Meme kanserli hastalarda orem'in öz bakım eksikliği kuramı'na temellendirilmiş eğitimin kemoterapi yan etkilerinin yönetimine ve öz bakım davranışlarına etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of the training given according to orem's self-care deficit theory based education on the management of chemotherapy side effects and improving the patient's self-care of the patients with breast cancer
- Tez No: 880260
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMİHA AKIN EROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Amaç: Bu araştırma meme kanserli hastalarda Orem'in Öz Bakım Eksikliği Kuramına temellendirilmiş eğitimin kemoterapi yan etkilerinin yönetimine ve öz bakım davranışlarına etkisinin incelenmesi amacıyla randomize kontrollü, ön test-son test tasarımlı, deneysel olarak gerçekleştirildi. Gereç ve Yöntem: Araştırma örneklemini bir üniversite hastanesinde siklofosfamid-epirubisin veya siklofosfamid-adriamisin protokolü alan, 18 ile 65 yaş arasında 62 meme kanseri hastası (girişim 31, kontrol 31) oluşturdu. Veriler Nightingale Semptom Değerlendirme Ölçeği (N-SDÖ) ve Öz Bakım Davranışları Formu ile toplandı. Girişim grubuna Orem'in Öz Bakım Eksikliği Kuramına temellendirilmiş kemoterapi yan etkilerine yönelik eğitim verildi ve dört kemoterapi kürü boyunca izlendi. Bulgular: Girişim grubu yaş ortalaması 47,35 ± 8,46 yıldır, %25,8'i ilkokul mezunudur. Girişim ve kontrol grupları kişisel özellikler açısından homojen dağılım göstermiştir (p > 0,05). Girişim grubunda ön teste göre ara izlemler ve son testte N-SDÖ ölçek puanlarındaki olumsuz etkilenme kontrol grubuna göre daha düşük saptandı (p < 0,05) (Psikolojik iyilik hali hariç). Kemoterapi yan etkileri ile baş etmek için ön teste göre en fazla değişim gösteren öz bakım davranışları;“Saç boyası, sprey, jöle ve saç boyaları kullanmam”,“Ev işi yaparken koruyucu eldiven kullanırım”,“Sabahları idrarımı yaptıktan sonra tartılırım”ve“Kan değerlerimin düşük olduğu dönemde ziyaretçi kabul etmem”ifadeleri olmuştur. Sonuç: Orem'in Öz Bakım Eksikliği Kuramına temellendirilmiş eğitimin meme kanserli hastalarda kemoterapi yan etkilerinin yönetimine ve öz bakım davranışlarına olumlu etkisi olduğu gösterilmiştir. Kemoterapi yan etkilerinin değerlendirilmesi, gereksinimlerin belirlenmesi ve gereksinimlere yönelik eğitim planlanması önerilir.
Özet (Çeviri)
Aim: This study was conducted in a randomized controlled, pretest-posttest, experimental design to examine the effect of education based on Orem's Self-Care Deficit Theory on the management of chemotherapy-related side effects and self-care behaviors in patients with breast cancer. Materials and Methods: The sample consisted of 62 breast cancer patients (intervention group 31, control group 31 patients), aged between 18 and 65 years receiving cyclophosphamide-epirubicin or cyclophosphamide-adriamycin in the medical oncology department of a university hospital. Data were collected using the Nightingale Symptom Assesment Scale and Self-Care Behavior Questionnaire. The intervention group received training about chemotherapy side effects based on Orem's Self-Care Deficit Theory at the first chemotherapy, were followed up for four chemotherapy cycles at three-week intervals. Results: The mean age of the intervention group was 47.35 ± 8.46 years, 25.8% were primary school graduates. The both groups showed homogeneous distribution in terms of personal characteristics (p > 0.05). The negative effects on N-SAS scale scores were lower in the intervention group compared to the control group at the follow-up and post-test compared to the pretest (p < 0.05) (except for the Psychological well-being). The self-care behaviors that showed the most positive changes were:“I do not use hair dye, spray, gel and hair dyes”,“I use protective gloves when doing housework”,“I weigh myself in the morning after urinating”, and“I do not accept visitors when my blood values are low”. Conclusion: Training based on Orem's Self-Care Deficit Theory had a positive effect on the management of chemotherapy side effects and self-care behaviors in breast cancer patients undergoing chemotherapy. It is recommended that chemotherapy side effects should be evaluated, needs should be determined and education should be planned based on needs.
Benzer Tezler
- Kanser tedavisinin yan etkilerinin kontrolüne öz-bakım modelinin etkisi
The Effect of self-care theory on controlling the side effects of cancer treatments
SULTAN KAV (BOSTANCI)
Doktora
Türkçe
2003
HemşirelikHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NURAN AKDEMİR
- Meme kanserli hastalarda (İnvaziv duktal karsinom tanılı) aksiller lenf nodu tutulumu ile C-ERB B2 onkogeni arasında ilişki var mı?
Başlık çevirisi yok
BÜLENT KARABULUT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1999
Kadın Hastalıkları ve DoğumEge Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN SARAL
- Meme kanserli hastalarda tükrük salgısı ve serumda adenozin deaminaz (ADA) ve süperoksit dismutaz (SOD) düzeylerinin önemi
Activities of salivary and serum adenosin deaminase (ADA) and superoxide dismutase (SOD) in breast cancer
TARKAN KARAKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2000
OnkolojiGazi Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN GÜNEL
- Meme kanserli hastalarda meme ve kanser dokularında Wnt 1 gen tayini
Başlık çevirisi yok
SEBAHATTİN SOLAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1999
Genel CerrahiAtatürk ÜniversitesiGenel Cerrahi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET ABDULHALİK BALIK
- Meme kanserli hastalarda serum Beta-Karoten düzeylerinin yüksek basınçlı sıvı kromatografisi (HPLC) ile ölçülmesi
Measurement of serum Beta-Carotene levels with high performance liquid chromatography in breast cancer
AFİTAP SARIOĞLU