Beliren yetişkinliklerde erken dönem uyumsuz şemalar ve yaşam doyumları arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin aracı rolü
The mediating role of cognitive flexibility in the relationship between early maladaptive schemas and life satisfaction in emerging adults
- Tez No: 876735
- Danışmanlar: PROF. DR. BERNA GÜLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Bu çalışmada öncelikle yaşam doyumunun çeşitli demografik değişkenlere (cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu) göre farklılaşıp farklılaşmadığı sınanmıştır. Araştırmanın asıl amacı beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin erken dönem uyumsuz şemaları ile yaşam doyumları arasındaki ilişkide bilişsel esnekliğin aracı rolünü incelemektir. Araştırmanın evreni Türkiye'de yaşayan 18-29 yaş aralığındaki beliren yetişkin bireylerden oluşmaktadır. Araştırma örneklemi 290 kadın, 90 erkek olmak üzere toplam 380 beliren yetişkin bireyden oluşmaktadır. Araştırmaya 18-29 yaş aralığında olmayan 6 katılımcı ve psikiyatrik tanısı bulunan 46 katılımcı dahil edilmemiştir. Araştırma klinik olmayan örneklemle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri; katılımcıların demografik özellikleri için Demografik Bilgi Formu (DBF), yaşam doyumu için Yaşam Doyumu Ölçeği (YDÖ), erken dönem uyumsuz şemalar için Young Şema Ölçeği-Kısa Formu 3 (YŞÖ-KF3) ve bilişsel esneklik için Bilişsel Esneklik Ölçeği (BEÖ) aracılığı ile elde edilmiştir. Yaşam doyumunun çeşitli demografik değişkenlere (cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu) göre farklılaşıp farklılaşmadığı bağımsız örneklemler t-testi ile gerçekleştirilmiştir. Beliren yetişkin bireylerin yaşam doyumu cinsiyete göre farklılık göstermemektedir. Evli bireylerin bekarlara, çalışanların ise çalışmayanlara göre yaşam doyumlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkinin tespiti için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi yapılmıştır. Analiz sonucuna göre, yaşam doyumu ve bilişsel esneklik arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunurken, erken dönem uyumsuz şemalar ile yaşam doyumu ve bilişsel esneklik arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Son olarak aracılık analizi için SPSS.29 programına PROCESS eklentisinin yapılmasıyla beraber Aracı Etki Modeli 1 (Hayes, 2018) analizi gerçekleştirilmiştir. Yapılan analiz ile bilişsel esnekliğin kopukluk, zedelenmiş otonomi, zedelenmiş sınırlar, diğeri yönelimlilik ve yüksek standartlar şema alanlarının yaşam doyumunu yordamasına aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it was first tested whether life satisfaction differed according to various demographic variables (gender, marital status, employment status). The primary aim of the research is to examine the mediating role of cognitive flexibility in the relationship between early maladaptive schemas and life satisfaction among individuals in emerging adulthood. The population of the study consists of emerging adults aged 18-29 living in Turkey. The sample comprised a total of 380 emerging adults, with 290 women and 90 men. Six participants who were not within the 18-29 age range and 46 participants with a psychiatric diagnosis were excluded from the study. The research was conducted with a non-clinical sample. The data for the research were collected using the Demographic Information Form (DIF) for demographic characteristics, the Satisfaction with Life Scale (SWLS) for life satisfaction, the Young Schema Questionnaire-Short Form 3 (YSQ-SF3) for early maladaptive schemas, and the Cognitive Flexibility Inventory (CFI) for cognitive flexibility. Whether life satisfaction differed according to various demographic variables (gender, marital status, employment status) was tested using an independent samples t-test. It was found that life satisfaction did not differ by gender. However, married individuals had higher life satisfaction than singles, and employed individuals had higher life satisfaction than unemployed individuals. To determine the relationships between variables, Pearson Product-Moment Correlation Analysis was conducted. The analysis showed a significant positive relationship between life satisfaction and cognitive flexibility, while there was a significant negative relationship between early maladaptive schemas and both life satisfaction and cognitive flexibility. Finally, to perform the mediation analysis, Mediation Effect Model 1 (Hayes, 2018) was conducted using the PROCESS add-on for SPSS. The analysis revealed that cognitive flexibility mediated the prediction of life satisfaction by the schema domains of disconnection, impaired autonomy, impaired limits, other-directedness, and high standards.
Benzer Tezler
- The relations between coping strategies, caregiver bonding, and dating violence of emerging adults: Cross-cultural comparison between China and Turkiye
Beliren yetişkinlerde başa çıkma stratejileri, bakım verene bağlanma ve flört şiddeti arasındaki ilişki: Çin ve Türkiye arasındaki kültürler arası karşılaştırma
ZUBAIDAN YUSHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜDAYAR CIHAN
- Beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerde psikolojik dayanıklılık, erteleme ve ruminatif düşünme biçimi ile somatizasyon arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between resilience, procrastination and ruminative thinking style and somatization in emerging adulthood individuals
MELİS ONGLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiIşık ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ DEVECİ ERDOĞAN
- Beliren yetişkinlerde kişilerarası yetkinlik, algılanan ebeveyn kabul-reddi ve yaşam boyu kardeş ilişkileri arasındaki ilişkiler
The relationships among interpersonal competence, perceived parental acceptance-rejection, and lifespan sibling relationships in emerging adults
FATMA BETÜL GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞİN SATAN
- Beliren yetişkinlikte romantik yakınlık başlatmanın yordayıcıları olarak psikolojik eğilimler ve bilişsel çarpıtmalar
Psychological tendencies and cognitive distortions as predictors of initiating romantic intimacy in emerging adulthood
MELİKE GELOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ERYILMAZ
- Beliren yetişkinlerde ebeveynleşme ve siber flört istismarı: Yakın ilişkilerde kaygılı ve kaçınmacı bağlanmanın doğrudan ve dolaylı rolü
Parentification and cyber dating abuse in emerging adulthood: The direct and indirect role of anxious and avoidant attachment in close relationships
ZEHRA EZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAŞİT AVCI