Hayretü'l-Ebrâr'da fiilimsiler ve işlevleri
Gerunds and their functions in Hayretu'l-Ebrâr
- Tez No: 877419
- Danışmanlar: PROF. DR. VAHİT TÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Hayretü'l-Ebrâr, Ali Şîr Nevâyî, Fiilimsiler, İşlev, Hayretü'l-Ebrâr, Ali Şîr Nevâyî, Verb Forms, Suffix, Function
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Ali Şîr Nevāyî tarafından yazılan, Hamse'sinin ilk mesnevisi olan Hayretü'l-Ebrâr, Nizâmî'nin Farsça kaleme almış olduğu Mahzenü'l-Esrâr'ına karşılık Türkçe bir nazire olmakla birlikte dönemin dil özelliklerini yansıtması dolayısıyla Çağatay Türkçesine ait son derece önemli bir eserdir. Çalışmamızın amacı Hayretü'l-Ebrâr'da bulunan Türkçenin ifade gücünü geliştiren fiilimsileri tespit etmek ve metinden taradığımız beyitlerden hareketle fiilimsilerin işlevlerini belirlemektir. Araştırmamız Vahit Türk ve Şaban Doğan tarafından Süleymaniye Kütüphanesi Fatih 3755/1 arşiv numaralı nüsha esas alınarak günümüz Türkçesine aktarılmış olan Hayretü'l-Ebrar mesnevisindeki fiilimsilerin işlevleriyle ilgilidir. Çalışmamızın sonucunda fiilimsiler adı altında incelenmesi gereken isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil eklerine, her bir fiilimsi ekinin yapı ve görevlerine dikkat çekilmiştir. Fiilimsi ekleri hakkında yapılan detaylı araştırma ve inceleme sonucunda ise Çağatay Türkçesi döneminde kullanılan isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil eklerinin farklı anlam ve işlevleri ortaya konularak Türk dili araştırmalarına katkı sağlanmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Written by Ali Şîr Nevai, the first mesnevi of his Khamsa, Hayretü'l Ebrar, is a Turkish response in kind to Nizami's“Mahzenü'l Esrar,”written in Persian. However, reflecting the linguistic characteristics of the period, it is an extremely important work belonging to Chagatai Turkish. The aim of our study is to identify the verb forms that enhance the expressive power of Turkish in Hayretü'l-Ebrâr and determine the functions of verbs based on the verses we have scanned from the text. Our research focuses on the functions of verb forms in the Hayretü'l-Ebrâr mesnevi, taking as a basis the version translated into contemporary Turkish by Vahit Türk and Şaban Doğan, using the manuscript with the archive number Fatih 3755/1 from the Süleymaniye Library. As a result of our study, attention is drawn to the structure and functions of name-verb, adjective-verb, and adverb-verb suffixes that need to be examined under the name of verb forms. Through detailed research and examination of verb form suffixes, efforts have been made to contribute to the Turkish language by highlighting the different meanings and functions of name-verb, adjective-verb, and adverb-verb suffixes used in Chagatai Turkish during that period.
Benzer Tezler
- İnşirahu's-Sadr
Kadıoğlu Şeyh Mehmed ve İnşirahu's-Sadr mesnevisi
VESİLE ALBAYRAK SAK
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. AHMET SEVGİ
- Ali Şir Nevayi'nin mesnevilerinde kelime grubu yapıları
Word group structures in Ali Şir Nevayi's couplets
MALEK SAWALHA
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TURAN
- Alî Şîr Nevâyî'nin eserlerinde tematik söz varlığı incelemesi
Thematic vocabulary analysis in the works of Alî Şîr Nevâyî
MUZAFFER SAZ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GALİP GÜNER
- Abdülğafûr b. Lokman el-Kerderî'nin ?Hayretü'l-Fukâha? adlı eserinin tahkiki, tercümesi ve değerlendirmesi?
The verification, analysis and translation of Abdülğafûr b. Lokman el-Kerderî?s ?Hayretü?l-Fukâha?
ÇETİN ALATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ SELİM HAS
- Tercüme-i Aynü'l-Hayat'ta şekil ve zaman ekleri (Giriş-inceleme-metin-dizinler)(Birinci cilt)
Affixes of form and time in Tercüme-i Aynü'l-Hayat (Introduction- research - discourse - index)
SİBEL MURAD
Doktora
Türkçe
2015
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PAKİ KÜÇÜKER