Travma ile başa çıkma öz-yeterliği ölçeği'nin Türkçe uyarlama çalışması ve bazı değişkenler ile ilişkisinin incelenmesi
The Turkish adaptation study of the trauma coping self-efficacy scale and examination of the relationship with certain variables
- Tez No: 880944
- Danışmanlar: PROF. DR. SEYDİ AHMET SATICI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Bu araştırmada Travma ile Başa Çıkma Öz-Yeterliği Ölçeği'nin Türkçe uyarlama çalışması yapılarak geçerlik ve güvenirliği test edilmiştir. Travma ile Başa Çıkma Öz-Yeterliği Ölçeği'nin psikolojik sağlamlık, depresyon, anksiyete ve stres, yaşam doyumu, psikolojik iyi oluş ve posttravmatik stres bozukluğu değişkenleri ile ilişkisi incelenmiştir. Çalışma Türkiye'de yaşayan 18 yaş üzeri en az bir travmatik durumla karşılaşmış 342 kadın ve 271 erkek toplam 613 katılımcıdan oluşmaktadır. Ölçme aracı olarak '' Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği'', ''Psikolojik İyi Oluş Ölçeği'', ''Yaşam Doyumu Ölçeği'', ''Posttravmatik Stres Bozukluğu- Kısa Ölçek'', ''Depresyon, Anksiyete, Stres Ölçeği (DASS-21)'' ve ''Travma ile Başa Çıkma Öz-Yeterliği Ölçeği'' kullanılmıştır. Türkçe uyarlama çalışmasında madde tepki kuramı, ölçüt bağıntılı geçerlik ve ölçme değişmezliği incelenmiştir. Toplanan veriler ile demografik değişkenlere ilişkin analizler yapılmıştır. Değişkenler arası ilişkiyi ortaya çıkarmak için yapısal eşitlik modeli (YEM) kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda Travma ile Başa Çıkma Öz-Yeterliği Ölçeği'nin geçerlilik ve güvenirliliğine ilişkin anlamlı sonuçlara ulaşılmıştır. Yol analizi sonucunda yaşam doyumunun psikolojik iyi oluşu pozitif yönde yordadığı ve bununla birlikte psikolojik iyi oluşun, psikolojik sağlamlık aracılığı ile travma ile başa çıkma öz-yeterliğini yordadığı ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda travma ile başa çıkma öz-yeterliğinin posttravmatik stres bozukluğunu depresyon anksiyete ve stres aracı değişkeni ile yordadığı görülmüştür. Ayrıca psikolojik sağlamlığın, depresyon anksiyete ve stresi negatif yönde yordadığı ortaya çıkmıştır. Elde edilen araştırma bulguları literatür çerçevesinde tartışılmış ve gelecekteki araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the validity and reliability of the Trauma Coping Self-Efficacy Scale (CSE-T) were tested, and its Turkish adaptation was conducted. The relationship between the Trauma Coping Self-Efficacy Scale and variables such as psychological resilience, depression, anxiety and stress, life satisfaction, psychological well-being, and posttraumatic stress disorder was examined. The study comprised 613 participants, including 342 females and 271 males aged 18 and above, who had experienced at least one traumatic event in Turkey. The Short Psychological Resilience Scale, Psychological Well-Being Scale, Life Satisfaction Scale, Posttraumatic Stress Disorder-Short Scale, Depression, Anxiety, Stress Scale (DASS-21), and Trauma Coping Self-Efficacy Scale were used as measurement instruments. Item response theory, criterion-related validity, and measurement invariance were examined in the Turkish adaptation study. Analyses regarding demographic variables were conducted with the collected data. Structural equation modeling (SEM) was used to reveal the relationships between variables. The results of the study indicated significant findings regarding the validity and reliability of the Trauma Coping Self-Efficacy Scale. Path analysis revealed that life satisfaction positively predicted psychological well-being, and in turn, psychological well-being predicted coping self-efficacy through psychological resilience. Additionally, coping self-efficacy was found to predict posttraumatic stress disorder with depression, anxiety, and stress as mediating variables. Furthermore, psychological resilience was found to negatively predict depression, anxiety, and stress. The research findings were discussed within the framework of the literature, and suggestions for future research were provided.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı travmaları ile depresyon ve somatizasyon arasındaki ilişkide duygusal öz farkındalık ve başa çıkma öz yeterliğin aracı rolü
The mediating role of emotional self awareness and coping self efficacy in the relationship between childhood traumas and depression and somatization
KÜBRA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Rumeli ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLAL AKÇAY USUN
- Travma sonrası büyümeyi yordayıcı model: Stresle başa çıkma ve benlik saygısı
The predictive model of post-traumatic growth: Coping with stress and self-efficacy
NURBANU ERKOYUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KANDEMİR
- İhmal ve istismar yaşantısı olan ergenlerde EMDR Terapisi etkililiğinin incelenmesi
An investigation of the effectiveness of EMDR on adolescents who have experienced neglect and abuse
SALİHA BÜŞRA AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE SEVİNÇ TOK
- Posttraumatic growth and psychological distress among rheumatoid arthritis patients: An evaluation within the conservation of resources theory
Romatoid artrit hastalarinda travma sonrasi gelişim ve psikolojik sikintilar: Kaynaklarin korunmasi kurami kapsaminda bir değerlendirme
GÜLAY DİRİK
Doktora
İngilizce
2006
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NURAY KARANCİ
- Kötü muameleye maruz kalan ergenlerde öz-yeterlik çalışmaları: Bir sistematik derleme
Self-efficacy studies in adolescents subjected to maltreatment: A systematic review
MELİKE TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sosyal HizmetHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK TUNCAY