Designing n-type zintl phases for thermoelectric power generation applications
N-tip zintl fazlarının termoelektrik enerji üretim uygulamaları için tasarımı
- Tez No: 879972
- Danışmanlar: DOÇ. DR. UMUT AYDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Enerji, Kimya, Energy, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Teknolojinin ilerlemesi ve artan dünya nüfusu, enerji talebini enerji talebinde önemli bir artışa yol açmıştır. Son çalışmalar, endişe verici bir eğilimi vurgulamaktadır: Küresel olarak üretilen enerjinin %60'tan fazlası atık ısı olarak kayboluyor. Bu eğilim, mevcut enerji kullanım uygulamalarımızdaki önemli verimsizlikleri ortaya koymaktadır. Bu bağlamda atık ısının geri kazanılması, sürdürülebilir enerji çözümleri için büyük önem taşımaktadır. Isıyı elektriğe dönüştürebilen termoelektrik malzemeler, sessiz çalışmaları, hareketli parça içermemeleri ve ölçeklenebilir katı hal tasarımları nedeniyle önemli bir ilgi odağıdır. Termoelektrik jeneratörler, güç üretimi için sıcaklık gradyanlarını kullanır ve verimlilikleri, zT (zT = α²σT/( κlat + κe)) ile ölçülür. Burada α Seebeck katsayısı, σ elektriksel iletkenlik, κlat kafes termal iletkenliği, κe elektronik termal iletkenlik ve T sıcaklığı temsil eder. Bu özelliklerin birbirine bağımlı olması nedeniyle optimal zT değerine ulaşmak zordur. GaP, NaSnP ve SrLiP gibi bazı üçlü ve ikili metal fosfitler, üstün elektronik özellikleri ve düşük ısıl iletkenlikleri sayesinde termoelektrik malzemeler olarak umut vaat etmektedir ve PbTe ve Bi2Te3'ü geride bırakmaktadır. Zintl fazı termoelektrik malzemeler, ayarlanabilir elektronik taşıma özellikleri, karmaşık kristal yapıları ve düşük ısıl iletkenlikleri ile yüksek termoelektrik verimlilik sergiler. Özellikle, n-tipi malzemeler olarak mükemmel zT değerleri ile dikkat çeken Mg3Sb2-bazlı Zintl fazları, termoelektrik teknolojisini ilerletme potansiyeline sahiptir. Bu tezde, ikili ve üçlü fosfitlerin sentezi ve karakterizasyonu incelenmiştir. Bu fosfitlerin katı hal sentezi veya yüksek enerjili bilyalı öğütme (mekanokimyasal sentez olarak da bilinir) yoluyla sentezlenmiş ve ardından fiziksel özelliklerin ölçülmesi için yoğunlaştırma sağlamak amacıyla kıvılcım plazma sinterleme ile sinterlenmiştir. Üçlü fosfitler için en verimli sentez yollarını belirlemek amacıyla çaba sarf edilmiştir. Ancak, üçlü fazların yüksek hava duyarlılığı ve ikili fazların yüksek direnç karakteristiği nedeniyle ciddi engellerle karşılaşılmış ve bu özellikler, hem elektriksel hem de ısıl iletkenliklerin ölçülmesini olanaksız hale getirmiştir. Sonraki araştırmalar, tellür ve lantanum ile katkılama stratejileri kullanılarak Ca0.8La0.2Mg2.1Sb2, Ca0.9La0.1Mg2.1Sb1.95Te0.05, Ca0.8La0.2Mg2.1Bi2 and Ca0.9La0.1Mg2.1Bi1.95Te0.05 gibi yenilikçi ve verimli n-tipi Mg3Sb2 bazlı Zintl fazlarının tasarımı ve elektriksel ve ısıl taşıma özelliklerinin belirlenmesine odaklanmıştır. Bu numuneler, yüksek enerjili bilyalı öğütme kullanılarak başarıyla sentezlenmiş ve kıvılcım plazma sinterleme tekniği ile sinterlenmiştir. Mikroyapısal karakterizasyon ve WDX analizleri yardımıyla etkili katkılamanın belirlenmesi sağlanmıştır. 300-700 K arasında katkılı ve katkısız numunelerin termoelektrik performansını belirlemek için taşıma ölçümleri yapılmıştır. Yapıya La ve Te katkısı eklendikten sonra, direnç ve ısıl iletkenlik değerlerinde bir düşüş gözlenmiş ve Seebeck katsayısı değerleri pozitiften negatife kaymıştır. Ayrıca, negatif Hall mobilite değerlerinin gözlemlenmesi, bu malzemelerdeki elektriksel iletkenliğin ağırlıklı olarak serbest elektronların hareketinden kaynaklandığını ve etkili katkılama stratejilerinin taşıyıcı konsantrasyonlarını gerçekten artırdığını önermektedir. Ayrıca, ısıl iletkenlik değerlerinin ana katkısını belirlemek için yapılan hesaplamalar, ana katkının kafes ısıl iletkenliğinden geldiğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, La ve Te ile katkılanmış Mg3Sb2-bazlı numuneler, özellikle CaMg3Sb2 ve CaMg2Bi2, verimli n-tipi termoelektrik malzemeler olarak potansiyel göstermektedir. Elektriksel iletkenlik değerlerini artırarak ve umut verici bir zT değeri elde ederek, bu bulgular, termoelektrik teknolojisinin etkinliğini ve sürdürülebilirliğini artırmak için umut verici yollar sunan tam Zintl fazı termoelektrik modüllerine dahil edilmeleri için uygun olduklarını önermektedir.
