Milli Saraylar koleksiyonlarında Hereke halıları
Hereke carpets in National Palaces collections
- Tez No: 881811
- Danışmanlar: PROF. DR. NURCAN YAZICI METİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 336
Özet
19. yüzyılda sanayileşmede yaşanan gelişmeler, Türk geleneksel sanatları içerisinde önemli yeri olan halı sanatını da etkilemiştir. Sanayideki gelişmelerden payını alan halı üretimi, batı pazarının taleplerine göre değişim yaşamış, 19. Yüzyıla kadar atölye ve evlerde devam eden dokumalar, fabrikalarda üretilmeye başlayarak, teknoloji ve seri üretim önem kazanmıştır. Hereke Fabrikay-i Hümâyunu, Osmanlı Sarayı'na hizmet ederek tekstil ihtiyaçlarınının büyük bölümünü karşılamış, halı ve ipekli dokumaları ile 19. yüzyıl da saray, köşk ve kasırları donatmıştır. Hereke halıları, 16. ve 17. yüzyıllarda en parlak devrini yaşamış saray halısı üslubunun 19. yüzyıldaki temsilcisidir. Çalışmada, son dönem Osmanlı hanedan yapılarında kullanılmış ve günümüzde müze işlevi gören Milli Saraylar'a bağlı yapılardaki Hereke halıları, Hereke Fabrikâ-î Hümâyûnu'nda oluşturulmuş halı desen arşivi ile Tarihi kataloglar-kitaplar ve tarihi fotoğraflar üzerinden değerlendirilmiştir. Tezde Milli Saraylar Koleksiyonu merkez alınmış olsa da az sayıda diğer kurum ve müzelerde yer alan Hereke halılarına da değinilmiştir. Çalışma ile birlikte Hereke Fabrikay-i Hümâyunu'nda yürütülen halı üretiminde, bir taraftan geleneksel Türk halı sanatı tarihi gelişimine sadık kalındığı, öte yandan saray halısı geleneğinin yanı sıra bulunduğu çağın yeniliklerini de takip ettiği anlaşılmıştır. Milli Saraylar Hereke Halı Koleksiyonu hakkında görsel ve yazılı belgeler üzerinden yapılan değerlendirmeler neticesinde üretimde kullanılan desenlerin oluşumunda başvurulan kaynakların yanında dönemin beğenileri, sarayın tercihleri ile birlikte Hereke Fabrikâ-î Hümâyûnu'nun, Osmanlı topraklarındaki tarihi kadim halı kültürünü derin bir süzgeçten geçirerek yaşattığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The developments in industrialization in the 19th century also affected the carpet art among Turkish traditional arts. Carpet production, which took its share from the developments in the industry, changed according to the demands of the western market, and the weavings that were continued in workshops and homes began to be produced in factories, and technology and mass production gained importance. Hereke Imperial Factory served the Ottoman Palace, meeting most of its textile needs and furnishing palaces, mansions and pavilions in the 19th century with its carpets and silk weavings. Hereke carpets are the 19th century representative of the palace carpet style, which had its heyday in the 16th and 17th centuries. In the study, Hereke carpets in the structures of the National Palaces, which were used in the late Ottoman dynastic buildings and function as museums today, were evaluated through the carpet pattern archive created in the Hereke Imperial Factory, historical catalogs and historical photographs. Although the thesis focuses on the National Palaces Collection, Hereke carpets in a small number of other institutions and museums are also mentioned. With the study, it was understood that the carpet production carried out in the Hereke Factory was, on the one hand, faithful to the historical development of traditional Turkish carpet art, and on the other hand, it followed the innovations of the age as well as the palace carpet tradition. As a result of the evaluations made with visual and written documents about the National Palaces Hereke Carpet Collection, it was seen that the Hereke Imperial Factory kept the historical ancient carpet culture in the Ottoman lands alive by passing it through a deep filter.
Benzer Tezler
- Dolmabahçe Sarayı Harem-i Hümâyun tefrişinin yorumlayıcı iletişim kavramı ve arşiv belgeleri ışığında değerlendirilmesi
Evaluation of Dolmabahçe Palace Harem section furnishing policies in accordance with historical archives and interpetive communication
ÖZGE FİKRİYE UYSAL TRESSLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Müzecilikİstanbul ÜniversitesiMüze Yönetimi Bilim Dalı
YRD. DOÇ. NURİ ÖZER ERBAY
- Milli saraylar tekstil koleksiyonundaki 19. yüzyıl işlemeli eserlerin değerlendirilmesi
The evaluation of 19 th century embroidery works in national palaces textile collection
AYÇA ÖZER DEMİRLİ
Doktora
Türkçe
2011
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA ÖDEKAN
- Milli Saraylar envanterine ait Japon paravana ve restorasyonu
The Japanase folding screen that is conteined in inventory of National Places and it's restoration
HİLAL KAPLAN YANAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkKadir Has ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. E. FÜSÜN ALİOĞLU
- Milli saraylar bünyesindeki tarihi mekanlarda bulunan el dokuması halıların restorasyonu projesi ve onarım aşamaları
The restoration project and the recovery stages of the handmade carpets that are in the historical palaces in the contitution of national palaces
VİLDAN ÖMÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. İSMAİL ÖZTÜRK
- Milli Saraylar Daire Başkanlığı kültür politikaları bağlamında Dolmabahçe Sarayı iletişim uygulamalarının değerlendirilmesi
Head Department of National Palaces's cultural policies and its influence on communication facilities of Dolmabahçe Palace
SİMİZAR ASLAN ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MüzecilikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. KADRİYE TEZCAN AKMEHMET