İslami bankacılık faaliyetlerinin Makâsıdü'ş-Şerîa'yı destekleme performansının analizi
Performance analysis of Islamic banking activities in supporting Maqasid al-Shariah
- Tez No: 878367
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM SIRMA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bankacılık, Din, İşletme, Banking, Religion, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Şeria, İslami bankacılık faaliyetlerini yönlendiren hukuk sistemini temsil ettiğinden, İslami bankaların performansının analizi, yalnızca finansal yönlerine odaklanan ve Şeria'nın ilke ve hedeflerini göz ardı eden klasik finansal oranlar ve verimlilik ölçümleriyle sınırlı olmamalıdır. Bu çalışma, İslami bankaların performansını geleneksel ölçütlerin ötesinde, tüm paydaşların refahının sağlanması olarak tanımlanan Makâsıdü'ş-Şeria doğrultusunda“İslami”kimliğine vurgu yaparak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada aynı zamanda İslami bankaların kamuyu aydınlatma uygulamalarındaki Makâsıdü'ş-Şeria'ya uyumu etkileyen faktörler de incelenmektedir. Şeria'nın 5 amacını (Nefsin, Dinin, Aklın, Neslin ve Malın korunması), 12 unsuru, 25 boyutu ve 25 değişkeni içeren bir endeks geliştirilmiştir. Makâsıdü'ş-Şeria endeksi, İslami bankaların yıllık raporlarında Makâsıdü'ş-Şeria'ya ilişkin faaliyetleri açıklama konusundaki şeffaflık düzeyini yansıtmaktadır. Makâsıdü'ş-Şeria'nın teorik kavramını ölçülebilir göstergelere dönüştürmek amacıyla Sekaran'ın operasyonelleştirme yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca İslami bankaların Makâsıdü'ş-Şeria'ya dayalı performansını etkileyen faktörleri belirlemek üzere panel veri analizi yapılmıştır. Örneklem 2017-2021 dönemi için 10 ülkeden 20 İslami bankayı içermektedir. Bulgulara göre, İslami bankalar %40.93 ile Nefis hedefinde en iyi performansı gösterirken onu Din (%38.46), Mal (%37.18), Nesil (%36.48) ve Akıl (%34.46) takip etmektedir. Genel olarak, örneklemin Makâsıdü'ş-Şeria endeksine göre ortalama performansı 40%'ın altındadır. En yüksek puanı %51.02 ile Pakistan'daki Meezan Bankası alırken, en düşük puanı ise yalnızca %15.60 ile Dubai İslam Bankası almaktadır. Panel veri analizi sonucunda, bankanın kuruluş tarihinin Makâsıdü'ş-Şeria endeksi üzerinde anlamlı ve pozitif bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Makroekonomik belirleyicilerin etkisi açısından, kişi başına düşen GSYİH büyüme oranının Makâsıdü'ş-Şeria endeksini olumlu yönde etkilediği, insani gelişme endeksinin ise olumsuz yönde etkilediği tespit edilmiştir. Bu çalışma, İslami bankaların finansal ve finansal olmayan kamuya açıklamalarını“İslami”kimliğini yansıtacak ve Makâsıdü'ş-Şeria'ya uyacak şekilde geliştirmeleri gerektiği sonucuna varmaktadır.
Özet (Çeviri)
Considering that Shariah is the legal system that guides Islamic banking activities and practices, the analysis of Islamic banks' performance should not be restricted to traditional financial ratios and efficiency measurements, which focus solely on the financial aspect and overlook Shariah principles and goals. This study aims to evaluate the performance of Islamic banks beyond traditional metrics to emphasize their“Islamic”identity in accordance with Maqasid al-Shariah defined as achieving the welfare of all stakeholders. The study also investigates the factors influencing Islamic banks' adherence to Maqasid al-Shariah in their disclosure practices. An index consisting of the 5 purposes of Shariah (Preservation of Life, Religion, Intellect, Posterity, and Wealth), 12 elements, 25 dimensions and 25 variables was developed. The Maqasid al-Shariah index reflects the level of transparency of islamic banks in disclosing the Maqasid al-Shariah related activities in their annual reports. Sekaran's operationalization method was used to transform the theoretical concept of Maqasid al-Shariah into measurable indicators. In addition, panel data analysis was conducted to determine the factors affecting the performance of Islamic banks based on Maqasid al-Shariah. The sample includes 20 Islamic banks from 10 countries for the period 2017-2021. According to the findings, Islamic banks show the highest performance in the purpose of Life with 40.93%, followed by Religion (38.46%), Wealth (37.18%), Posterity (36.48%) and Intellect (34.46%). Overall, the average performance of the sample based on the Maqasid al-Shariah index is below 40%. Meezan Bank in Pakistan receives the highest score with 51.02%, while Dubai Islamic Bank has the lowest with only 15.60%. As a result of the panel data analysis, it is determined that the bank's establishment year has a significant and positive effect on the Maqasid al-Shariah index. In terms of the impact of macroeconomic determinants, the study indicates that the GDP per capita growth rate positively affects the Maqasid al-Shariah index, whereas the human development index has a negative effect. This study concludes that Islamic banks need to enhance their financial and non-financial public disclosures in a way that reflects their“Islamic”identity and adheres to Maqasid al-Shariah.
Benzer Tezler
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası-katılım bankaları ilişkisi: Katılım finansmanı ve zorunlu karşılık modelleri
The relationship between The Central Bank of The Republic of Turkey and participation banks: A Model suggestion
YUNUS KUTVAL
Doktora
Türkçe
2019
BankacılıkNecmettin Erbakan Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM KAYHAN
- قياس كفاءة أداء المصارف الإسلامية العراقية باستخدام مغلف البيانات دراسة تحليلية مقارنة مع المصارف الإسلامية الأردنية والسعودية للمدة (2011- 2020)
Veri zarfını kullanarak Iraklı islami bankaların performansının etkinliğinin ölçülmesi Ürdün ve Suudi islami bankalarla ile (2011-2020) dönem için karşılaştırmalı bir analitik çalışma
MORTAZA KHUDHAIR HUSSEIN AL-BADRI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
MaliyeKarabük ÜniversitesiFinans ve Bankacılık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESSIA RIES AHMED ABU RIES
- Katılım bankacılığında likidite riskinin yönetilmesi ve Türkiye uygulaması
Management of the liquidity risk in participation banking and its application in Turkey
FURKAN KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BankacılıkMarmara Üniversitesiİslami Bankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAŞAK TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ
- Kamusal sermayeli katılım bankalarının bankacılık sektörü içerisindeki yeri ve kamu katılım bankalarında hizmet kalitesinin ölçülmesine yönelik bir araştırma
The place of the state-owned participation banks in banking sector and a research on the measurement of service quality in public participation banks
MEHMET YUSUF GÜNGÖR
- Islamic windows in terms of Islamic law
İslam Hukuku açısından İslami bankacılık pencereleri
BİANCHİ ALEX DJİBRİL NGAYABA MAMBANDZO
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
BankacılıkMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL CEBECİ