حاشية شمس الدين محمد بن يوسف الكرماني على تفسير البيضاوي: (من الفاتحة الى الرعد (دراسة وتحقيق
Şemseddin Muhammed b. Yusuf el-Kirmânî'nin Beydâvî Tefsiri Hâşiyesi (Fâtiha Suresinden Ra'd suresine kadar) İnceleme ve Tahkik
- Tez No: 752067
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURHAN ÇONKOR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Arapça
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 203
Özet
Bu araştırma, bir hadis ve tefsir âlimi olan Şemsüddîn Muhammed b. Yûsuf b. Alî el-Kirmânî'ye ait son değerli ve önemli bir elyazması eseri ele almaktadır. Müellif Beydâvî Tefsirine Hâşiye (Fâtiha Suresinden Ra'd Suresine kadar) başlıklı eserinde, Kur'an-ı Kerim'in (1-13) arası cüzleri için Kadı Beydâvî'nin eserindeki sözlere ilişkin açıklamalar ve yorumlar sunmaktadır. Müfessirler arasındaki ihtilafları açıklayarak farklı görüşlere yer vermekte, gerek bazı Kur'an âyetlerini beyan ve izah ederken hadis ilminden yararlanmakta, gerekse Beydâvî'nin görüşlerini açıklarken belirttiği müfredat ve şiirlerdeki anlaşılmayan hususları açıklarken lügat kültürünü de kullanmaktadır. Müellif başta kelâm ilminden olmak üzere anlaşılması zor olan hususları ortaya koyarken sahip olduğu şer'î ilimler ile aklî ilimler arasında bir denge kurmaktadır. Yine Kur'an âyetlerinin taşıdığı teşbih, istiâre ve mecaz gibi belâgat yönlerini izah ederken belagat ilminden de yardım almaktadır. Araştırmacının metnin tahkikinde kullandığı yöntem, tahkik ve talik yönteminde izlendiği gibi âyetler, hadisler, şiirler, tanınmış müfessir ve âlimlerin sözlerinin tahrici, ıstılah ve beldelerin kaynaklarından tespit edilmesi, meşhur olmayan kişilerin özlü ve yararlı olacak şekilde tanıtılmasına dayalıdır. Araştırma sonunda varılan en önemli sonuçlardan biri, el-Kirmânî'nin müfessirlerin görüşleri arasında karşılaştırma yapması ve engin ilmini kullanarak bunları tartıştıktan sonra hangi görüşün daha güçlü olduğunu ortaya koymasıdır. Haşiyenin bazı olumsuz özellikleri de vardır, örneğin müellif Beydâvî Tefsiri'nden bazı ibareler seçip açıklama ve izah gereği duymuştur, ancak bunları seçme nedenini belirtmemiştir. Keza Kirmânî'nin, Beydâvî'nin sözleri için belirttiği açıklamalar ve yorumlar kısalık ve uzunluk yönünden farklılık göstermektedir. Nitekim bazı konular üzerinde dururken, bazı konuları kısa bir cümleyle geçiştirmiştir. يتناول هذا البحث مخطوطاً ثميناً قيماً، للمؤلف شمس الدين الكِرْماني محمد بن يوسف العالم بالحديث والتفسير، ويبحث في كتابه المعنون“حاشية على تفسير البيضاوي، من أول سورة الفاتحة إلى نهاية سورة الرعد”، وما يتضمنه من شروح وتعليقات على كلام البيضاوي، حيث يستعرض المؤلف آراء المفسرين مبيناً اختلاف آرائهم، كما أنه يوظف علم الحديث في تبيين وتوضيح بعض الآيات القرآنية، وكذلك يستخدم ثقافته اللغوية في شرح غوامض المفرداتَ والأشعار التي يوردها البيضاوي شواهد على آرائه، وهو يوازن بين تلك العلوم وبين العلوم العقلية التي يلجأ إليها في توضيح ما غمض من المصطلحات لا سيما علم الكلام، ويستعين بعلم البلاغة في بيان الأوجه البلاغية التي تحتملها الآيات القرآنية، كالتشبيه والاستعارة والمجاز، واستندت طريقة الباحث في تحقيق النص إلى ما هو متبع في منهج التحقيق والتعليق، بتخريج الآيات والأحاديث والأشعار وأقوال المفسرين والعلماء من مظانها المعروفة، وتوثيق المذاهب والمصطلحات والبلدان من مصادرها، والترجمة للأعلام غير المشهورة ترجمة مقتضبة ومفيدة، ولعل أبرز النتائج التي خرج بها البحث هي: بروز شخصية الكرماني في حاشيته من خلال المقارنة بين آراء المفسرين، ومن ثم تغليب رأي على آخر بعد مناقشتها، مستعيناً بثقافته الواسعة، ولا تخلو الحاشية من بعض المآخذ مثل اختيار المؤلف عبارات محددة من تفسير البيضاوي، عمدَ إلى شرحها وتوضيحها من غير أن يحدد أسباب الاختيار، وكذلك تفاوت شروحات الكرماني وتعليقاته على أقوال البيضاوي من حيث الطول والقصر، إذ نجده أحيانًا يسهب في بعض المواضع، وأحيانًا يكتفي بعبارة قصيرة
Özet (Çeviri)
