Geri Dön

Kaynaklar ve Benimseme Teorisi çerçevesinde Türkiye'de dijital bölünmenin incelenmesi

Examining the digital divide in Türkiye within the framework of Resources and Appropriation Theory

  1. Tez No: 876996
  2. Yazar: MAHMUT BİNGÖL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NURETTİN GÜZ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Radyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 271

Özet

Dijital bölünme, dijital teknolojilere dayalı olarak erişim, beceri ve kullanım süreçleri ile bunların sebep olduğu sonuçlarda meydana gelen eşitsizlikleri ifade etmektedir. Bu çalışmada, Jan Van Dijk'ın Kanyaklar ve Benimseme teorisini (KBT) yansıtacak yapısal bir modelin oluşturulması ve bundan hareketle Türkiye'nin dijital bölünme profilinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Bu doğrultuda ilk olarak teorinin motivasyon, beceri ve kazanım boyutlarını içeren Likert tipi bir ölçek geliştirme çalışması yapılmıştır. Ardından ölçeğin de içerisinde bulunduğu bir anket çalışması ile Türkiye genelinden veri toplanmıştır. Ölçek geliştirme sürecinde gerçekleştirilen geçerlik ve güvenirlik analizlerinden sonra model, teorik yapıya uygun olarak geliştirilen hipotezler kapsamında örtük değişkenli model üzerinden yapısal eşitlik modellemesi (YEM) ile test edilmiştir. Analiz sonucunda modelin genel olarak teorik yapıyı desteklediği görülmüştür. Bundan sonra erişim, kullanım ve olumsuz sonuç değişkenlerinin de yapıya dahil edildiği gözlenen değişkenli yapısal model test edilmiştir. Sonuçlar tüm uyum iyiliği indekslerinin mükemmel uyuma işaret ettiğini ve modelin veri ile doğrulandığını göstermiştir. Modelin doğrulanmasının ardından kategorik değişkenler ve kaynaklar modele eklenerek ilgili hipotezler test edilmiştir. Buna göre eğitim, İngilizce dil seviyesi, gelir düzeyi ve yaşanılan yerin motivasyon, erişim, beceri ve kullanım düzeyleri üzerinde pozitif; yaşın ise negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Öte yandan, cinsiyet, medeni durum, çocuk sayısı ve hane halkı durumunun dijital bölünme üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmüştür. İş/çalışma durumuna bakıldığında, örgün öğrenci ve çalışanların pozitif, emekli ve ev hanımlarının ise negatif olarak ayrıştığı ortaya çıkmıştır. Son olarak kişilik yapısına bağlı olarak deneyime açık kişilerin pozitif, duygusal kişilerin ise negatif yönde ayrıştığı belirlenmiştir. Çalışmada, temel dijital teknolojiler (TDT) kullanıcısı olmayanlardan da veri toplanmış ve bunların sosyodemografik nitelikleri ile, kullanmama nedenleri, TDT ile ilgili iş ve işlemlerde yardım talepleri ve gelecekte bu teknolojileri kullanmak isteyip istememe durumları analiz edilmiştir.

Özet (Çeviri)

The digital divide refers to the inequalities in motivation, access, skills, usage processes and the results they cause based on digital technologies. In this study, it is aimed to create a structural model that reflects Jan Van Dijk's Resources and Appropriation theory (KBT) and to reveal Türkiye's digital divide profile based on this. In this direction, firstly, a Likert-type scale development study was carried out, including the motivation, skill and achievement dimensions of the theory. Then, data was collected from across Türkiye with a survey including the scale. After the validity and reliability analyzes carried out during the scale development process, the model was tested with structural equation modeling (SEM) over the latent variable model within the scope of the hypotheses developed in accordance with the theoretical structure. As a result of the analysis, it was seen that the model generally supports the theoretical structure. After this, the observed variable structural model, in which access, use and negative outcome variables were also included in the structure, was tested. The results showed that all goodness of fit indices indicated excellent fit and the model was validated with the data. After the model was validated, categorical variables and resources were added to the model and the relevant hypotheses were tested. Accordingly, it was revealed that education, English language level, income level and place of residence have statistically significant positive effects on motivation, access, skill and usage levels; while age has a statistically significant negative effect. On the other hand, it was observed that gender, marital status, number of children and household status did not have a significant effect on the digital divide. When looking at work/profession status, it was revealed that formal students and employees were positively differentiated, while retired and housewives were negatively differentiated. Finally, depending on personality structure, it has been determined that people who are open to experience differentiate positively, while emotional people differentiate negatively. In the study, data was also collected from those who are not users of basic digital technologies (TBT), and their sociodemographic characteristics, reasons for not using them, their requests for help in TBT-related work and transactions, and whether they want to use these technologies in the future were analyzed.

Benzer Tezler

  1. 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın siyasi biyografisi

    8th President Turgut Özal's political biography

    SAMİ ORÇUN ERSAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Siyasal BilimlerGalatasaray Üniversitesi

    Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN ÖZGÜR ADADAĞ

  2. Türkiye'nin dış ticaretinde 1980 sonrası dönemde meydana gelen yapısal değişiminin ekonometrik analizi (1973-1992)

    Başlık çevirisi yok

    ZEKERİYA MIZIRAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    EkonomiSelçuk Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. RECEP TARI

  3. Demokratik sistemde baskı grupları (Türkiye örneği)

    Oppression groups in democratic system

    HALİL GÖZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Sosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YÜMNİ SEZEN

  4. Ekolojik modernleşme teorisi çerçevesinde Avrupa Birliği'nin döngüsel ekonomi politikası

    The European Union's circular economy policy in the framework of ecological modernization theory

    AHMET EMRE USTA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Uluslararası İlişkilerMarmara Üniversitesi

    Avrupa Birliği Siyaseti ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEMRA CERİT MAZLUM

  5. Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace

    Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı

    ALİ CENK KESKİN

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2009

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. JEAN MARC SOREL

    PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM