Carl Gustav Jung'un Dört arketipi üzerinden Anton Çehov'un büyük oyunlarının incelenmesi
Examining Anton Chekhov's great plays through Carl Gustav Jung's four archetypes
- Tez No: 877385
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜNİP MELİH KORUKÇU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Arketip, tiyatro, Çehov, Jung, karakter, Archetype, theatre, Chekhov, Jung, character
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Drama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Sahne Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
20.yy psikoloji biliminin başlıca temsilcilerinden olan Carl Gustav Jung, çalışmalarında bireyi merkeze alarak, insan ruhunu anlamaya çalışmıştır. Jung, kolektif bilinç dışı ile ilgili fikirlerinin teorik boyutunu ortaya atmış, kolektif bilinç dışı kuramının öğelerinden olan arketip kavramını geliştirmiş ve arketipsel eleştiri yöntemini kullanmıştır. Jung'un arketip kuramı edebiyat, sinema ve felsefe alanlarında araştırılma alanını genişletmiş, drama ve oyunculuk alanındaki çalışmalar sınırlı kalmıştır. Anton Çehov, 19.yy Rus edebiyatının en önemli oyun yazarlarındandır. Kendine has geliştirdiği üslupla oyun yazımıyla ilgili önemli bir dönüm noktası yaşatmıştır. Onun eserlerini farklı kılan, karakterleri ve durumları gündelik yaşamın sadelik ve samimi diliyle ortaya koymasıdır. Anton Çehov'un karakterleri, insan psikolojisinin tüm yönleriyle derinlemesine işlenmesinin birer örnekleridir. Çehov'un öyküleri, kısa oyunlarının yanı sıra ustalıkla kaleme alınmış uzun oyunları da vardır. Bu çalışmada Jung'un arketip kuramı bağlamında, Çehov'un Beş Büyük Oyun olarak adlandırılan olan İvanov, Martı, Üç Kız Kardeş, Vanya Dayı ve Vişne Bahçesi oyunlarını analiz etmek amaçlanmıştır. Jung, pek çok arketipten bahsetse de çalışmada sadece; anne, yeniden doğuş, ruh, hilebaz arketiplerinin dördü kullanılarak, bu dört arketipin tasvirinin oyunlardaki karakterler ve ilişkilerinde nerelerde karşılık bulduğu belirlenmiştir. İki farklı disiplinden gelen bu isimlerin, tiyatro ve psikoloji bakış açısıyla değerlendirilmesi, oyun kişilerinin karakter çözümlemeleri, kişiler arasındaki ilişkilerinin diyalog örneklendirmeleriyle yakın okumayla yapılan literatür taraması ve seçilen örneklem oyunlar da arketipsel analiz yapılarak amaçlanan tiyatro alanındaki eksikliklerin giderilmesi ve bu alanda yapılacak bir sonraki çalışmaya kaynaklık etmesi amacına ulaşmıştır. Sonuç olarak, Çehov'un Beş Büyük Oyun'un da arketipsel öğelerin varlığı tespit edilerek, açığa çıkarılmıştır. Çehov'un karakter oluşturma becerisi, psikoloji biliminin belirleyici isimlerinden kabul edilen Carl Gustav Jung'un psikanalizindeki arketip kavramıyla daha da vurgulanmış ve açığa çıkarılmıştır. Böylece, Çehov'un karakterlerinin gündelik hayattaki gerçekçi ve sade bireyler olarak bilinmesinin yanında, Jung'un tanımladığı kolektif bilinç dışının arketipik yansımalarını da taşımasıyla gündelik hayatın bu sahici ve evrensel karakterleri incelenir.
Özet (Çeviri)
Carl Gustav Jung, one of the main representatives of 20th century psychology, tried to understand the human soul by focusing on the individual in his works. Jung put forward the theoretical dimension of the ideas about the collective unconscious, and developed and used the concept of archetype and the method of archetypal criticism, which are among the elements of the theory of the collective unconscious. Jung's archetype theory has been researched in the fields of literature, cinema and philosophy, but has remained incomplete in the analysis of theater texts. Anton Chekhov, one of the most important playwrights of 19th Russian literature in the same century, brought an important turning point to the history of theater with his unique style. What makes his works different is that he reveals the characters and situations with the simplicity and sincerity of everyday life. Chekhov's characters are deeply explored in all aspects of human psychology. In addition to his short plays, Chekhov also has masterfully written long plays. In this study, it is aimed to analyze Chekhov's“Five Great Plays”, namely İvanov, The Seagull, Uncle Vanya, Three Sisters and The Cherry Orchard, in the context of Jung's archetype theory. Although Jung mentions many archetypes, in this study; only by using four archetypes of mother, rebirth, spirit and trickster, it is aimed to determine where the depictions of these four archetypes correspond in theater plays. Considering the relationship between theater and psychology of these two different names in the 20th century world, it is planned to eliminate the deficiencies of the archetypal criticism method in the field of theater in the literature review and selected sample plays and to be a source for future studies in this field. As a result, the existence of archetypal elements in Chekhov's Five Great Plays has been identified and revealed. Chekhov's ability to create characters was further emphasized by the concept of archetypes by Carl Gustav Jung, who is considered one of the leading names in psychology. Thus, in addition to being known as realistic and sincere individuals in daily life, Chekhov's characters have been seen to have a genuine and universal character, bearing the reflections of the collective unconscious defined by Jung.
Benzer Tezler
- Gedizli Azmî'nin Kitâb-ı Hiyel'i ve Jung'un hilebaz arketipi üzerinden incelenmesi (inceleme-metin-diliçi çeviri)
Gedizli Azmî's Kitâb-i Hiyel and its analysis over Jung's trickster archetype (textual analysis-text- intralingual translation)
ELİFE ATEŞ
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL GÜLEÇ
- Carl Gustav Jung's four main archetypes with particular reference to patriarchy in Caryl Churchill's Vinegar Tom, Adalet Ağaoğlu's Evcilik Oyunu and Lot Vekemans' Poison
Caryl Churchill'in Sirke Tom, Adalet Ağaoğlu'nun Evcilik Oyunu ve Lot Vekemans'ın Zehir oyunlarındaki ataerkillik ve Carl Gustav Jung'un dört ana arketipi
ASLIHAN BABACAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Batı Dilleri ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ŞEKERCİ
- Effects of evil upon some of Shakespearean female characters
Kötülüğün Shakespeare'in bazı kadın karakterleri üzerindeki etkileri
YUSUF ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Batı Dilleri ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİLEK KANTAR
- Concept of 'Hero' in John Milton's paradise lost and Samson agonistes
John Milton'un Kayıp Cennet ve Güreşçi Samson adlı eserlerinde 'Kahraman' kavramı
SELÇUK ERYATMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
İngiliz Dili ve EdebiyatıEge Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYLİN ATİLLA
- Arketipsel kuram bağlamında Kırgız masallarının incelenmesi
Examation of Kyrgyz folktales in the context of archetypal theory
BETÜL BEGÜM KARADAYI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıÇağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BEGÜM KURT