Özet (Çeviri)
The advancement of technology and a growing global population have increased energy demand, with over 60% of generated energy lost as waste heat, highlighting inefficiencies. Recovering waste heat is crucial for sustainable energy solutions. Thermoelectric materials, which convert heat into electricity, are of significant interest due to their silent operation, lack of moving parts, and scalable solid-state design. Thermoelectric generators use temperature gradients for power generation, and their efficiency is measured by the dimensionless figure of merit, zT (zT = α²σT/( κlat + κe)), where α is the Seebeck coefficient, σ is electrical conductivity, κlat is lattice thermal conductivity, κe is electronic thermal conductivity, and T is temperature. Achieving optimal zT is challenging due to the interdependence of these properties. Certain ternary and binary metal phosphides, like GaP, NaSnP, and SrLiP, show promising potential as thermoelectric materials due to their superior electronic properties and low thermal conductivities, outperforming PbTe and Bi2Te3. Zintl phase thermoelectric materials, known for their tunable electronic transport properties, complex crystal structures, and low thermal conductivities, also exhibit high thermoelectric efficiencies. Notably, Mg3Sb2-based Zintl phases are particularly interesting for their excellent zT values as n-type materials, highlighting their potential in advancing thermoelectric technology. In this thesis, the synthesis and characterization of binary and ternary phosphides have been explored. These phosphides were synthesized through solid-state synthesis or high-energy ball milling (also known as mechanochemical synthesis), followed by spark plasma sintering to achieve densification for measurement of physical properties. Efforts were made to identify the most efficient synthesis routes for ternary phosphides. Despite rigorous efforts, our exploration encountered significant obstacles owing to the high air sensitivity of the ternary phases and substantial resistivity characteristic of the binary phases. These properties rendered the measurement of both electrical and thermal conductivities unfeasible. Subsequent investigations focused on the design and determination of electrical and thermal transport properties of innovative and efficient n-type Mg3Sb2-based Zintl phases, such as CaMg2Sb2 and CaMg2Bi2. This was achieved through band structure engineering, employing doping strategies with tellurium and lanthanum (Ca0.8La0.2Mg2.1Sb2, Ca0.9La0.1Mg2.1Sb1.95Te0.05, Ca0.8La0.2Mg2.1Bi2 and Ca0.9La0.1Mg2.1Bi1.95Te0.05). These samples were successfully synthesized using high-energy ball milling and sintered through the spark plasma sintering technique. With the help of microstructural characterization and WDX analysis determination of effective doping has been made. Transport measurements were conducted to determine the thermoelectric performance of doped and undoped samples between 300-700 K. After introducing La and Te doping, resistivity and thermal conductivity values had a decrease, Seebeck coefficient values shifted from positive to negative across the entire temperature range studied. Additionally, the observation of negative Hall mobility values indicated that the electrical conductivity in these materials is predominantly due to the movement of free electrons, suggesting that effective doping strategies have indeed increased the carrier concentrations. Also, the calculations made to determine the main contribution of thermal conductivity values revealed that the main contribution is coming from the lattice thermal conductivity part. In conclusion, the La and Te doped Mg3Sb2-based samples, specifically CaMg2Sb2 and CaMg2Bi2, demonstrate potential as efficient n-type thermoelectric materials. By increasing the electrical conductivity values and achieve a promising zT value these findings suggest their viability for incorporation into complete Zintl phase thermoelectric modules, offering promising pathways for enhancing thermoelectric technology's effectiveness and sustainability.
Benzer Tezler
- Advanced conjugated systems towards realization ofstable n-type materials and high-performanceelectrochromic polymers
Yüksek performanslı elektrokromik polimerlerin vekararlı n-tipi malzemelerin geliştirilmesi için ileriseviye konjuge sistemler
KIANOUSH GHASEMIAHANGARANFARAHANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Polimer Bilim ve TeknolojisiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. E.GÖRKEM GÜNBAŞ
- Design, synthesis, and characterization of n-type and ambipolar small molecules as air-stable and solution-processable semiconductors in ofets
Ofet'ler için havada kararlı ve çözücüde işlenebilen n-tipi ve ambipolar küçük moleküllerin dizaynı, sentezi ve karakterizasyonu
RESUL ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
KimyaAbdullah Gül ÜniversitesiMalzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN USTA
- Oksit termoelektrik modülün üretimi, analizi ve güç üretim performansının incelenmesi
Production, analysis and investigation of power generation performance of oxide thermoelectric module
FURKAN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Makine MühendisliğiKarabük ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENES KILINÇ
- Beyaz ışık oled uygulamarı için tiyenotiyofen ve tetrafeniletilen içeren moleküllerin sentezi
Synthesis of thienotiophene and tetrafenyethylene for white light oled applications
FATMA ELİF ALACACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN ÖZTÜRK
DR. ERMAN KARAKUŞ
- Atık ısı-elektrik enerjisi dönüşümü sağlayan farklı tip termoelektrik sistemlerin deneysel ve teorik analizi
Experimental and theoretical analysis of different thermoelectric systems providing waste heat-electrical energy conversion
AMINU YUSUF
Doktora
Türkçe
2022
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaElektrik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT BALLIKAYA