This research deals with a valuable manuscript, by the author Shams al-Din al-Kirmani Muhammad ibn Yusuf, a scholar of hadith and interpretation, and examines in his book entitled“Hashiya of Tafsir al-Baydawi, from the beginning of Surat Al-Fatihah to the end of Surat Al-Ra'd”, which includes Al-Juz 1 until Al-Juz 13 of the Holy Qur'an and what it contains of explanations and comments on the words of Al-Baydawi, where the author reviews the interpreters' opinions indicate their differing opinions, and he also employs hadith science in explaining and clarifying some Qur'anic verses, as well as using his linguistic culture to explain the mysteries of vocabulary and poems that Al-Baydawi provides evidence of his views, and he balances these sciences with the rational sciences that he resorts to in clarifying the ambiguities of terminology, especially theology, and the science of rhetoric is used to explain the rhetorical aspects that the Qur'anic verses bear, such as simile, and metaphor. The method of the researcher in verifying the text was based on what is followed in the method of achievement and commentary, by extracting verses, hadiths, poems, and sayings of commentators and scholars from their well-known appearances. Terminology and countries are from their sources, and talking about unfamiliar scholars is a brief and useful act. Perhaps the most prominent results of the research are: Because of comparing the opinions of the commentators, and then giving preference to one opinion over another after discussing them, using his extensive culture, and the Hashiya is not free from some drawbacks, such as the author's choice of specific phrases from Tefsir Al-Baydawi, which he deliberately explained and clarified without specifying the reasons for the choice, as well as the variation of Al-Kirmani's explanations and comments On the sayings of Al-Baidawi in terms of length and shortness, as we sometimes find him elaborating in some places, and sometimes he suffices with a short phrase.
Benzer Tezler
- حاشية شمس الدين الكرماني(786هـ) على تفسير البيضَاويّ (من أول سورة ابراهيم الى آخر سورة النصر ) تحقيق ودراسة .
Şemseddin el-Kirmânî'nin (ö. 786/1384) Hâşiye ʿalâ Envâri't-tenzîl ve Esrâri't-teʾvîli (İbrahim Suresi-Nâsr Suresi bölümü tahkîk ve değerlendirme / Shams al-Din al-Kirmani's commentary on the interpretation of al-Baydawi (From the beginning of Surat Ibrahim to the end of Surat al-Nasr) as a study and investigation
ABOOTHAR RAAD ABDULLA ABDULLA
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB
- تخريب الآثار التأريخية والبيئية في شمال العراق بين سنة1921-1991
1921- 1991 yıllarında Kuzey Irakın doğal çevre ve tarihî eserlerinin tahribi
AHMED MOHAMMED MAWLOOD SYAN
Yüksek Lisans
Arapça
2017
Kamu YönetimiYüzüncü Yıl ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAHMİ TEKİN
- حاشية إسحاق القَرْماني على تفسير القاضي البيضاوي(من أول سورة النبأ إلى نهاية سورة الشمس) دراسةً وتحقيقاً
Cemâleddin Ishak b. Muhammed el-Karamânî'nin Beydâvî Haşiyesi (Nebe Suresinin başından al-Şems Suresinin sonuna kadar): İnceleme ve Tahkîk / Jamaleddin Ishak b. Muhammed el-Karaman's Beydavi Annotation (From the beginning of the Surah an-Naba to the end of the Surah al-Shams) analysis and verification
AZEEZ ABDULLAH ABED ABED
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB
- 'Muhammed El-Mudurni'nin Nüzhetü'n-Nazar Haşiyesi'nin tahkik ve değerlendirmesi (Başlangıç-sahih hadis arası)
(حاشية محمد المدرني على نزهة النظر تحقيق و دراسة (من البداية إلى الحديث الصحيح
MOHAMMED ABDULATEEF
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL ABDULLAH AYDIN
- حاشية جمال الدين، إسحاق بن محمد القرماني على تفسير البيضاوي ( من أول سورة الحج الى نهاية المؤمنون ) دراسةً وتحقيقاً
Cemâleddin Ishak b. Muhammed el-Karamânî'nin Beydâvî Haşiyesi ( Hac Suresinden Müminun Suresine kadar): İnceleme ve tahkik
ABDULMUNEM MAKKI JASIM AL-DOORI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Kutaiba Farhat