Asbestin sağlık coğrafyası ve çevre perspektifinden uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak incelenmesi: Güneydoğu Anadolu Bölgesi
Investigation of asbestos from the perspective of health geography and environment using remote sensing and geographic information systems: Southeastern Anatolia Region
- Tez No: 881567
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET İRFAN YEŞİLNACAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Çevre Mühendisliği, Geography, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Günümüzde, çevresel sağlık riskleri, doğal kaynakların kullanımı ve çevre kirliliği gibi konuların insan sağlığı açısından önemi giderek artmaktadır. Bu nedenle, belirli minerallerin çevreye ve insan sağlığına olan muhtemel etkileri dikkatle incelenmektedir. Bu minerallerden birisi de asbesttir. Asbest liflerinin solunması sonucu akciğer zarında kireçlenme ve kalınlaşma, su toplanması, malign mezotelyomanın (MM) yanı sıra karın zarı kanserine neden olduğu da tıp otoriteleri tarafından tespit edilmiştir. Aynı zamanda, tıp dışında, coğrafya, jeoloji ve çevre mühendisliği gibi disiplinler tarafından da doğal bir mineral olan asbest araştırmacılar tarafından yoğun bir şekilde çalışılmaktadır. Bu çalışma, Güneydoğu Anadolu Bölgesi özelinde, söz konusu asbest minerali, sağlık coğrafyasının yöntem ve ilkeleri esas alınarak çevre, jeoloji, UA-CBS teknikleriyle incelenerek çevresel etkilerini değerlendirmeyi ve potansiyel sağlık risklerini belirleyerek, bu riskleri azaltmak için önerilerde bulunmayı hedefler. Sonuç olarak, bölgenin jeomedikal risk haritası oluşturulmuştur. Yanı sıra, MTA ve literatürden derlenen sayısal jeoloji haritaları CBS ortamında çözümlenerek, uydu görüntüleri yardımıyla ve arazi çalışmalarıyla da kontrol edilerek, bölgenin asbest emisyon kaynakları belirlenmiştir. Çalışma alanından alınan 34 adet toprak numunelerinin yüzde 35.29'sinda krizotil, yüzde 14.70'sinde tremolit mineralleri belirlenmiştir. Ayrıca, çalışma alanında yer alan dört ilçede (Ergani, Çermik, Çüngüş, Gerger) çevre ve halk sağlığı için“yüksek riskli”alanların olduğu tespit edilmiştir. Siverek ilçesinde ise riskli alan tespit edilememiştir. MM teşhisi konulan vakaların yaklaşık %56'sı yüksek riskli alanların ilk bir km mesafede olduğu, vakaların yaklaşık %70'i ise yüksek riskli alanların ilk dört km mesafesinde olduğu görülmüştür. Bu çalışma sonucunda elde edilen metodoloji ve yaklaşımların özellikle asbest maruziyeti gibi çevresel risk faktörlerinin incelenmesinde ve yönetilmesinde etkin bir şekilde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Bu çalışmanın çıktılarından konuyla ilgili çalışan yerel ve merkezi otoritelerin yararlanacağı önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Nowadays, issues such as environmental health risks, use of natural resources and environmental pollution are becoming increasingly important for human health. As a result, the potential effects of specific minerals on the environment and human health are being carefully studied. One such mineral is asbestos. Medical authorities have established that inhalation of asbestos fibres causes calcification and thickening of the lung membrane, water retention, malignant mesothelioma (MM) and peritoneal cancer. At the same time, asbestos, a natural mineral, is being intensively studied by researchers in disciplines such as geography, geology and environmental engineering. The aim of this study is to assess the environmental impact of the mineral asbestos in the Southeast Anatolia region using environmental, geological and UA-CBS techniques based on the methods and principles of health geography, and to determine the potential health risks and make recommendations to reduce these risks. The result was a geomedical risk map of the region. In addition, the sources of asbestos emissions in the region were identified by analysing the digital geological maps compiled from MTA and literature in a GIS environment, with the help of satellite images and field studies. Chrysotile and tremolite minerals were detected in 35.29 percent and 14.70 percent of the 34 soil samples collected from the study area. In addition, four districts (Ergani, Çermik, Çüngüş, Gerger) in the study area were found to have“high risk”areas for the environment and public health. No risk areas were identified in Siverek district. Approximately 56% of the cases diagnosed with MM were located within the first kilometre of high-risk areas and 70% of the cases were located within the first four kilometres of high-risk areas. It was concluded that the methodology and approaches developed as a result of this study can be effectively used in the investigation and management of environmental risk factors, particularly asbestos exposure. It is suggested that local and central authorities working on this issue will benefit from the results of this study.
Benzer Tezler
- Zeytin çekirdeği tozunun sürtünme düzenleyici ve katı yağlayıcı olarak cam elyaf takviyeli hibrit kompozit balatalara etkisinin incelenmesi
Investgation of the effect of olive seed powder on glass fiber reinforced hybrid composite pads as friction modifier and solid lubricant
SALİH BİLAL ÇETİNKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Metalurji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECMETTİN TARAKÇIOĞLU
- The use of asbestos as a construction material in public buildings: a case study
Kamu binalarında yapı malzemesi olarak asbestin kullanımına ilişkin vaka çalışması
DENİZ DÜNDAR MUSTAFA
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Halk SağlığıOrta Doğu Teknik Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA TOKSOY KÖKSAL
- Kentsel dönüşüm nedeniyle inşaat alanında çalışanlarda asbeste maruziyetin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
ÖZLEM KONAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Halk Sağlığıİstanbul Medipol Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ZEHRA OMURTAG
- Asbestin akciğer alveollerinde immünolojik etkileri
Immunologic effect of asbest in pulmonary alveolaris
AYŞE BANU YURT