Yüksek konut binalarında yapım sistemleri seçimi için TOPSİS tabanlı karar destek modeli
Selection of construction systems in high-rise residential buildings using a TOPSIS-based decision support model
- Tez No: 878171
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Yapım Sistemleri, Yapı, Konut, Topsis, Yapı Üretimi, Construction Systems, Building, Residential, TOPSIS, Construction Productio
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 260
Özet
Büyük şehirlerde yüksek konut binalarının tercih edilmesi, modern kentleşmenin kaçınılmaz bir sonucudur. Arazi kullanımının verimliliği, ekonomik ve çevresel avantajları, bu yapıların tercih edilmesinde önemli rol oynamaktadır. Yüksek konut binalarının inşasında, sürdürülebilirlik, güvenlik ve toplumsal bütünleşme gibi faktörlerin dikkate alınması, şehir yaşam kalitesinin artırılmasına katkı sağlayacaktır. Bu nedenle, yüksek konut binalarının planlanması ve yönetiminde çok disiplinli bir yaklaşım benimsenmeli ve uzun vadeli stratejiler geliştirilmeli ve doğru yapım sistemi tercih edilmelidir. Bu tez çalışmasında Yüksek Konut binaları için yapım sistemi tercihinin önemi vurgulanmıştır. Çalışmanın Birinci bölümünde; Karar verme probleminden bahsedilerek Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri tek tek ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. İncelenen ÇKKV yöntemlerinin avantaj, dezavantaj ve uygulama adımları araştırılmıştır. Yapılan araştırma ve inceleme sonucunda Yüksek Konut Binalarında Yapım Sistemi Tercihi için TOPSİS metodunun uygun olduğu görülmüştür. Çalışmanın İkinci Bölümüne; TOPSİS karar verme modeli detaylıca incelenmiştir. Topsis modelinin tüm basamakları, her bir adımda kullanılması gereken formüller ve oluşturulması gereken matrisler ortaya koyulmuştur. Topsis yönteminin uygulama alanları ve yapılmış örnekler incelenerek irdelenmiştir. Çalışmanın Üçüncü Bölümünde; Yüksek Binaların Tarihsel gelişiminden bahsedilmiştir. Yüksek binaların ortaya çıkma nedenleri, tarihsel gelişimi, günümüzde ki kullanım yoğunluğu gibi alt başlıklar ile yüksek bina tarihi incelenmiştir. Ardından günümüzde yüksek konut binaların tasarım kriterleri araştırılmıştır. Yüksek konut binaların iç mekân organizasyonu, cephe tasarımı, çekirdek planlaması, sürdürülebilirlik kavramı, deprem faktörü, yangın faktörü gibi başlıklar altında yüksek yapıların tasarım aşamasında dikkate alınması gereken kriterler ortaya koyulmuştur. Bölüm sonunda dünyadaki ve Türkiye'de ki yüksek konut yapılarından örnekler gösterilerek, yüksek yapılarda ortaya çıkan sorunların incelenmesi ile bölüm tamamlanmıştır. Çalışmanın Dördüncü bölümünde, Sistemler yaklaşımından bahsedilerek yapı üretim sistemi ve süreçleri araştırılmıştır. Bölüm yüksek binalarda taşıyıcı sistem tasarımı ile çelik ve betonarme yapım sistemlerini ayrıntılı bir şekilde inceleyerek devam etmiştir. Bölüm sonunda yüksek katlı yapıların yapım sisteminden kaynaklı yaşanılan sorunlardan bahsedilerek tamamlanmıştır. Çalışmanın Beşinci bölümde yüksek konut yapılarında Topsis Tabanlı yapım sistemi tercihi için model oluşturulmuş ve ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Model dört ana adımdan oluşmakladır. Birinci adım; ön değerlendirme adımıdır ve başvuran projenin mimari özelliklerine göre değerlendirmeye alınmaktadır. İkinci adım, Ön Karar Verme adımında uzman karar verici kişilerin görüşü alınmaktadır. Karar olumlu ise mimari projenin üçüncü adıma geçmesine izin verilirken, karar olumsuz ise başvuru iptal edilerek sonlandırılmaktadır. Üçüncü adımda Topsis tabanlı karar destek modeli çalıştırılır ve başvuru yapan mimari projenin yapım sistemine karar vermek için 10 ana adımdan oluşan model çalıştırılmıştır. Dördüncü adımda son karar verme adımı olarak hazırlanmıştır. Çalışmanın Altıncı bölümde ise oluşturulan model bir örnek üzerinden çalıştırılmıştır. Oluşturulan örnek ve 248 kişi tarafından doldurulan anketlerin sonuçlarının analiz edilmesi ile model örneklendirilmiştir. Bu sayede modelin çalıştığı ispat edilmiştir. Sonuç bölümünde ise doktora tezi kapsamında oluşturulan tezin ve model önerisinin mimarlık dünyasına sunabileceği katkılardan ve mevcut sistemde bu modele duyulan ihtiyaçtan bahsedilmiştir.
