Japoncada –komu ile kurulan birleşik eylemlerin öznel kavrayış açısından çözümlenmesi: Tanızakı Jun'ıchırō örneğinde
Analyzing the Japanese compound verbs combined with -komu from the point of subjective construal: In the case of Tanizaki Jun'ichirō
- Tez No: 880167
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE NUR TEKMEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Japon Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 321
Özet
Bu çalışmada, -komu ile kurulan birleşik eylemler bilişsel dilbilimdeki kavrayış açısından ele alınmıştır. Öznel kavrayış eğilimindeki komu eyleminin geçişli ya da geçişsiz eylemlerle birleşerek birleşik eylem oluşturduğunda, birleşik eylemin bütününde öznel algıyı yönetip yönetmediğinin belirlenmesi ve hangi kavrayışa yatkın olduğunun ortaya konması amaçlanmıştır. Ayrıca Türkçe aktarımlarına da yer verilerek –komu ile kurulan birleşik eylemlerin Türkçede hangi dilsel ifadelerle desteklendiğinin belirlenmesi diğer amaçlardan biridir. Bu amaçlar doğrultusunda, Tanizaki Jun'ichirō'nun Türkçeye aktarımı yapılmış yedi eserini içeren bir veri tabanı oluşturulmuştur. Bu veri tabanında toplam 4400 birleşik eylem olmak üzere 1363 farklı birleşik eylem tespit edilmiştir. –komu ile kurulan birleşik eylem sayısı ise toplamda 373 olmak üzere, 103 farklı birleşik eylem yapısı belirlenmiş ve çözümlemeler bu 103 birleşik eylem yapısı üzerinden yapılmıştır. 103 birleşik eylem üzerinden yapılan çözümleme sonucunda, -komu ile kurulan birleşik eylemlerin öznel kavrayış eğiliminde olduğu ortaya çıkmıştır. Bu birleşik eylemlerdeki öznel kavrayış özelliğinde metaforik yapıların görülmesinin yanı sıra –komu eyleminin birleşik eylemin bütününe kattığı yoğunluk ve içeri doğru hareketi pekiştirmesinden kaynaklandığı ortaya çıkmıştır. Türkçe aktarımlarında ise tercih edilen dilsel ifadelerin yarısından fazlasının basit eylemle karşılanma eğiliminde olduğu tespit edilmiştir. Tercih edilen diğer dilsel ifadeler ise deyimsel ifadeler, belirteç+eylem gibi çeşitli sözcük türlerini içeren yapılar olduğu görülmüştür. –komu ile kurulan birleşik eylemlerdeki algı ise Türkçede, yarı yarıya hissedilmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, compound verbs formed with the verb –komu have been analyzed from the point of construal in cognitive linguistics. The aim of this dessertation is to determine whether the verb komu, which has the tendency towards subjective construal, manages the subjective sense in the whole compound verbs when it combines with transitive or intransitive verbs and to reveal which construal it is prone to. The second aim is to determine the Turkish equivalences of compound verbs formed with the verb -komu. For these purposes, a database containing seven works of Tanizaki Jun'ichirō translated into Turkish was created. In this database, 1363 different compound verbs were gathered of a total of 4400 compound verbs. The number of compound verbs combined with –komu is 373 in total and 103 different compound verbs were gathered. The analyzes were made on these 103 compound verbs. As a result of the analysis, it shows that the compound verbs formed with –komu has tendency to be subjective construal. The subjective construal in these compound verbs stems from metaphors as well as the intensity that the verb –komu adds the whole compound verbs and reinforces the inward movement. In Turkish translations, it shows that more than half of the equivalences tend to be simple verbs. Other equivalences are idiomatic expressions and various part of speech such as adverb+verb. Furthermore, the sense of compound verbs formed with -komu is half and half in Turkish.
Benzer Tezler
- Japoncada zaman-görünüş tartışması: Görünüş tartışması kapsamında yardımcı eylem 'iru' ve Türkçe
Argument of tense-aspect: Auxiliary verb 'iru' in the frame of argument of aspect and Turkish
AYŞEGÜL ATAY
Doktora
Türkçe
2011
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE NUR TEKMEN
- Türkiye Türkçesi ve Japoncada zaman çekimlerinin karşılaştırılması
The comparison of conjugation between present Turkish and japanese
YUİKO UMEMOTO
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSA DUMAN
- Söz eylem kuramı açısından Japoncada vedalaşma ifadeleri
Japanese farewell expressions from the viewpoint of speech act theory
BÜŞRA ATAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NUR TEKMEN
- Türkçede 'burun' Japoncada 'hana' ile oluşmuş deyimler
Turkish and Japanese idioms made with 'nose'
SEVİM DENİZMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimAnkara ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NUR TEKMEN