Muhammed b.Yûsuf el-Firyâbî'nin tefsir anlayışı: Suyûtî'nin ed-Dürru'l-Mensûr adlı tefsiri özelinde
Muhammad b. Yūsuf al-Fīryābī's understanding of tafsīr: The case of al-Suûtī's commentary entitled al-Durr al-Manthur
- Tez No: 881005
- Danışmanlar: PROF. DR. NUR AHMET KURBAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tefsir, Suyûtî, ed-Dürru'l-mensûr fi't-tefsîr bi'l-me'sûr, Muhammed b. Yûsuf el-Firyâbî, Rivayet, Tafsir, Suyûtī, al-Durr al-manthur fi't-tafsīr bi'l-me'sûr, Muhammad b. Yûsuf al-Firyābī, Narration
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 314
Özet
Rivayet türü tefsirlerin en kapsamlılarından olan ed-Dürru'l-mensûr, Suyûtî'nin (ö. 911/1505) seçkin eserlerindendir. Nitekim Suyûtî ed-Dürru'l-mensûr'u, birinci kalite eserleri içerisinde zikretmektedir. Suyûtî bu eserinde ayetleri tefsir ederken kendi kanaatlerini sunmaktan kaçınmış, bunun yerine tamamen ulaşabildiği rivayetleri kullanmayı tercih etmiştir. Suyûtî takip ettiği bu yöntemle kendi dönemine kadarki tefsir müktesebâtının hatırı sayılır bir kısmını ed-Dürru'l-mensûr'da toplayabilmiştir. Eser bu haliyle adeta bir tefsir koleksiyonunu andırmaktadır. Öte yandan yalnızca rivayetlerden müteşekkil yapısı onu mutlak bir rivayet tefsiri kılmaktadır. Eserde 400'e yakın kaynağa müracaat edilmiştir. ed-Dürru'l-mensûr'un dikkat çekici yönlerinden bir diğeri ise bazı kaynaklarının günümüze ulaşamamış olmasıdır. Eserdeki bu kayıp kaynakların oranı %40'tır. Muhammed b. Yûsuf el-Firyâbî'nin (ö. 212/827) tefsiri de bunlardan bir tanesidir. Firyâbî daha çok hadisçiliği ve tefsirciliği ile meşhur olan, hadis otoriteleri tarafından genellikle“sika”kabul edilen muteber bir âlimdir. Onun rivayet ettiği hadisler Kütüb-i Sitte'nin tümünde yer almıştır. Kendisiyle aynı nisbeyi taşıyan ve ülkemizde daha fazla tanınan Ebû Bekr Ca'fer b. Muhammed b. el-Hasen el-Firyâbî'den (ö. 301/913) yaklaşık bir asır önce yaşamıştır. Kaynaklardaki mensubiyetine nazaran Türk olduğu bilinmektedir. Firyâbî aynı zamanda ünlü hadis âlimi Buhârî'nin (ö. 256/870) en büyük hocalarındandır. Bu yönleri dikkate alındığında tefsirinin günümüze ulaşamaması üzücü bir kayıptır. Onun ed-Dürru'l-mensûr aracılığıyla muttali olabildiğimiz rivayetleri sonraki dönemlerde yazılan tefsirlere kaynaklık etmiş ve tefsir sahasındaki tartışmalara yön vermiştir.
Özet (Çeviri)
al-Durr al-manthur, one of the most comprehensive of the narrated tafsīrs, is one of the distinguished works of al-Suyūtī (d. 911/1505). As a matter of fact, Suyūtī mentions al-Durr al-manthur among his first quality works. While exegeting the verses in this work, Suyūtī avoided presenting his own opinions and instead preferred to use the narrations that he had access to. By following this method, Suyūtī was able to collect a considerable part of the tafsīr acquaintance up to his time in al-Durr al-manthur. In this way, the work resembles a collection of tafsīr. On the other hand, its structure consisting only of narrations makes it an absolute narrative exegesis. Nearly 400 sources have been consulted in the work. Another remarkable aspect of al-Durr al-manthur is that some of its sources have not survived to the present day. The rate of these lost sources in the work is 40%. The tafsīr of Muhammad b. Yūsuf al-Firyābī (d. 212/827) is one of them. Al-Firyābī was a well-respected scholar who was mostly famous for his hadith and exegesis and was generally accepted as“sika”by the hadith authorities. The hadiths narrated by him are included in all of the Qutub al-Sitta. He lived about a century before Abū Bakr Ja'far b. Muhammad b. al-Hasan al-Firyābī (d. 301/913), who bears the same nisba as him and who is better known in our country. It is known that he was a Turk according to his affiliation in the sources. Firyābī was also one of the greatest teachers of the famous hadith scholar al-Bukhārī (d. 256/870). Considering these aspects, it is a sad loss that his tafsir has not survived to the present day. His narrations, which we were able to learn through al-Durr al-manthur, were the source of the tafsīrs written in later periods and shaped the debates in the field of tafsīr.
Benzer Tezler
- Muhammed b. Yusuf el-Hanbelî et-Tâzifî ve Rabtu'ş-Şevârid fi Halli'ş-Şevâhid adlı eserinin edisyon kritiği
Muhammad b.Yusuf al-Hanbali al-Tazifi and edition his work Rabt al-Shawarid fi Hall al-Shawahid
HUSSEIN ALHASAN ALIBRAHIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ BENLİ
- حاشية شمس الدين محمد بن يوسف الكرماني على تفسير البيضاوي: (من الفاتحة الى الرعد (دراسة وتحقيق
Şemseddin Muhammed b. Yusuf el-Kirmânî'nin Beydâvî Tefsiri Hâşiyesi (Fâtiha Suresinden Ra'd suresine kadar) İnceleme ve Tahkik
SHAKIR MUDHHI HAMDI ALHARDANEE
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHAN ÇONKOR
- Muḥammad b. Yūsuf al-Sanūsī's theological legacy: Tracing the dissemination of creedal knowledge through the commentaries and glosses on al-Sanūsī's work in Medieval & pre-modern Maghrib (15-17th ce)
Muhammed b. Yûsuf el-Senûsî'nin teolojik mirası: Ortaçağ ve modernöncesi Mağrib'de (15-17. yüzyıllar) inançla ilgili bilginin yayılmasının el-Senûsî'nin eserine yazılmış şerh ve haşiyeler üzerinden izlenmesi
ZAKARIA EL HOUBBA
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Dinİbn Haldun ÜniversitesiMedeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BRUCE B. LAWRENCE
- Hafız İsmail İmamzâde'nin 'Vudûhu'l-Merâm' adlı eseri ve edisyon kritiği
Booklet of Wuduh Al-Maram by Hafiz İsmail İmamzadeh, studying and investigating
MUHAMMED SAMİH HAYRULLAH
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RIFAT AKBAŞ
- İsbîcâbî'nin Zâdü'l-Fukaha adlı Kuduri şerhinin tahkik ve tahlili (İbadetler bölümü)
The critical edition and analysis of İsbijabi's Zad al-Fugaha, commentary on al-Quduri (The chapters of warship)
MERVE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VECDİ AKYÜZ