiyatrik tanısı bulunan 46 katılımcı dahil edilmemiştir. Araştırma klinik olmayan örneklemle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri; katılımcıların demografik özellikleri için Demografik Bilgi Formu (DBF), yaşam doyumu için Yaşam Doyumu Ölçeği (YDÖ), erken dönem uyumsuz şemalar için Young Şema Ölçeği-Kısa Formu 3 (YŞÖ-KF3) ve bilişsel esneklik için Bilişsel Esneklik Ölçeği (BEÖ) aracılığı ile elde edilmiştir. Yaşam doyumunun çeşitli demografik değişkenlere (cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu) göre farklılaşıp farklılaşmadığı bağımsız örneklemler t-testi ile gerçekleştirilmiştir. Beliren yetişkin bireylerin yaşam doyumu cinsiyete göre farklılık göstermemektedir. Evli bireylerin bekarlara, çalışanların ise çalışmayanlara göre yaşam doyumlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkinin tespiti için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi yapılmıştır. Analiz sonucuna göre, yaşam doyumu ve bilişsel esneklik arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunurken, erken dönem uyumsuz şemalar ile yaşam doyumu ve bilişsel esneklik arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Son olarak aracılık analizi için SPSS.29 programına PROCESS eklentisinin yapılmasıyla beraber Aracı Etki Modeli 1 (Hayes, 2018) analizi gerçekleştirilmiştir. Yapılan analiz ile bilişsel esnekliğin kopukluk, zedelenmiş otonomi, zedelenmiş sınırlar, diğeri yönelimlilik ve yüksek standartlar şema alanlarının yaşam doyumunu yordamasına aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it was first tested whether life satisfaction differed according to various demographic variables (gender, marital status, employment status). The primary aim of the research is to examine the mediating role of cognitive flexibility in the relationship between early maladaptive schemas and life satisfaction among individuals in emerging adulthood. The population of the study consists of emerging adults aged 18-29 living in Turkey. The sample comprised a total of 380 emerging adults, with 290 women and 90 men. Six participants who were not within the 18-29 age range and 46 participants with a psychiatric diagnosis were excluded from the study. The research was conducted with a non-clinical sample. The data for the research were collected using the Demographic Information Form (DIF) for demographic characteristics, the Satisfaction with Life Scale (SWLS) for life satisfaction, the Young Schema Questionnaire-Short Form 3 (YSQ-SF3) for early maladaptive schemas, and the Cognitive Flexibility Inventory (CFI) for cognitive flexibility. Whether life satisfaction differed according to various demographic variables (gender, marital status, employment status) was tested using an independent samples t-test. It was found that life satisfaction did not differ by gender. However, married individuals had higher life satisfaction than singles, and employed individuals had higher life satisfaction than unemployed individuals. To determine the relationships between variables, Pearson Product-Moment Correlation Analysis was conducted. The analysis showed a significant positive relationship between life satisfaction and cognitive flexibility, while there was a significant negative relationship between early maladaptive schemas and both life satisfaction and cognitive flexibility. Finally, to perform the mediation analysis, Mediation Effect Model 1 (Hayes, 2018) was conducted using the PROCESS add-on for SPSS. The analysis revealed that cognitive flexibility mediated the prediction of life satisfaction by the schema domains of disconnection, impaired autonomy, impaired limits, other-directedness, and high standards.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerde sosyotelizm ve sosyal bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between phubbing and social connectedness in individuals in emerging adulthood
HATİCE KÜBRA KÖMÜRCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERAP NAZLI
- Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin algıladıkları ebeveyn kabul red düzeyi ile homofobi arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the perceived level of parental acceptance-rejection and homophobia in emerging adulthood
BENGÜ DİLARA SET
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE EPLİ
- Beliren yetişkinlerde kaygı ve belirsizliğe tahammülsüzlük ile spiritüel iyi oluş arasındaki ilişki
The relationship between anxiety, intolerance of uncertainty and spiritual well-being in emerging adulthood
BETÜL AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ŞENTEPE LOKMANOĞLU
- Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin sigara bağımlılıkları ile psikolojik iyi oluşları ve stresle başa çıkma biçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the link between cigarette addiction, psychological wellbeing and stress coping among emerging adults
SEVGİ YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AMAN SADO ELEMO
- Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin cinsel kimlik gelişimi: Cinsel kimlik ve din eğitimi ilişkisi üzerine fenomenolojik bir araştırma
Gender identity development of individuals in emerging adulthood: A phenomenological research on the relationship between gender identity and religious education
FATMA ÇİLKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ORUÇ