Genç yetişkinlerde kafein kullanım bozukluğunun sirkadiyen ritim ve depresyon ile ilişkisi
Relationship between caffeine use disorder with circadian rhythm and depression in young adults
- Tez No: 882456
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAY ESRA AKSAKAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Birçok besin maddesinde olduğu gibi kafeinin de belirli miktarlarda tüketimi fayda sağlarken, gereken sınır aşıldığında olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Kafein kullanımına bağlı gelişen bozukluklardan biri uyku problemleridir. Uyku dengesi ile sirkadiyen ritim birbiriyle bağlantılıdır. Uyku dengesi bozulduğunda vücudun biyolojik ritmi de bozulmaktadır ve bunun sonucunda mental rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, katılımcıların kafein kullanımına bağlı gelişen bozukluklarının sirkadiyen ritim ve depresyon üzerine etkisinin değerlendirilmesidir. Bu çalışma, nicel araştırma tipinde ilişkisel tarama modeli kullanılarak kesitsel bir zaman diliminde uygulanması planlandı. Çalışma, 1 Şubat 2024-31 Mayıs 2024 aylarında, İstanbul ilinde yaşayan 18-35 yaş arası 145 erkek ve 243 kadın toplam 388 kişi ile gerçekleştirildi. Araştırmada yüz yüze anket uygulandı. Ankette demografik form, Kafein Kullanım Bozukluğu Ölçeği, Sabahçıl-Akşamcıl Tipleri Anketi ve Beck Depresyon Envanteri kullanıldı. Katılımcıların yaş ortalaması 24,81 ± 5,08 yıldır. Toplam kafein alım ortalaması 85,22 ± 90,01 mg'dır. Katılımcıların Kafein Kullanım Bozukluğu Ölçeği'nden elde ettikleri toplam puanların ortalaması 17,71 ± 7,29, Beck Depresyon Envanteri'nden elde ettikleri toplam puanların ortalaması 13,96 ± 10,30, Sabahçıl-Akşamcıl Anketi'nden elde ettikleri toplam puanların ortalaması 49,32 ± 7,95'dir. Katılımcıların genel olarak depresyon düzeylerinin hafif bulunmuştur. Sabahçıl- Akşamcıl Anketi'nde katılımcıların %73,2'si ara tip olarak sınıflanmıştır. Katılımcıların %15,5'i akşamcıl tipe, %9,5'i sabahçıl tipe yakındır. Kafein Kullanım Bozukluğu Ölçeği'nden elde ettikleri toplam puanları ile Beck Depresyon Envanteri'nde toplam elde edilen puanları arasında zayıf, anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki bulunmaktadır (r = ,226, p < ,01). Sabahçıl-Akşamcıl Anketi toplam puanları ile Beck Depresyon Envanteri toplam puanları arasında zayıf, anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki bulunmaktadır (r = -,127, p < ,05). Kafein Kullanım Bozukluğu Ölçeği'nden alınan toplam puanlar ile Sabahçıl-Akşamcıl Anketi'nden elde edilen toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı şekilde bir ilişki bulunmamaktadır (r = -,092, p > ,05). Çalışmamızda, kafein kullanım bozukluğu ve sirkadiyen ritmin depresyon ile ilişkili olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
As with many nutrients, while caffeine consumption in certain amounts provides benefits, it can cause negative effects when the required limit is exceeded. One of the disorders that develop due to caffeine use is sleep problems. Sleep balance and circadian rhythm are interconnected. When the sleep balance is disrupted, the body's biological rhythm is also disrupted, and as a result, mental disorders may occur. The intention of this work is to appraise the effect of participants' disorders connected to caffeine use on circadian rhythm and depression. This study was planned to be implemented in a cross-sectional time period using a quantitative research type relational survey model. The study was conducted between February 1, 2024 and May 31, 2024, with 388 people aged 18-35 living in Istanbul. A discussion survey was implemented in the research. Demographic form, Caffeine Use Disorder Scale, Self-Assessment Form for Determining Morningness-Eveningness Types in Human Circadian Rhythm and Beck Depression Scale were used in the survey. The average age of the contributor was 24.81 ± 5.08. The total caffeine intake average is 85.22 mg. The mean of the aggregate marks acquired by the participants from the Caffeine Use Disorder Scale is 17.71 ± 7.29, the mean of the total marks obtained from the Beck Depression Inventory is 13.96, and the mean of the total marks obtained from the Sabahçıl-Akşamcıl survey is 49.32. The contributors overall depression levels were found to be mild. In the Sabahçıl- Akşamcıl survey, 73.2% of the participants were classified as intermediate type. 15.5% of the participants are close to the evening type and 9.5% are close to the morning type. There is a weak, positive and expressive relationship between the Caffeine Use Disorder Scale aggregate marks and the Beck Depression Inventory total marks (r = .226, p < .01). There is a weak, negative and expressive relationship between the aggregate marks of the Morningness-Eveningness Scale and the aggregate marks of the Beck Depression Inventory (r = -.127, p < .05). There is no expressive relationship between the aggregate marks of the Caffeine Use Disorder Scale and the aggregate scores of the Morning-Evening Questionnaire (r = -.092, p > .05). In our study, it was determined that caffeine use disorder and circadian rhythm were associated with depression.
Benzer Tezler
- Enerji içeceklerinin muhteviyat açısından değerlendirilmeleri
Evaluation of energy beverages in terms of ingredients
ZAFER PEKER
- Enerji içeceğinin ADORa3 gen ekspresyonuna etkisi ve içenlerde genetik polimorfizminin bazı fizyolojik parametreler üzerine etkisinin araştırılması
Energy drink effect on ADORa3 gene expression and study of its genetic polymorphisms on some physiological parameters among drinkers
BASIL NASSRI HASAN HASAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
BiyolojiÇankırı Karatekin ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAL TARHANE
- Üniversite öğrencilerinde insomni yaygınlığının belirlenmesi ile uyku kalitesi ve insomni'ye etki eden faktörlerin incelenmesi
Determination of the prevalence of insomnia and investigation of factors affecting sleep quality and insomnia in university students
KÜBRA YILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Halk SağlığıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL ERDOĞAN
- Genç yetişkinlerde bağlanma stilleri ve kişiler arası duygu düzenleme ile romantik ilişki doyumu arasındaki ilişki
The relationship between attachment styles and interpersonal emotion regulation and romantic relationship satisfied in young adults
AYŞENUR ÖĞÜT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASUDE MALKOÇ
- Genç yetişkinlerde mutluluk: Psikolojik sağlamlık, öz-duyarlık, problemli internet kullanımı ve Covid-19 tükenmişliğinin yordayıcı rolü
Happiness in young adults: The predictive role of resilience, self-compassion, problematic internet use and Covid-19 burnout
AYŞENUR ÖZÜBERK PALA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KALYON