Geri Dön

Bazı önemli muz klonlarının doku kültürü yöntemi ile çoğaltılması ve klonlar arasındaki varyasyonların biyoteknolojik yöntemlerle saptanması üzerinde araştırmalar

Investigations propagation of some important banana clones by tissue culture and determination of variations among clones by biotechnological methods

  1. Tez No: 88190
  2. Yazar: HAMİDE GÜRBÜK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA PEKMEZCİ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1999
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 250

Özet

oz BAZI ÖNEMLİ MUZ KLONLARININ DOKU KÜLTÜRÜ YÖNTEMİ İLE ÇOĞALTILMASI VE KLONLAR ARASINDAKİ VARYASYONLARIN BİYOTEKNOLOJİK YÖNTEMLERLE SAPTANMASI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR Hamide GÜBBÜK Doktora tezi, Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Mustafa PEKMEZCİ Şubat 1999, 222 Sayfa Bu çalışmada, ülkemizde yetiştiriciliği yapılan Dwarf Cavendish muz klonu ile ülkemizde yetiştirilme şansı olan Grand Nain, Petit Nain, Poyo, Williams ve Basrai muz klonlannın meristem kültürü yöntemi ile klonal olarak çoğaltılma olanakları araştırılmıştır. Araştırmada ayrıca, klonlar arasındaki varyasyonların belirlenmesinde kullanılan RAPD parametrelerinin optimizasyonu gerçekleştirilmiş ve klonlar arasındaki genetik farklılıklar değişik primerler kullanılarak belirlenmiştir. Bu amaçla yürütülen çalışmalar, 1996 ve 1998 yıllan arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışmalar Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Doku Kültürü Laboratuvan ve Araştırma Seraları ile bu Fakültenin Tarımsal Biyoteknoloji Laboratuvannda yürütülmüştür. Çalışmalar sırasında, öncelikle muzların meristem kültürü ile çoğaltılmasında kullanılacak en uygun eksplant tipleri, eksplant alım zamanları, kültürlerin büyüme ve gelişmesine etki eden faktörler ve ayrıca çoğaltma ve köklendirme aşamalarında kullanılacak, sitokinin ve oksin tipleri ile konsantrasyonları belirlenmiştir. Ayrıca klonlar arasındaki genetik farklılıkların saptanmasında en uygun RAPD parametreleri belirlenmiş ve bu parametreler kullanılarak klonlar arasındaki genetik farklılıklar saptanmıştır. Araştırmada, rizomlar üzerinden yeni çıkan gözler ile 20-30 cm boyundaki yavru bitkiler en uygun eksplant materyalleri olarak belirlenmiştir. En uygun eksplant alım zamanı ise nisan ayı olarak saptanmıştır. Eksplantlann sterilizasyonunda % 10'luk ticari hipo kullanımı, kontaminasyonlu eksplant sayısı ve eksplantlann büyüme ve gelişmesi bakımından en iyi sonucu vermiştir. Eksplantlarda, fenolik maddelerin oksidasyonunun engellenmesinde kültür ortamlanna aktif kömür (AK) ilavesi diğer uygulamalardan daha başanlı bulunmuştur. Eksplantlann kültür ortamına direkt olarak ya da ortadan bölündükten sonra transferleri kültürlerin büyüme ve gelişmesini önemli derecede etkilememiştir. Çoğaltma aşamasında benzil aminopürin (BAP) ve thidiazuron (TDZ) kullanımı, denenen tüm muz klonlannda zeatin ve kinetinden daha başanlı bulunmuştur. Çoğaltma aşamasında kinetin kullanımı eksplantlarda aşın derecede kök oluşumuna, zeatin kullanımı ise eksplantlarda gerçek gövde oluşumunu engelleyerek az miktarda kök oluşumuna neden olmuştur. Çoğaltma aşamasında 20 uM BAP ve 1 uM IAA, 1 uM TDZ ve 1 uM IAA ve 20 uM BAP ve 1 uM TDZ kombinasyonlan en uygun çoğaltma ortamlan olarak belirlenmiştir. Köklendirme aşamasında ise MS ortamına sadece AK veya AK'nın 1 uM NAA ve IBA ile birlikte kullanımı en uygunköklendirme ortamları olarak belirlenmiştir. Ayrıca köklenme aşamasında, kültürlerin aydınlık ortamda büyütülmesi köklenme açısından başarılı bulunmuştur. Denemeye alınan tüm muz klonlannda, meristemlerin büyüme gelişme aşamasından toprağa transferine kadar geçen süre 9 hafta, toprağa transferden araziye dikim aşamasına kadar geçen süre ise yaklaşık 4 ay olarak saptanmıştır. Klonlar arasındaki genetik farklılıkların belirlenmesinde, RAPD reaksiyonları için optimum DNA konsantrasyonu 25 ng, dNTP 400 uM, primer 10 uM, MgCfe 2.5 mM, PCR tamponu 2.5 uL (lx 10 PCR tamponu) ve taq polimeraz konsantrasyonu ise 1.25 ünite olarak belirlenmiştir. Klonlar arasında en yüksek polimorfizm, Grand Nain ile Basrai muz klordan arasında belirlenmiş, Dwarf Cavendish ve Petit Nain muz klonlan ile Basrai ve Williams muz klonlan bir birine en yakın klonlar olarak saptanmıştır. Buna karşın, Poyo muz klonu bu klonlardan farklı bir grup içerisinde yer almıştır. Araştırmalar sonucunda, denenen tüm muz klonlannın meristem kültürü ile klonal olarak hızla çoğaltılabileceği saptanmıştır.' Aynca Cavendish alt grubuna giren muz klonlarında, genetik farklılıklann saptanmasında RAPD tekniğinin kullanılabileceği belirlenmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Muz, meristem kültürü, ortam, çoğaltma, köklendirme, moleküler marker, RAPD, genetik farklılık JÜRİ: Prof. Dr. Mustafa PEKMEZCİ Prof. Dr. Sevgi PAYDAŞ Doç.Dr. Turgut YEŞİLOĞLU ıı

