Adölesanlarda sağlığı geliştirme modeli temelli sosyal medya kullanımı ve uyku hijyeni eğitiminin uyku kalitesine etkisi
The effect of health promotion model-based social media use and sleep hygiene training on sleep quality in adolescents
- Tez No: 882835
- Danışmanlar: PROF. DR. DUYGU GÖZEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Giriş: Uyku gereksinimini yeterince karşılayamayan adölesanların uykusunu etkileyen faktörlerden biri sosyal medya kullanımıdır. Uyku sağlığının iyileştirilmesinde uyku hijyeni eğitimleri önemli yer tutmaktadır. Amaç: Araştırmada, Sağlığı Geliştirme Modeline temellendirilen sosyal medyanın sağlıklı kullanımı ve uyku hijyeni eğitiminin adölesanların uyku kalitesi üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Randomize olmayan ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel tasarımda yürütülen araştırmanın örneklemini 9-10-11.sınıfta eğitim gören 105 (deney=51, kontrol=54) adölesan oluşturmaktadır. Ön test aşamasında veriler Adölesan Bilgi Formu, Uyku Kalitesi Ölçeği ve Uyku Değişkenleri Anketi, Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği, Sosyal Medya Bozukluğu Ölçeğiyle toplanmıştır. Deney grubuna Sağlığı Geliştirme Modeline temellendirilen üç haftalık Sosyal Medya Kullanımı ve Uyku Hijyeni Eğitimi uygulanmıştır. Kontrol grubuna herhangi bir girişim yapılmamıştır. Deney grubuna verilen eğitimden bir hafta sonra ölçek formları tekrar uygulanarak son test aşaması tamamlanmıştır. Eğitim uygulamasından üç ay sonra gruplara aynı ölçek formları ile tekrar test ölçümleri yapılmıştır. Ayrıca adölesanlara uyku günlükleri dağıtılmış ve bir hafta boyunca doldurmalarını hatırlatan mesajlar gönderilmiştir. Bulgular: Deney ve kontrol grupları tanımlayıcı özellikleri bakımından benzerdir (p˃0,05). Deney grubunun uyku kalitesi ölçek puanı eğitimden sonraki son test (p=0,001) ve tekrar test (p=0,019) ölçümlerinde kontrol grubundan anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Eğitimden sonra son test aşamasında deney grubunun hafta içi uyku süresi kontrol grubuna göre anlamlı biçimde artmıştır (p=0,044). Deney grubunun eğitim öncesi ve sonrası ölçek puanları arasında anlamlı fark vardır (p=0,000). Deney grubunun SMBÖ genel puanı son test aşamasında kontrol grubundan anlamlı derecede yüksek olup bağımlılık seviyesinde azalma gözlenmiştir (p=0,044). SMBÖ'nin meşguliyet, duygu durum düzenleme, tekrarlama ve çatışma alt boyutlarında deney grubunun eğitim sonrası puanları kontrol grubundan anlamlı olarak farklı bulunmuştur. (p˂0,05). Deney grubunun Sosyal Medya Bozukluğu Ölçeği puanı tekrar test ölçümlerinde kontrol grubuna göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur (p=0,001). Sonuç: Adölesanların uyku kalitesini etkileyen faktörlerden olan sosyal medyanın sağlıklı kullanımı ve uyku hijyeni konusunda verilen SGM temelli eğitimin uyku kalitesini ve uyku süresini arttırdığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Introduction: Social media use is one of the factors affecting the sleep of adolescents who do not meet their sleep needs adequately. Sleep hygiene training plays a crucial role in improving sleep health. Objective: This study aimed to evaluate the effect of healthy social media use and sleep hygien training based on the Health Promotion Model on sleep quality of adolescents. Methods: The sample of the study, which was conducted in a quasi-experimental design with a non-randomized pre-test-post-test control group, consisted of 105 adolescents (experimental group=51, control group=54) training in the 9th-10th-11th grades. In the pre-test, datas were collected using the Adolescent Information Form, Sleep Quality Scale and Sleep Variables Questionnaire, Social Media Addiction Scale, and Social Media Disorder Scale. The experimental group received three-week Social Media Use and Sleep Hygiene Training based on the Health Promotion Model. The control group did not receive any intervention. One week after the training given to the experimental group, the scale forms were applied again and the post-test was completed. Three months after the training program, we practice re-test phase to the groups with the same scale forms. In addition, sleep diaries were distributed to the adolescents and messages were sent to remind them to fill them in for a week. Results: Experimental and control groups were similar in terms of descriptive characteristics (p˃0.05). The sleep quality scale score of the experimental group was significantly higher than the control group in the post-test (p=0.001) and re-test (p=0.019) measurements after the training. In the post-test after the training, the experimental group's weekday sleep duration increased significantly compared to the control group (p=0.044). There is a significant difference between the scale scores of the experimental group before and after the training (p=0.000). The SMAS total score of the experimental group was significantly higher than the control group in the post-test and a decrease in the level of addiction. (p=0.044). The post-training scores of the experimental group were found to be significantly different from the control group in the sub-dimensions of the SMAS as a preoccupation, mood regulation, repetition and conflict (p˂0.05). The Social Media Disorder Scale score of the experimental group was significantly lower than the control group in the re-test measurements (p=0.001). Conclusion: It was observed that training on healthy use of social media and sleep hygiene, which is one of the factors affecting the sleep quality of adolescents, increased sleep quality and sleep duration.
Benzer Tezler
- Adölesanlarda transteoretik model temelli sağlığı geliştirme programının güvenli bisiklet kullanma davranışına etkisi
The effect of transtheoretic model based health promotion program on safe cycling behavior on adolescents
ÖZDEN ERDEM
- Adölesanlarda sağlığı geliştirme modeline göre verilen eğitimin sağlıklı yaşam biçimleri ve özetkililik üzerine etkisi
The effect of education given according to the HEALTH promotion model on HEALTHY lifestyle and self-efficacy in adolescents
HAKAN AVAN
Doktora
Türkçe
2022
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıErciyes ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERAL BAYAT
- Ankara'da bulunan yetiştirme yurtlarında yaşayan adolesanlarda sosyodemografik özelliklerin ve fiziksel aktivite düzeyinin ruhsal belirtiler ve yaşam kalitesi açısından değerlendirilmesi
Assessment of mental symptoms and quality of life in association with sociodemographic characteristics and physical activity levels of adolescents living in orphanages in ankara
ÖZGE KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Halk SağlığıHacettepe ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLAL ÖZCEBE
- Sağlığı geliştirme modeline temellendirilmiş web tabanlı siber zorbalık eğitimi ile siber zorba adölesan ve ebeveynlerinde farkındalık oluşturma
Raising awareness of cyberbully adolescents and their parents with web-based cyberbullying training based on the health promotion model
DİLEK ULUDAŞDEMİR
Doktora
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL KÜÇÜK
- Adolesanlarda davranış imaj modeline dayanan kısa görüşmelerin sağlık davranışlarına etkisi
The effects on adolescents? health behaviors of brief interventions based on behavior-image model
NESRİN İLHAN
Doktora
Türkçe
2012
HemşirelikMarmara ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE YILDIZ