Halide Edip Adıvar'ın öykülerinde kadın ve tarih
Women and history in Halide Edip Adıvar's short stories
- Tez No: 879291
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜNİL ÖZLEM AYAYDIN CEBE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Halide Edip Adıvar, tarihî öykü, tarih, Yeni Tarihselcilik, toplumsal cinsiyet, milliyetçilik, Halide Edip Adıvar, historical story, history, New Historicism, gender, nationalism
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Halide Edip Adıvar, eserlerinde yaşadığı dönemin sosyal sorunlarını ele alan ve bireyin psikolojisini titizlikle işleyen bir yazardır. Birçok türde eserler veren Adıvar'ın, akademik çalışmalarda hayatı ve eserleri ele alınmasına rağmen öyküleriyle ilgili yapılan çalışmalar azdır. Daha önce dergi ve gazetelerde yayımlanmış öykü, mensur şiir ve gezi yazılarının toplandığı Harap Mabetler (1911), Dağa Çıkan Kurt (1922) kitapları ve aynı şekilde ölümünden sonra basılan Kubbede Kalan Hoş Sada (1974) isimli eserler incelendiğinde, metinlerde, Adıvar'ın tarihle ilgili düşünce ve tartışmalarının olduğu görülmektedir. Adıvar'ın bahsedilen eserlerindeki toplam on beş metninde, tarihî olay, karakter ve gerçekliklerin yeniden kurgulandığı görülmüştür. Söz konusu öykülerde geçmiş, bugün ve gelecek kadın çerçevesinde işlenmiştir. Adıvar'ın yaşadığı dönemde etkili bir ideoloji olan milliyetçiliğin metinlerdeki olay ve karakterlere tesir ettiği de saptamıştır. Yeni Tarihselcilik, geleneksel tarih anlayışının sorgulanmasıyla meydana gelen bir yaklaşımdır. Tarih ve edebiyat alanlarındaki metinler üzerinde çalışan bu yaklaşımın, Adıvar'ın öykülerinde gözlemlenen olguları anlamlandırmak için elverişli araçlar sunduğu düşünülmüştür. Dolayısıyla bu tezde, çeşitli ölçütlere göre belirlenen örneklem, Yeni Tarihselcilik ve milliyetçilik kuramlarının ışığında incelenmiştir. Sonuçta yazar, eser ve dönem üçlüsünün bir döngü hâlinde birbirini ürettiği ve dönüştürdüğü sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Halide Edip Adıvar is a writer who addresses the social issues of her time in her works and meticulously examines the psychology of individuals. Although Adıvar's life and works have been the subject of academic studies, there are few studies on her short stories. Upon examining Harap Mabetler (1911) and Dağa Çıkan Kurt (1922), which collect Adıvar's stories, prose poems, and travel writings published in magazines and newspapers, as well as the posthumously published Kubbede Kalan Hoş Sada (1974), it becomes evident that Adıvar's texts contain her thoughts and discussions on history. In Adıvar's aforementioned works, fifteen texts reconstruct historical events, characters, and realities. These stories treat the past, present, and future within the framework of women. It is evident that nationalism, an effective ideology in Adıvar's time, influenced the events and characters in the texts. The approach of New Historicism emerged by questioning the traditional understanding of history. This approach, which focuses on texts in the fields of history and literature, is thought to offer convenient tools to make sense of the phenomena observed in Adıvar's stories. Therefore, this thesis analyzes the sample, which was selected based on various criteria, in the context of New Historicism and nationalism theories. The analysis concludes that the triad of author, work, and period mutually produce and transform each other in a cycle.
Benzer Tezler
- Sevinç Çokum'un tarihi romanlarında anlatıcı ve üslup
The teller and wording in Sevinç Çokum's historical novels
SELENAY ZOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İRFAN MURAT YILDIRIM
- Halide Edip Adıvar'ın hikâyelerinde mekân
Space in Halide Edip Adıvar's stories
ELİF YAREN ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEÇİL DUMANTEPE
- Halide Edip Adıvar'ın Döner Ayna Akile Hanım Sokağı ve Handan romanlarının söylem analizi yöntemiyle incelenmesi
Examination of Halide Edip Adivar's Döner Ayna Akile Hanim Sokaği and Handan novels by method of discourse analysis
AYŞE SİBEL ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPHAN YUSUF AKGÜL
- Halide Edip Adıvar'ın romanlarında kadın ve kadın eğitimi
Woman and education of woman in Halide Edip Adıvar's novels
GÜLCAN CALAYİR KÜÇÜKGÖRMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM FEDAİ
- Halide Edip Adıvar'ın 'Handan' romanında kiplikler üzerine bir metin analizi
A textual analysis of modality in Halide Edip Adıvar's novel 'Handan'
FATMA NUR AKA
Doktora
Türkçe
2020
DilbilimManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE İLKER