İslam Hukuku açısından katılım bankacılığının temel ilkeleri ve Türkiye'deki katılım bankacılığının değerlendirilmesi
Basic principles of participation banking in terms of Islamic Law and evaluation of participation banking in Turkey
- Tez No: 883327
- Danışmanlar: PROF. DR. ALPARSLAN HANZADE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, Banking
- Anahtar Kelimeler: Banka, İslâm Hukuku, Faiz, Mevduat Bankacılığı, Katılım Bankacılığı, Bank, Islamic Law, Interest, Deposit Banking, Participation Banking
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kayseri Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: Belirtilmemiş.
Özet
İnsanlık tarihinde bankacılığın temeli çok eski zamanlara dayanmaktadır. Para icat edilmeden önce insanlar tasarruflarını biriktirmeye başlamış ve bu birikimlerini emanet edecekleri yerler aramış, bu arayış bankacılık faaliyetlerinin oluşumuna zemin hazırlamıştır. Emanet edilen ödünçler önceden aynî iken paranın icadı ile nakdî hale gelmiştir. Mevcut en eski perakende bankası 1472'de, mevcut en eski ticaret bankası ise 1590'da kurulmuştur. Türkiye' de ise ilk banka 1845 yılında İstanbul Bankası ismiyle açılmıştır. Bankacılık sektöründe önemli bir yeri olan faiz, uygulanması noktasında tarih boyunca başta semavî dinler olmak üzere beşeri sistem ve ideolojiler tarafından tartışılıp eleştirilmiştir. Yaşadığımız coğrafyanın dini, ahlâki ve toplumsal yapısını göz önüne aldığımızda faizli bankalara alternatif faizsiz bankacılık sisteminin oluşması kaçınılmazdır. Dünyada büyük gelişim sürecine giren faizsiz bankacılık 1940-1970 yılları arasında özellikle Mısır'da kendini göstermiştir.“Faizsiz Bankacılık”adı altında yaygınlaşan katılım bankaları, başta Müslüman ülkelerde faaliyet gösterirken bugün farklı ihtiyaçların karşılanması noktasında tüm dünyada önem arz eden bir işlevsellik kazanmıştır. Bugün dünya üzerinde beş kıtada 60'dan fazla ülkede faaliyet gösteren İslâmî finans kuruluşları ve bankaların sayısı dünya genelinde 400'e yaklaşmaktadır. Yıllık sermayesi ise iki trilyon dolar olup toplam bankacılık faaliyetlerinin yüzde ikisini oluşturmaktadır. Türkiye'de hali hazırda uygulanan üç tür bankacılık sisteminden bahsedilebilir. Bunlar; Mevduat Bankacılığı, Katılım Bankacılığı ve Yatırım ve Kalkınma Bankacılığıdır. Faizsiz bankacılık sistemi“Özel Finans Kurumları”olarak ülkemize ilk olarak 1984 yılında girmiş, 2000'li yıllarda ilerleme kat etmiş, 2005 yılında ise“Katılım Bankacılığı”adını alarak bankacılık sektöründe büyük bir gelişme göstermiştir. Bu gelişmeler katılım bankalarının faizli bankalar karşısında faiz yasağı, akit serbestesi, kâr zarar ortaklığı gibi İslâmî değerleri ve murabaha, müşâreke, mudarebe, sükuk, icâre gibi İslâm Fıkhını temel alarak alternatifler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The foundation of banking dates back to ancient times in human history. Before money was invented, people started to accumulate their savings and looked for places to entrust these savings, and this search paved the way for the formation of banking activities. While the entrusted loans were previously in kind, they became cash with the invention of money. The oldest existing retail bank was established in 1472 and the oldest existing commercial bank was established in 1590. In Turkey, the first bank was opened in 1845 under the name of Istanbul Bank. Interest, which has an important place in the banking sector, has been discussed and criticized throughout history by human systems and ideologies, especially celestial religions. When we consider the religious, moral and social structure of the geography we live in, it is inevitable that an interest-free banking system is an alternative to interest-bearing banks. Interest-free banking, which has undergone a great development process in the world, manifested itself especially in Egypt between 1940-1970. Participation banks, which have become widespread under the name of“Interest-Free Banking”, have gained an important functionality all over the world in meeting different needs today, while operating primarily in Muslim countries. Today, the number of Islamic financial institutions and banks operating in more than 60 countries in five continents is approaching 400 worldwide. Their annual capital is two trillion dollars, accounting for two percent of total banking activities. There are three types of banking systems currently practiced in Turkey. These are Deposit Banking, Participation Banking and Investment and Development Banking. The interest-free banking system first entered our country in 1984 as“Special Financial Institutions”, made progress in the 2000s, and showed a great development in the banking sector by taking the name of“Participation Banking”in 2005. These developments provide participation banks with alternatives to interest banks based on Islamic values such as the prohibition of interest, freedom of contract, profit and loss partnership, and Islamic jurisprudence such as murabaha, musharakah, mudaraba, sucuk, and ijarah.
Benzer Tezler
- Financial resilience of conventional versus participation banking: Evidence from macro stress testing approach and risk spillovers analysis
Konvansiyonel bankacılık ve katılım bankacılığının finansal dayanıklılıklarının karşılaştırılması: Makro stres testi ve risk yayılımı analizi yaklaşımları
HUZEYFE ZAHİT ATAN
Doktora
İngilizce
2022
Bankacılıkİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RESUL AYDEMİR
- İslami finans sektöründe blockchain teknolojisinin uygulama alanları
Application areas of blockchain technology in Islamic finance sector
MUHAMMED YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MaliyeBingöl Üniversitesiİslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ÖZEL
- Yusuf el-Karâdâvî ve Halil Günenç'in bankacılık işlemlerine dair görüşleri
Yusuf al-Karadâvî and Halil Günenç's opinions on banking transactions
BURHAN GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN YİĞİT
- Katılım bankalarında gecikmiş alacakların yönetimi ve yeniden yapılandırma
Non performing loans' management and credit rescheduling in participatory banks
MUSTAFA DERECİ
Doktora
Türkçe
2022
Bankacılıkİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TABAKOĞLU
- Katılım bankacılığı özelinde stok finansmanı yoluyla satış yöntemine dayanan stok finansmanı ürünü
Stock finance product based on sales method through stock finance specific to participation banking
CENK GÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Bankacılıkİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Ekonomisi ve Finansı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP CİCİ