Özet (Çeviri)
The preference for high-rise residential buildings in large cities is an inevitable result of modern urbanization. The efficiency of land use, along with economic and environmental advantages, plays a significant role in the preference for these structures. In the construction of high-rise residential buildings, considering factors such as sustainability, safety, and social integration contributes to improving urban quality of life. Therefore, a multidisciplinary approach should be adopted in the planning and management of high-rise residential buildings, long-term strategies should be developed, and the appropriate construction system should be chosen. This thesis emphasizes the importance of selecting a construction system for high-rise residential buildings. In the first chapter, the decision-making problem is discussed, and Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) methods are examined in detail. The advantages, disadvantages, and application steps of the examined MCDM methods are researched. As a result of the research and examination, the TOPSIS method was found to be suitable for the selection of the construction system for high-rise residential buildings. In the second chapter, the TOPSIS decision-making model is examined in detail. All steps of the TOPSIS model, the formulas to be used at each step, and the matrices to be created are presented. The application areas of the TOPSIS method and examples of its application are examined and analyzed. The third chapter discusses the historical development of high-rise buildings. The reasons for the emergence of high-rise buildings, their historical development, and their current usage density are examined under subheadings. Then, the design criteria of modern high-rise residential buildings are researched. The criteria that need to be considered during the design phase of high-rise buildings, such as interior organization, facade design, core planning, sustainability, earthquake and fire factors, are presented under various headings. The chapter concludes by presenting examples of high-rise residential buildings around the world and in Turkey, and examining the problems that arise in these structures. In the fourth chapter, the systems approach is discussed, and the construction system and processes are researched. The chapter continues with a detailed examination of the load-bearing system design in high-rise buildings, as well as steel and reinforced concrete construction systems. The chapter concludes by discussing the problems caused by the construction systems of high-rise buildings. In the fifth chapter, a model for the selection of the construction system for high-rise residential buildings using a TOPSIS-based decision support model is developed and explained in detail. The model consists of four main steps. The first step is the preliminary evaluation, where the architectural features of the applicant project are assessed. In the second step, the Preliminary Decision-Making step, the opinions of expert decision-makers are sought. If the decision is positive, the architectural project is allowed to proceed to the third step; if the decision is negative, the application is terminated. In the third step, the TOPSIS-based decision support model is executed, comprising a model of ten main steps to decide on the construction system for the applicant architectural project. The fourth step is the final decision-making step. In the sixth chapter, the created model is tested with an example. The model is exemplified by analyzing the results of surveys filled out by 248 participants. This demonstrates that the model works effectively. The conclusion chapter discusses the contributions that the thesis and proposed model can make to the field of architecture and the need for this model in the current system.
Benzer Tezler
- Çok kriterli karar verme yöntemine dayali inşaat projelerinde sürdürülebilir malzeme seçimi
Sustainable material selection in construction projects based on multi-criteria decision-making method
EBRAHIM AGHAZADEH
Doktora
Türkçe
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YILDIRIM
- Günümüz çok katlı konut binaları üzerindeki bio-iklimsel yaklaşımların istanbul örneği üzerinde incelenmesi
The analysis of bio-climatic approaches on contemporary multiplex housing buildings in istanbul
NAZİRE ARSLANOĞLU
- Konut binaları enerji performansının cephe tasarım parametreleri açısından değerlendirilmesine yönelik bir karar destek modeli
A decision support model for the evaluation of residential buildings energy performance in terms of facade design parameters
HİLAL PARLAK ARSLAN
Doktora
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KOÇLAR ORAL
- Deprem bölgelerindeki prefabrike betonarme endüstri binaların yapısal sistemlerinin değerlendirilmesi ve eğimli çatı kirişleri için alternatif tasarımlar
Overview of structural systems of prefabricated/precast concrete industrial buildings in seismic regions and alternative designs for sloped roof beams
SELİN KOCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ CEM ÇELİK
- Evaluating the LCA of two buildings with close embodied energy which have different functions
Farklı işlevlere sahip olan iki binanın üç tür duvar kullanarak yaşam döngüsünün değerlendirilmesi
POOYA PAKMEHR
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ERKAN KARAGÜLER