Tarihi Vaniköy Cami minaresinin deprem performansının doğrusal olmayan analiz yöntemleriyle belirlenmesi ve iyileştirilmesi
Seismic assessment and rehabilitation of the historical Vaniköy Mosque minaret with non-linear analysis methods
- Tez No: 878694
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BARIŞ GÜNEŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 83
Özet
Tarihi minarelerin yapısal bütünlüğü bozulmadan kültürel miras olarak gelecek nesillere aktarılması oldukça önemlidir. Yığma minareler genellikle yığma tuğla, kerpiç ya da taş kullanılarak imal edilmiş olup narin yapısal sisteme sahip olmalarından dolayı deprem etkilerine karşı oldukça hassastır. Bu nedenle deprem bölgelerindeki minarelerin sismik performansının belirlenmesi ve onarım/güçlendirme dahil önlemlerin alınması çok önemlidir. Bu çalışmada söz konusu yapı türüne örnek teşkil eden Vaniköy Camii Minaresi incelenmiştir. Bu kapsamda öncelikle saha incelemeleri gerçekleştirilerek minarenin yapısal sistemi, taşıyıcı elemanları ve hasar durumu tespit edilmiştir. Ardından minarenin mevcut ve güçlendirilmiş durumunun sismik performansı belirlenmiş olup restorasyon çalışmaları kapsamında önerilen iyileştirme/güçlendirme yöntemlerinin yapının sismik performansına etkisi ortaya konmuştur. Çalışmadan elde edilen sonuçların, tarihsel niteliğe sahip minarelerin sismik performansının gerçeğe en yakın şekilde belirlenmesi, kullanılacak analiz yönteminin ortaya konması ve deprem performansının iyileştirilmesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Minarenin statik ve deprem etkileri altındaki performansını belirlemek amacı ile mevcut ve güçlendirilmiş durumun sonlu eleman modeli hazırlanmış olup“Opensees”programı ile nonlineer (doğrusal olmayan) artımsal itme analizleri gerçekleştirilmiştir. Minarenin mevcut ve güçlendirilmiş durumunun, TYDRYK-2017 esas alınarak belirlenen, DD-3 depremi için ''Sınırlı Hasar'', DD-2 depremi için ''Kontrollü Hasar'', performans hedeflerini sağlayamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Koruma ilkeleri çerçevesinde, yapılan müdahalelerin (enjeksiyon, çatlak onarımı, kesit tamamlamaları, korozyon onarımı, tekstil donatılı harç ile güçlendirme vb.) sınırlı oluşu sebebiyle hedeflenen performans seviyelerine ulaşılmamıştır. Ancak önerilen güçlendirme yöntemi mevcut yapının nihai dayanımını farklı yönlerde %14~%51 arasında artırmıştır. Onarım/güçlendirme uygulaması yapıyı hedef performans düzeyine ulaştıramamış ancak en kritik yön için deprem dayanımının %42 oranında artmasını sağlamıştır. Güçlendirme uygulaması yapının nihai dayanımını arttırmış olmakla birlikte sünekliğini bir miktar azaltmıştır. Minarenin kinematik göçme mekanizmaları kontrol edilmiş olup minarede DD-1 depreminde dönme mekanizma durumu oluştuğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Ensuring the structural integrity of historical minarets while preserving them as cultural heritage for future generations is of paramount importance. Masonry minarets are typically constructed using adobe bricks, mud bricks, or stone, making them quite susceptible to seismic effects due to their delicate structural system. Therefore, it is crucial to assess the seismic performance of minarets in earthquake-prone areas and take measures including repair/strengthening. This study investigates the Vaniköy Mosque Minaret as a representative example of such structures. Firstly, field inspections were conducted to determine the structural system, load-bearing elements, and damage status of the minaret. Subsequently, the seismic performance of the existing and strengthened states of the minaret was determined, and the effect of the proposed improvement/strengthening methods on the seismic performance of the structure was elucidated within the scope of restoration works. The results obtained from the study are deemed significant for determining the seismic performance of historically significant minarets, establishing the analysis method to be employed, and enhancing earthquake performance. Finite element models of the existing and strengthened states were prepared to assess the performance of the minaret under static and seismic effects, and nonlinear incremental pushover analyses were conducted using the“Opensees”program. It was concluded that the existing and strengthened states of the minaret failed to meet the performance objectives defined for the DD- 3 earthquake as“Limited Damage”and DD-2 earthquake as“Controlled Damage,”based on the TYDRYK-2017 criteria. Due to the limited nature of the interventions (injection, crack repair, section completions, corrosion repair, strengthening with textile-reinforced mortar, etc.) within the framework of conservation principles, the targeted performance levels were not achieved. However, the proposed strengthening method increased the ultimate strength of the existing structure by 14% to 51% in different directions. Although the repair/strengthening application did not reach the target performance level of the structure, it increased the earthquake resistance by 42% for the most critical direction. While the strengthening application increased the ultimate strength of the structure, it slightly reduced its ductility. Kinematic collapse mechanisms of the minaret were evaluated, revealing an overturning mechanism condition during the DD-1 earthquake.
Benzer Tezler
- İstanbul Boğazı Anadolu Yakası iskele meydanları
Pier squares at the Anatolian Side of the Bosphorus in Istanbul
TUBA UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVER FUNDA KERESTECİOĞLU
- İstanbul ili Üsküdar ilçesi Vaniköy Cami restorasyon projesi
Uskudar district Istanbul province Vanikoy Mosque restoration project
MUSTAFA MİKDAT BÜTÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MİNE TOPÇUBAŞI ÇİLİNGİROĞLU
- İstanbul'un Anadolu Yakası kıyılarında mesire alanlarının dönüşümü (1839-1938) ve günümüze yansımaları
Transformations Of Mesires Along The Anotolian Side Of Istanbul (1839-1938) And Their Connection With The Present
ÖZGÜN ARIN
Doktora
Türkçe
2018
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYGÜL AĞIR
- İSTANBUL SİLÜETİNİN COĞRAFİ ETİKETLİ GÖRSELLER ARACILIĞI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ VE BAKI NOKTALARININ TESPİT EDİLMESİ
RECOGNIZING ISTANBUL'S SKYLINE VIA ANALYSIS OF GEO-TAGGED IMAGES AND DETECTION OF VIEW POINTS
BUŞRA NUR BABAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU
- 1980 sonrası Türkiye'de gelişen sivil toplum: Arnavutköy semt girişimi
The developing civil society in Turkey after 1980?s: Arnavutköy District initiative
NURTEN ÖZMELEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SİBEL YARDIMCI