Celî Divânî hattının tarihsel gelişimi ve kullanım alanları
Historical development and usage areas of Jeli Diwani calligraphy
- Tez No: 878378
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET HÜSREV SUBAŞI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
Hat sanatının çeşitleri arasında bulunan Celî Divânî, aklâm-ı sitte 'den sonra çıkmış ve Divân-ı Hümâyun'da gelişme göstermiş bir yazıdır. Celî Divânî ilk başlarda sadece padişah divânında yazılmış resmî yazışmalar için kullanılmıştır. Başlarda sarayın dışında çok fazla yazılmayan Celî Divânî yazının sanat yazısı olarak sayılması çeşitli levhalarda kullanılmaya başlanmasından sonra olmuştur. Padişah buyruklarının yazıldığı bu yazının harflerinin kıvrımlı oluşu ve tezyîni niteliklere sahip süslemelerin harfler arasına yerleştirilmesiyle zamanla sanat için önemli gelişmeleri de beraberinde getirmiştir. Fermanlarda, beratlarda kullanılan bu yazı zamanla levhalarda, kağıt paralarda kullanılmaya başlanmıştır. Celî Divânî, daha önceden birkaç genel araştırma ile bazı harflerin belli özellikleri ile ele alınarak incelenmesi dışında detaylı olarak ele alınmamıştır. Bu tezde Celî Divânî'nin menşei, hat sanatı açısından mahiyeti ve hattatlarının ortaya koymuş oldukları gelişimleri anlatılarak yazının tanıtılması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Diwani Jelli, which is among the varieties of calligraphy, is a writing that emerged after aklâm-ı sitte and developed in Dîwanı Hümayun. Diwani Jelli was initially used only for official correspondence written in the sultan's divan. Diwani Jelli script, which was not written outside the palace at first, was considered as an art script after it started to be used on various plates. This script, in which the sultan's orders were written, brought important developments for art in time with its curved letters and the placement of ornaments with ornamental qualities between the letters. This script, which was used in edicts and certificates, started to be used on plates and coins in time. Diwani Jelli has not been dealt with in detail before, except for a few general researches and examinations of some letters with certain features. In this thesis, it is aimed to introduce the writing by explaining the origin of Diwani Jelli, its nature in terms of calligraphy and the developments of calligraphers.
Benzer Tezler
- Celî Dîvanî yazının XIX ve XX. yüzyıl örnekleri üzerinden yazı üsluplarının incelenmesi
Examination of Celi Divani writing styles through 19th and 20th century examples
YUNUS EMRE ÇELİK
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. GÜL GÜNEY ZİNCİR
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ÖKSÜZ
- Celi Divani hattında Elif zülfeleri ve Kef serenlerinin tarihi gelişi
Development of history of lovelocks of Elif letter and serens of Kef letter in Jali Diwani
MURAT OKUMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Güzel SanatlarSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZUHAL TÜRKTAŞ
- Nazar kavramıyla yapılan hat tasarımları ( Kûfî, Ta'lîk, Celî Ta'lîk, Celî Dîvânî, Kaligrafi )
Calligraphy designs with evil eye concept ( Kûfî, Ta'lîk, Celî Ta'lîk, Celî Dîvânî, Calligraphy )
BERRİN YAPAR ÜNAL
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2015
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. E. PINAR EZMEN DOĞU
- Şeyh Galib'in Hüsn ü Aşk adlı mesnevisinin hat sanatıyla gravüre yansıması
Reflections of Sheikh Galib's masnavi beauty and love with gravure printing and Ottoman calliphaphy
AYŞE FETHİYE BAYEZİD
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ RIZA ÖZCAN
- İstanbul TİEM'de bulunan Sultan I. Mahmud dönemine ait ferman ve beratların hat sanatı açısından değerlendirilmesi
The evaluation of the edicts and warrants in the Istanbul TIEM which are belong to the period of Sultan Mahmud the first in terms of calligraphy
MELİKE ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ÖZKAFA