Deniz Müzesindeki yazma eser ciltlerinin incelenmesi
Examination of bookbindings of manuscripts in the Naval Museum
- Tez No: 877809
- Danışmanlar: DOÇ. YASİN ÇAKMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Türk Cilt Sanatı, Deniz Müzesi, Yazma Eser, Sancak Kur'a-ı Kerimi, Bahriye Müze ve Kütüphane İdaresi, Turkish Bookbinding Art, Naval Museum, Manuscript, Sanjak Quran, Naval Museum and Library Administration
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Cilt Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
Deniz Müzesi, kurum olarak Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı hizmet veren, geçmişten günümüze denizcilikle ilgili objeleri, seyir aletlerini, haritaları, yazma eserleri, deniz tarihiyle ilgili plastik sanat eserlerini ve dünya çapındaki en geniş saltanat kayıkları koleksiyonuyla birlikte bünyesinde bir de deniz tarihiyle ilgili ihtisas kütüphanesi barındıran, kendi alanında Türkiye'deki en önemli müzedir. Bu tez çalışmasında Deniz Müzesi koleksiyonunda bulunan el yazması eserlerin, günümüze ulaşan yahut yenilenmiş olsa da sanatlı eser niteliği taşıyan tüm kitap kapları incelenmiştir. Müze bünyesinde bulunan ihtisas kütüphanesi daha çok denizcilik alanında çalışan araştırmacılar tarafından ziyaret edilmektedir. İçerik açısından oldukça zengin olan yazma eserler araştırmalara kaynaklık etse de kitap kaplarının daha evvel çalışılmaması nedeniyle, müze koleksiyonunda bulunan tüm sanatlı kapların gün ışığına çıkartılması hedeflenmiştir. Koleksiyonda bulunan 289 el yazması eserden 70 adeti, cilt sanatı açısından incelenerek kataloglaması yapılmıştır. İncelenen eserler dışında kalan el yazmalarının ciltleri sıradan cilt beziyle ve herhangi bir bezeme ihtiva etmedikleri için değerlendirmeye alınmamışlardır. Deniz Müzesi envanterinde bulunan el yazmaları içerik olarak, dini ve tasavvufi kitaplar, askeri bilgiler ve talimnameler, edebiyat, tarih, coğrafya, matematik, dil ve sözlükler gibi pek çok farklı konuyu barındırmaktadır. Bu katalog kapsamında incelenen Kur'an-ı Kerimlerin içinde bir tanesi tek sayfa rulo olması özelliğiyle, 2 adet Sancak Kur'an'ı da Deniz Müzesi koleksiyonunda bulunmaktadır. Bahriye Müze ve kütüphane İdaresinin diğer tarihi kütüphanelere nazaran, kuruluşunun yakın tarihli olması(1897) ve askeriye gibi neredeyse atılan her adımın belgelendirildiği bir kurumsal yapı içerisinde olması nedeniyle de tarihi eserlerin ve el yazmalarının yer yetersizliği, savaş, güvenlik sorunları gibi nedenlerle şehir değiştirmeleri, kitapların ve kitap kaplarının bozulma süreçlerini bize az çok yansıtırken, ciltlerin yenileme çalışmaları için de gösterilen gayreti, evraklar vasıtasıyla takip edebiliyoruz. Kitapların ve el yazmalarının geçmişten günümüze ulaşma sürecinin yazışmalar vasıtasıyla bilinebiliyor olması açısından da ayrı bir özelliğe sahiptir.
Özet (Çeviri)
The Naval Museum, which serves under the Naval Forces Command as an institution, is a significant museum that contains maritime objects from past to present, navigational instruments, maps, manuscripts, plastic works of art related to maritime history, and the largest collection of imperial caiques in the world, as well as a specialized library on maritime history. In this thesis study, all the bookbindings of the manuscripts in the Naval Museum collection, which have survived to the present day or are considered works of art, even if they have been restored, have been examined. The specialized library within the museum is mostly visited by researchers working in the field of maritime and it is quite rich in content, but since the bookbindings of the manuscripts have not been studied before it is aimed to bring to light all the artistic bindings in the museum collection. 68 of the 289 manuscripts in the collection were examined and cataloged in terms of binding arts. The bindings of the manuscripts other than examined were not reviewed since they were made of ordinary binding cloth and did not contain any decoration. The manuscripts in the inventory of the Naval Museum contain many different subjects such as religious and sufistic books, military information and instructions, literature, history, geography, mathematics, language and dictionaries. Among the Qurans examined within the scope of this catalogue, two Sanjak Qurans, one of which is a single page roll, are also in the Naval Museum collection. Compared to other historical libraries, the Naval Museum and Library Administration's establishment is recent (1897) and since it is in an institutional structure in the military where almost every step taken is documented, any change of city due to reasons such as lack of space, war, security problems of historical artifacts and manuscripts and the deterioration processes of the binding covers could be more or less pursued and the efforts made for the restoration of the bindings could also be followed through documents. It also has a distinctive feature in that the process of books and manuscripts reaching from past to present can be known through correspondence.
Benzer Tezler
- Ankara Etnografya Müzesi'ndeki beş Kur'an-ı Kerim'in tezhip süsleme özellikleri
Properties of the five Quran in the Ankara Etnografya Museum
SERPİL AYDIN DEMİRAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. YILMAZ ÖZCAN
- İsmail Malati'nin Destan-ı İsmail adlı eseri - Transkripsiyonlu Metin- Dil bilgisi
The work Destan-i İsmail by İsmail Malati- Text With Transcription- Grammar
TAHSİN BÜCÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK DENİZ AŞCI
- Mardin müzesindeki Sürekli Definesine ait madeni eserler
Metallic works belonging to the Surekli Treasure in The Mardin museum
MEHMET DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKERİYA ŞİMŞİR
- Ankara ili Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ndeki Eski Tunç Çağı kadın takıları
Bronze age women's jewellery in the Museum of Anatolia Civilizations in Ankara
FİLİZ DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
El SanatlarıGazi ÜniversitesiDekoratif Sanatlar Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TOMRİS YALÇINKAYA
- İstanbul Deniz Müzesi'ndeki Osmanlı dönemi sancakları
Banners of Ottoman period in The İstanbul Naval Museum
MÜGE KILIÇKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA ÖDEKAN