Otizm Spektrum Bozukluğuna sahip çocuk ve ergenlerin bilişsel esneklik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of the cognitive flexibility levels of children and adolescents with Autism Spectrum Disorder in terms of various variables
- Tez No: 882453
- Danışmanlar: PROF. DR. MELTEM ACAR GÜVENDİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Engelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Bu araştırmanın temel amacı Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısı olan 6-17 yaş arasındaki çocuk ve gençlerin bilişsel esneklik özelliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırma kapsamında ele alınan demografik değişkenler çocuğun cinsiyeti, otizm düzeyi, yaşı, anne babanın eğitim durumu, ailenin gelir düzeyi, ek bir yetersizlik durumunun olup olmamasıdır. İlişkisel tarama modeli kullanılmış olan bu çalışmada araştırmanın çalışma grubu İstanbul İlinde tüm kademelerde eğitim hizmeti alan ve OSB tanısı bulunan 303 çocuk ve gençten, ayrıca onların ebeveynlerinden oluşmaktadır. Araştırmada, araştırmacı tarafından hazırlanmış bilgilendirilmiş onam formu ve aile bilgi formu, çocukların otizm düzeylerini belirlemek için ÇODÖ ve bilişsel esneklik düzeylerini belirlemek için Strang vd. (2017) tarafından uyarlanan ve bu çalışmada Türk kültürüne uyarlaması yapılan BEÖ kullanılarak veriler toplanmıştır. Araştırma verileri, SPSS, JASP, Lisrel 8.8 ve Amos programları kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre OSB'li bireylerin bilişsel esneklik düzeyleri Rutinler ve Ritüeller alt boyutu cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Ancak diğer alt boyutlarda farklılık bulunmamıştır. OSB düzeyi, OSB'li bireylerin BEÖ; Rutinler ve Ritüeller, Özel İlgiler ve Yaratıcılık alt boyutundan aldıkları puanlara bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır ancak Geçişler/Değişim alt boyutuna etkisi bulunamamıştır. Yaş değişkeni, anne babanın eğitim düzeyi, gelir düzeyi gibi değişkenler ile bir ilişki bulunamamıştır. Ek yetersizlik durumuna göre ise Yaratıcılık ve Özel İlgiler alt boyutunda anlamlı farklılık bulunmuştur, diğer alt boyutlarda anlamlı farklılık bulunamamıştır. Araştırma bulguları ışığında; daha fazla değişkenin, OSB'li bireylerin bilişsel esneklik düzeylerini yordayıp yordamadıkları; bunların yanı sıra; zihin okuma becerileri, dikkat becerileri, uyumsal işlev becerilerinin bilişsel esnekliği yordayıp yordamadıklarının incelenmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to examine the cognitive flexibility characteristics of children and youth between the ages of 6-17 with Autism Spectrum Disorder (ASD) in terms of various variables. The demographic variables considered within the scope of the research are the child's gender, autism level, age, parents' education level, family income level, and whether the child has an additional disability. In this study, in which the correlational survey model was used, the study group consisted of 303 children and youth diagnosed with ASD and receiving education services at all levels in Istanbul Province, as well as their parents. In the study, data were collected using the informed consent form and family information form prepared by the researcher, the Turkish Childhood Autism Rating Scale (CARS) to determine the autism levels of children, and the Cognitive Flexibility Scale adapted by Strang et al. (2017) and adapted to Turkish culture in this study to determine cognitive flexibility levels. The research data were analyzed using SPSS, JASP, Lisrel 8.8 and Amos programs. According to the results of the study, cognitive flexibility levels of individuals with ASD showed a significant difference in the Routines and Rituals sub-dimension according to the gender variable. However, no difference was found in other sub-dimensions. It was concluded that ASD level had an effect on the scores of individuals with ASD on the Routines and Rituals, Special Interests and Creativity sub-dimension of the Cognitive Flexibility Scale, but no effect was found on the Transitions/Change sub-dimension. No correlation was found with the age variable, parental education and income level. According to the additional disability status, a significant difference was found in the Creativity and Special Interests sub-dimension, but no significant difference was found in the other sub-dimensions. In the light of the research findings, it is recommended to examine whether more variables predict the cognitive flexibility levels of individuals with ASD, and whether theory of mind skills, attention skills, and adaptive functioning skills predict cognitive flexibility.
Benzer Tezler
- Bir eğitim ve araştırma hastanesinin çocuk psikiyatri kliniğine başvuran boşanmış ebeveynlere sahip çocuk ve ergenlerde akran zorbalığı rolleri ve ilişkili psikopatolojiler
Peer bullying roles and related psychopathologies in children and adolescents with diverse parents attending the child psychiatry clinic of a training and research hospital
BİLGE DİDEM TUNALI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. İBRAHİM ADAK
- Konjenital adrenal hiperplazi tanılı olguların sosyal biliş ve otistik özellikler açısından cinsiyet disforisine sahip olgular ve sağlıklı kontroller ile karşılaştırılması
Comparison of patients with congenital adrenal hyperplasia, patients with gender dysphoria and healthy controls in terms of social cognition and autistic characteristics
BEGÜM YULUĞ TAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZLI BURCU ÖZBARAN
- Sendromik olmayan otizm spektrum bozukluğu tanılı ikisi de etkilenmiş ikiz çocuk ve ergenlerin ve anne-babalarının genomlarının ve transkriptonlarının tüm genom dizileme ve RNA dizileme yöntemi ile analizi
Whole genome analysis of dizygotic twins diagnosed with 'non-syndromic' autism spectrum disorder and their parents
PELİN ÜNAL VARIŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUHA MİRAL
- Stereotipik hareket bozukluğu ve nöroinflamasyon ilişkisi
The relationship between stereotypical movement disorder and neuroinflammation
RUKEN DEMİRKOL TUNCA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriHacettepe ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK ÜNAL
- Otizm spektrum bozukluğu bulunan çocukların uyku bozukluğu ile ebeveyn yaşam kaliteleri arasındaki ilişki
The relationship between sleep disorder and parental quality of life in children with autism spectrum disorder
GÜLCAN KOÇYİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKTO Karatay ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. HATİCE YALÇIN