İnsani yardım çalışanlarında travmatik stres belirtileri ve travma sonrası büyümenin psikolojik ihtiyaçların doyumu ve engellenmesiyle ilişkisinin incelenmesi
The relationship between psychological needs satisfaction and frustration with post-traumatic stress symptoms and post-traumatic growth through humanitarian aid workers
- Tez No: 882019
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YEŞİM ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: İnsani Yardım Çalışanları, Psikolojik İhtiyaçların Doyumu ve Engellenmesi, Temel Psikolojik İhtiyaçlar, Travma Sonrası Büyüme, Travma Sonrası Stres Belirtileri, Basic Psychological Needs, Humanitarian Aid Workers, Post-Traumatic Growth, Post-Traumatic Stress Symptoms, Psychological Needs Satisfaction and Frustration
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 104
Özet
Bu çalışma, insani yardım operasyonlarında aktif görev alan çalışanların temel psikolojik ihtiyaçlarının doyum ve engellenmesi düzeylerinin travma sonrası büyüme (TSB) ve travma sonrası stres belirtileri (TSSB) ile ilişkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. 137 insani yardım çalışanından veriler Google Forms aracılığıyla toplanmıştır. Katılımcılara Travma Sonrası Büyüme Envanteri (TSBE), Travma Sonrası Stres Bozukluğu Ölçeği (TSSBÖ) ve Temel Psikolojik İhtiyaçların Tatmini ve Engellenmesi Ölçeği (TPITEÖ) uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre, temel psikolojik ihtiyaçların doyumu (özerklik, yeterlik, ilişkisellik) ile TSB arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Temel psikolojik ihtiyaçlar, özellikle özerklik ihtiyacının tatmini, TSB'yi yordayıcı bir etkiye sahiptir. Ayrıca, temel psikolojik ihtiyaçların doyumu ile TSSB arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesi ise TSSB ile pozitif yönde anlamlı bir ilişki göstermektedir. Bu, insani yardım çalışanlarının temel psikolojik ihtiyaçlarının engellenmesinin travma sonrası stres belirtilerini artırdığını ortaya koymaktadır. TSB'nin alt boyutlarından olan yaşam felsefesindeki değişim ile TSSB arasında anlamlı bir ilişki bulunmuş ancak bu ilişkinin yönü net olarak belirlenememiştir. Sosyodemografik değişkenlerin (cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi vb.) TSB, TSSB ve TPİ üzerindeki etkileri incelenmiş ve operasyon türleri ile alınan görevlerin TSSB, TPİ ve TSB puanları üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı bulunmuştur. Bu bulgular, insani yardım çalışanlarının psikolojik ihtiyaçlarının karşılanmasının ve engellenmemesinin travma sonrası büyümenin gerçekleşebilmesi ve travma sonrası stres belirtilerinin azaltılabilmesi için önemli olduğunu göstermektedir. Araştırmanın sonuçları, insani yardım çalışanlarının psikolojik destek süreçlerinin iyileştirilmesi ve müdahalelerin bu ihtiyaçlar doğrultusunda şekillendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate the relationship between the levels of satisfaction and frustration of basic psychological needs (BPN) and post-traumatic growth (PTG) and post-traumatic stress symptoms (PTSS) among humanitarian aid workers actively involved in aid operations. Data were collected from 137 humanitarian aid workers via Google Forms. Participants were administered the Post-Traumatic Growth Inventory (PTGI), PTSD Checklist (PTSDC), and Basic Psychological Needs Satisfaction and Frustration Scale (BPNSFS). According to the analysis results, there is a significant positive correlation between the satisfaction of basic psychological needs (autonomy, competence, relatedness) and PTG. The satisfaction of basic psychological needs, especially the need for autonomy, significantly predicts PTG. Additionally, there is no significant relationship between the satisfaction of basic psychological needs and PTSS. The frustration of basic psychological needs shows a significant positive correlation with PTSS, suggesting that the frustration of these needs increases post-traumatic stress symptoms among humanitarian aid workers. A significant relationship was found between the PTG sub-dimension of change in life philosophy and PTSS, but the direction of this relationship is not clear. The effects of sociodemographic variables (gender, age, education level, etc.) on PTG, PTSS, and BPN were examined, and it was found that the type of operations and the tasks performed had no significant effect on PTG, PTSS, and BPN scores. These findings highlight the importance of meeting and not frustrating the psychological needs of humanitarian aid workers to facilitate post-traumatic growth and reduce post-traumatic stress symptoms. The results of the study emphasize the need to improve psychological support processes for humanitarian aid workers and shape interventions based on these needs.
Benzer Tezler
- Psikolojik taciz; öğretim elemanlarına yönelik bir araştırma
Mobbing; a research on academicians
TUTKU SEÇKİN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
İşletmeGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JALE MİNİBAŞ POUSSARD
- İnsani yardım çalışanlarının ikincil travmatik stresleri ve psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between secondary traumatic stress and psychological resilience of humanitarian workers
EDA AKTAŞ CEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEN ERDOĞAN
- Mülteci/sığınmacı yardım çalışanlarındaki empati ve kaygı düzeylerinin ikincil travmatik stres düzeyleri ile ilişkisi
The relationship of empathy and anxiety levels of refugee/asylum aid workers with secondary traumatic stress levels
SENAY TOPTANIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL ANER AKTAN
- Emekli Türk Silahlı Kuvvetleri çalışanlarının algıladıkları sosyal desteğin travmatik stres ve stresle baş etme tutumlarına etkisi
The effect of social support that the retired Turkish Armed Forces perceive on their attitudes towards coping with traumatic stress and stress
BETÜL BÜŞRA ŞENOL
- Intergenerational experiences of humanitarian aid workers in Turkey: A contextual perspective
Türkiye'deki insani yardım çalışanlarının kuşaklararası deneyimleri: Bağlamsal bir yaklaşım
NAZLI DENİZ ATALAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTEN ZARA