Geri Dön

Hayretü'l-Ebrâr'da fiilimsiler ve işlevleri

Gerunds and their functions in Hayretu'l-Ebrâr

  1. Tez No: 877419
  2. Yazar: GAMZE KÖROĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. VAHİT TÜRK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Hayretü'l-Ebrâr, Ali Şîr Nevâyî, Fiilimsiler, İşlev, Hayretü'l-Ebrâr, Ali Şîr Nevâyî, Verb Forms, Suffix, Function
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Kültür Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 131

Özet

Ali Şîr Nevāyî tarafından yazılan, Hamse'sinin ilk mesnevisi olan Hayretü'l-Ebrâr, Nizâmî'nin Farsça kaleme almış olduğu Mahzenü'l-Esrâr'ına karşılık Türkçe bir nazire olmakla birlikte dönemin dil özelliklerini yansıtması dolayısıyla Çağatay Türkçesine ait son derece önemli bir eserdir. Çalışmamızın amacı Hayretü'l-Ebrâr'da bulunan Türkçenin ifade gücünü geliştiren fiilimsileri tespit etmek ve metinden taradığımız beyitlerden hareketle fiilimsilerin işlevlerini belirlemektir. Araştırmamız Vahit Türk ve Şaban Doğan tarafından Süleymaniye Kütüphanesi Fatih 3755/1 arşiv numaralı nüsha esas alınarak günümüz Türkçesine aktarılmış olan Hayretü'l-Ebrar mesnevisindeki fiilimsilerin işlevleriyle ilgilidir. Çalışmamızın sonucunda fiilimsiler adı altında incelenmesi gereken isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil eklerine, her bir fiilimsi ekinin yapı ve görevlerine dikkat çekilmiştir. Fiilimsi ekleri hakkında yapılan detaylı araştırma ve inceleme sonucunda ise Çağatay Türkçesi döneminde kullanılan isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil eklerinin farklı anlam ve işlevleri ortaya konularak Türk dili araştırmalarına katkı sağlanmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

Written by Ali Şîr Nevai, the first mesnevi of his Khamsa, Hayretü'l Ebrar, is a Turkish response in kind to Nizami's“Mahzenü'l Esrar,”written in Persian. However, reflecting the linguistic characteristics of the period, it is an extremely important work belonging to Chagatai Turkish. The aim of our study is to identify the verb forms that enhance the expressive power of Turkish in Hayretü'l-Ebrâr and determine the functions of verbs based on the verses we have scanned from the text. Our research focuses on the functions of verb forms in the Hayretü'l-Ebrâr mesnevi, taking as a basis the version translated into contemporary Turkish by Vahit Türk and Şaban Doğan, using the manuscript with the archive number Fatih 3755/1 from the Süleymaniye Library. As a result of our study, attention is drawn to the structure and functions of name-verb, adjective-verb, and adverb-verb suffixes that need to be examined under the name of verb forms. Through detailed research and examination of verb form suffixes, efforts have been made to contribute to the Turkish language by highlighting the different meanings and functions of name-verb, adjective-verb, and adverb-verb suffixes used in Chagatai Turkish during that period.

Benzer Tezler

  1. İnşirahu's-Sadr

    Kadıoğlu Şeyh Mehmed ve İnşirahu's-Sadr mesnevisi

    VESİLE ALBAYRAK SAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. AHMET SEVGİ

  2. Ali Şir Nevayi'nin mesnevilerinde kelime grubu yapıları

    Word group structures in Ali Şir Nevayi's couplets

    MALEK SAWALHA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FİKRET TURAN

  3. Alî Şîr Nevâyî'nin eserlerinde tematik söz varlığı incelemesi

    Thematic vocabulary analysis in the works of Alî Şîr Nevâyî

    MUZAFFER SAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GALİP GÜNER

  4. Abdülğafûr b. Lokman el-Kerderî'nin ?Hayretü'l-Fukâha? adlı eserinin tahkiki, tercümesi ve değerlendirmesi?

    The verification, analysis and translation of Abdülğafûr b. Lokman el-Kerderî?s ?Hayretü?l-Fukâha?

    ÇETİN ALATAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    DinErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞÜKRÜ SELİM HAS

  5. Tercüme-i Aynü'l-Hayat'ta şekil ve zaman ekleri (Giriş-inceleme-metin-dizinler)(Birinci cilt)

    Affixes of form and time in Tercüme-i Aynü'l-Hayat (Introduction- research - discourse - index)

    SİBEL MURAD

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    DilbilimSakarya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. PAKİ KÜÇÜKER