Hisse senedi fiyatları ile döviz kurları arasındaki dinamik ilişki: Türkiye örneği
Dynamic relationship between stock prices and exchange rates: the case of Türkiye
- Tez No: 881684
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KEMAL DEĞER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Hisse senedi fiyatları ile döviz kurları arasındaki dinamik ilişki, küresel finansal piyasalarda büyük önem taşır ve ekonomik istikrar, yatırım kararları ve para politikalarının yönetimi açısından kritiktir. Portföy teorisi, yatırımcıların risk ve getiri arasındaki dengeyi sağlamak amacıyla farklı varlık sınıflarına dağılmış portföyler oluşturarak optimal bir risk yönetimi sağlamaya çalıştığı önemli bir teorik yaklaşımdır. Ayrıca, makroekonomik faktörler, ekonomik göstergeler ve merkez bankası politikaları hem hisse senedi fiyatlarını hem de döviz kurlarını etkileyerek bu iki piyasa arasındaki dinamik bağlantıyı şekillendirir. Bu bağlamda, bu tez çalışması Türkiye'de BİST100 endeksi ile döviz kurları arasındaki dinamik ilişkiyi detaylı bir şekilde incelemektedir. Çalışmanın temel bulgularından biri, küreselleşme ve finansal entegrasyonun artmasıyla birlikte portföy riskinin sadece yerel borsa oynaklığından değil, aynı zamanda döviz kuru riskinden de etkilendiğini göstermektedir. Çalışma, 01 Ocak 2002 ile 04 Nisan 2023 tarihleri arasındaki günlük verileri kullanarak hisse senedi fiyatları ile döviz kurları arasındaki ilişkiyi çeşitli analiz yöntemleriyle değerlendirmiştir. Nedensellik ve Eşbütünleşme Analizi, hisse senedi fiyatları ile döviz kurları arasındaki dinamik ilişkiyi incelemek için kullanılmıştır. Çalışma, BİST100 endeksi ile döviz kurları arasında tek yönlü bir ilişki olduğunu ve Granger nedenselliği analizinin BİST100'den döviz kurlarına doğru tek taraflı bir nedensellik gösterdiğini bulmuştur. Engle-Granger eşbütünleşik test sonuçları, uzun dönem ilişkinin varlığını işaret etmekte ve portföylerdeki değişimlerin uzun vadeli etkileşim gösterebileceğini ortaya koymaktadır. Çok değişkenli GARCH (BEKK) modeli kullanılarak yapılan analiz, döviz kurlarından BİST100'e doğru bir yayılma etkisi (Spillover Effect) olduğunu göstermektedir. Bu bulgu, döviz piyasasındaki olayların hisse senedi fiyatlarını etkileyebileceğini ve bu etkinin zaman içinde yayılabileceğini göstermektedir. Çalışma ayrıca, koşullu olmayan korelasyon analizi ile birlikte zamanla yayılan koşullu korelasyon kullanarak, getiriler arasında zayıf korelasyonun yanı sıra günlük normal verilerde güçlü korelasyonun varlığını tespit etmiştir. Bu, piyasalardaki ani dalgalanmaların hisse senedi fiyatları ile döviz kurları arasındaki ilişkideki güçlü korelasyonu etkileyebileceğini göstermektedir. Son olarak çalışmanın zaman içinde değişen dinamikleri ortaya koyması piyasalardaki etkileşimlerin zaman içinde nasıl evrildiği ve finansal piyasalardaki risklerin zaman içinde nasıl değişebileceğine dair önemli bir perspektif sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The dynamic relationship between stock prices and exchange rates holds significant importance in global financial markets and is critical for economic stability, investment decisions, and the management of monetary policies. Portfolio theory is an important theoretical approach where investors attempt to achieve optimal risk management by creating portfolios diversified across different asset classes to balance risk and return. Additionally, macroeconomic factors, economic indicators, and central bank policies influence both stock prices and exchange rates, shaping the dynamic connection between these two markets. In this context, this thesis examines in detail the dynamic relationship between the BIST100 index and exchange rates in Turkey. One of the main findings of the study is that with the increase in globalization and financial integration, portfolio risk is influenced not only by local stock market volatility but also by exchange rate risk. The results obtained evaluate this relationship using various analysis methods with daily data from January 1, 2002, to April 4, 2023. Causality and Cointegration Analysis has been used to examine the dynamic relationship between stock prices and exchange rates. The study found a unidirectional relationship between the BIST100 index and exchange rates, with Granger causality analysis indicating a one-way causality from the BIST100 to exchange rates. The Engle-Granger cointegration test results suggest the presence of a long-term relationship, indicating that changes in portfolios could exhibit long-term interactions. The analysis using the Multivariate GARCH (BEKK) model shows a spillover effect from exchange rates to the BIST100. This finding suggests that events in the foreign exchange market can affect stock prices and that this effect can propagate over time. The study also identified both weak correlations among returns and strong correlations in daily normal data using unconditional correlation analysis along with time-varying conditional correlations. This indicates that sudden fluctuations in the markets could impact the strong correlation in the relationship between stock prices and exchange rates. Finally, the study provides an important perspective on how market interactions evolve over time and how risks in financial markets may change over time.
Benzer Tezler
- Cointegration and causality relationship between Borsa Istanbul's BIST 100 and exchange rates
Borsa İstanbul ile döviz kurları arasında eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisi
MAHDI GHORBANI HOKMABAD
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MaliyeBoğaziçi ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖZDE ÜNAL
- The impact of macroeconomic variables on stock prices for the selected countries
Seçilmiş ülkelerde makroekonomik değişkenlerin hisse senedi fiyatlarına etkisi
RECAİ BİBEROĞLU
Doktora
İngilizce
2023
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFinans ve Bankacılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN ÇANKAL
- Makroekonomik değişkenlerin ve ekonomik konjonktürün gayrimenkul yatırım ortaklıkları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Examining the effects of macroeconomic variables and economic conjuncture on real estate investment trust
MÜNEVER PAHAERDING
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. FEYZİ HAZNEDAROĞLU
- Petrol fiyatlarının makroekonomik etkileri üzerine üç makale
Three essays on the macroeconomic effects of oil prices
AYŞEGÜL GÜLLÜ ALTUN
Doktora
Türkçe
2021
EkonomiHacettepe Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGE KANDEMİR KOCAASLAN
- Machine learning applications for time series analysis
Zaman serileri analizi için makine öğrenmesi uygulamaları
MERT CAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Matematikİstanbul Teknik ÜniversitesiMatematik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATABEY KAYGUN