Özet (Çeviri)

ABSTRACT INVESTIGATIONS ON PROPAGATION OF SOME IMPORTANT BANANA CLONES BY TISSUE CULTURE AND DETERMINATION OF VARIATIONS AMONG CLONES BY BIOTECHNOLOGICAL METHODS Hamide GÜBBÜK Ph.D. Thesis in Department of Horticulture Supervisor: Prof. Dr. Mustafa PEKMEZCİ February, 1999, 222 Pages In this research, the clonal propagation of Dwarf Cavendish bananan clone, which is widely grown in Turkey, by meristem culture and Grand Nain, Petit Nain, Poyo, Williams and Basrai banana clones, which have good prospect to be grown in Turkey in future, was investigated. Furthermore, the RAPD parameters, which have been used in the determination of variation among clones, were optimized and genetic variations among clones were revealed by using different RAPD primers. The research was conducted between 1996 and 1998. The studies were carried out in Tissue Culture Laboratory and Research Greenhouses of the Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, University of Akdeniz and Agricultural Biotechnology Laboratory of the Faculty. During the studies, firstly, the most suitable explant types, which will be used in the propagation of bananas by meristem culture, explant collecting times, the factors affecting growth and development of culture and the types and concentration of the cytokinin and auxin, which will be used in the propagation and rooting stage, were determined. Furthermore, RAPD parameters were optimized and genetic variation among clones were determined by using these parameters. While, the new borned young buds on the rhizomes and 20 to 30 cm young plants in height were found to be most suitable explant materials, April is found to be the most suitable explant collecting time. In the sterilization of explant, the using of 10 % commercial hypochlorite gave the best results in terms of growth and development of explant and reduced the number of contaminated explant. The addition of active charcoal (AK) to culture media was found more successful than other applications in the prevention of phenolic substance oxidation in explants. The transfer of the explant either dividing from the center or direct did not effect significantly the growth and development of the culture. In the propagation stage, the using benzil amino purine (BAP) and thidiazuron (TDZ) were found to be more successful on propagation than zeatin and kinetin in all tested banana clones. While using kinetin in propagation stage caused excessive root formation, zeatin caused little amount of root formation by preventing real stem formation in explant. In propagation stage, the combination of 20 uM BAP and 1 uM IAA, 1 uM TDZ and 1 M IAA, 20 uM BAP and 1 uM TDZ were found to be the most suitable propagation media. In rooting stage, using AK only or together with 1 uM NAA and 1 uM IBA were found the most suitable rooting media. It mwas also found that, the period from meristem development stage to transferring stage to soil was 9 weeks and from the soil to the orchard was 4 months. In the determination of genetical variation among clones, the optimum DNA concentration for RAPD reaction was 25 ng, dNTP 400 uM, primer 10 uM, MgCk 2.5 mM, PCR buffer 2.5 ui ( lx PCR buffer) and the concentration of Taq polymerase was 1.25 unit. In the experiment, the highest polymorphism was obtained between Grand Nain and Basrai banana clones, and Dwarf Cavendish and Petit Nain banana clones were determined as the closest relative clones. On the other hand Poyo banana clone was classified as a different clone. In conclusion, it was determined that all tested banana clones can be propagated rapidly by meristem culture and RAPD technique can be used in determination of genetical variation of Cavendish banana subgroup. KEY WORDS: Banana, shoot tip culture, media, propagation, rooting, molecular marker, RAPD, genetic variation COMMITEE: Prof. Dr. Mustafa PEKMEZCİ Prof. Dr. Sevgi PAYDAŞ Doç.Dr. Turgut YEŞİLO?LU iv

Benzer Tezler

  1. Tez No

    11558

    Cam serada yetiştirilen cavendish ve basrai muz klonlarının beslenmesi, muhafazası ve olgunlaştırılması üzerinde araştırmalar

    Başlık çevirisi yok

    HAMİDE GÜBBÜK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1990

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURETTİN KAŞKA

  2. Tez No

    284385

    Türkiye'de yetiştirilen muz klonlarında morfolojik ve moleküler karakterizasyon

    Morphological and molecular characterization of some important banana clones in Turkey

    FİLİZ BAYSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    BiyoteknolojiAtatürk Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEZAİ ERCİŞLİ

  3. Tez No

    831528

    Farklı plastik örtülerin Cavendish grubu muzlarda (Musa spp. AAA) büyüme, verim ve kalite üzerine etkileri

    The effect of different plastic covering materials on growth, yield and quality of banana (Musa spp. AAA)

    SAMIULLAH KAMRAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    ZiraatAkdeniz Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAMİDE GÜBBÜK

  4. Tez No

    197411

    Bazı meyve ve sebzelerde raf ömrünün uzatılması için zeolitle birlikte paketlemenin ürünün kalite özelliklerine etkisinin incelenmesi

    Research of effects of packaging with zeolite on quality characteristics to prolong shelf life of some fruit and vegetables

    VİLDAN KÜÇÜK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Gıda MühendisliğiEge Üniversitesi

    Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SAFİYE NUR DİRİM

  5. Tez No

    909898

    Grand nain (Musa spp. AAA) muz çeşidinde hevenklere yapılan bazı uygulamaların verim ve meyve kalitesi üzerine etkileri

    The effects of some treatments on bunches in grand nain (Musa spp. AAA) banana cultivars on yield and fruit quality

    MUHAMMET MERT SAYGI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    ZiraatAkdeniz Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAMİDE GÜBBÜK

Geri Dön