Geri Dön

İstanbul'da bulaşıcı hastalıklarla mücadele (1880-1910)

Struggling with contagious diseases in Istanbul (1880-1910)

  1. Tez No: 884063
  2. Yazar: DOĞAN İLKAY AKPINAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ADEM ÖLMEZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Tarih, Medical History and Ethics, History
  6. Anahtar Kelimeler: Bulaşıcı Hastalıklar, Koruyucu Tıp, II. Abdülhamid Dönemi, Sağlık, İstanbul, Contagious Diseases, Preventive Medicine, II. Abdulhamid Era, Health, Istanbul
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 154

Özet

Bu tez Osmanlı Devleti'nin başkenti olan İstanbul'da 1880-1910 yılları arasında vuku bulan bulaşıcı hastalıklarla mücadele konusunu ele almaktadır. Bulaşıcı hastalıklar beşeriyetin evvelinden beri insanları bedensel ve ruhsal yönden buhrana düşüren bir vakıadır. Dolayısıyla tarihyazımında ehemmiyet gösterilmesi gereken bir konudur. Bu çalışmada mezkûr dönemde İstanbul'da bulaşıcı hastalıklarla mücadele mevzusu tıbbın idari, iktisadi ve ictimai vecheleri ile birlikte yorumlanmıştır. Tez çalışması giriş ve sonuç bölümleri hariç olmak üzere 4 bölümden müteşekkildir. Giriş kısmı konunun mahiyeti, kapsam, özgün yan, kaynaklar ve yöntem fasıllarını içermektedir. Birinci bölümde koruyucu tıp kavramı ve Osmanlı'daki koruyucu tıp uygulamaları açıklanmıştır. Koruyucu tıp hususunda kadim uygarlıklardan, İslam medeniyetinden ve Avrupa'dan örnekler verilmiştir ve koruyucu hekimliğin bir sağlık politikası haline gelmesi irdelenmiştir. İkinci bölüm XIX. asırda dünyada görülen bulaşıcı hastalıklar ile tezin konusunu oluşturan 1880-1910 arası dönemde İstanbul'da zuhur eden salgınları ele almaktadır. Bu dönemde ortaya çıkan kolera en mühim bulaşılardandır. Verem, frengi, çiçek, tifo, difteri, kuduz vb. hastalıklar da insanları mağdur etmiştir. Üçüncü bölüm bulaşıcı hastalıklar ile mücadele başlığını taşımaktadır. Kamu sağlığı politikalarının güçlenmesi, salgınlara karşı müesseseleşme ve beledî hizmetlerin geliştirilmesi üçüncü kısmın değindiği konulardandır. Salgınlara karşı çağdaş usulleri uygulama uğraşı Osmanlı Devleti'nin bu hususta başarı sağlamasının etkenleri arasındadır. Savaş ortamı, göçler, maddi imkansızlıklar ve yetersiz sağlık yapılanması ise bulaşıcı hastalıklarla mücadeleyi zayıflatan faktörlerdendir. Dördüncü başlık altında bulaşıcı hastalıkların toplumsal hayata tesirleri incelenmiştir. Salgın döneminde devlet-toplum-birey ilişkisi tetkik edilmiş ve bulaşıcı hastalıkların toplumsal hayata yansımaları değerlendirilmiştir. Sonuç kısmında ise mesele eldeki verilerle birlikte yorumlanıp hitama erdirilmiştir. Devletin ve bireyin bulaşıcı hastalıklarla mücadelesinde mühim hususlar, bu mücadelenin mahiyeti, tesirleri ve başarılı ve başarısız tarafları açıklanmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

This thesis examines the issue of struggling with infectious diseases that occurred in Istanbul, the capital of the Ottoman Empire, between 1880 and 1910. Infectious diseases are a phenomenon that has put people in physical and spiritual crisis since the beginning of humanity. Therefore, it is a subject that should be given importance in historiography. In this study, the issue of combating infectious diseases in Istanbul during the mentioned period was interpreted with the administrative, economic and social aspects of medicine. This thesis consists of 4 chapters in addition to the introduction and conclusion sections. The introduction section includes the nature of the subject, scope, original side, sources and method parts. In the first chapter, the concept of conservation medicine and conservation medicine practices in the Ottoman Empire are explained. Examples of preventive medicine from ancient civilizations, Islamic civilization and Europe are given and the evolution of preventive medicine into a health policy is examined. The second part explains the epidemics in the world in the 19th century and the infectious diseases that occurred in Istanbul between 1880 and 1910. Cholera that emerged during this period is one of the most important infections. Tuberculosis, syphilis, smallpox, typhoid, diphtheria, rabies, etc. diseases also victimized people. The third section is titled fighting against infectious diseases. Strengthening public health policies, institutionalization against infectious diseases and development of municipal services are the subjects of the third part. The effort to apply modern methods against epidemics is one of the factors that made the Ottoman Empire successful in this matter. War environment, migrations, financial impossibilities and inadequate healthcare structure are among the factors that weaken the fight against infectious diseases. Under the fourth topic the effects of infectious diseases on social life are examined. During the epidemic period, the state-society-individual relationship was examined and the reflections of infectious diseases on social life were evaluated. In the conclusion part, the issue was interpreted and concluded with the available data. Important issues in the struggle of the state and the individual against infectious diseases, the nature of this struggle, its effects, and its successful and unsuccessful aspects were tried to be explained.

Benzer Tezler

  1. Geç Osmanlı dönemi İstanbul koruyucu sağlık kurumları ve Pendik Bakteriyolojihane-i Baytari yapıları koruma önerileri

    Late Ottoman period İstanbul public health institutions and Pendik Bakteriyolojihane-i Baytari (Veterinary Bacteriology) buildings conservation proposals

    SÜMEYYE GİDER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEYNEP GÜL ÜNAL

  2. Cost-effectiveness analysis for hepatitis C treatments in persons who inject drugs in Turkey

    Türkiye'de damariçi ilaç kullanan kişilerde hepatit C hastalığının tedavilerıne ilişkin maliyet-etkinlik analizi

    ŞAHİNCAN ÜÇLER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE YAYLALI

  3. Türkiye'de modern tıbbın kurumsallaşması ve Cumhuriyet dönemi sağlık politikaları

    Institutionalization of modern medicine in Turkey and health policies in the Republican era

    AYHAN VERGİLİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Kamu Yönetimiİstanbul Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERTAN EĞRİBEL

  4. Vaccination as a medical intervention example in Turkish Civil Law

    Bir tıbbi müdahale örneği olarak Türk Medeni Hukukunda aşı

    ZEYNEP ÖZGE OĞUZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Hukukİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÜMİT GEZDER

  5. The dirt of İstanbul: Coping with pollution in the 19th century

    İstanbul'un kiri: 19. yüzyilda kirlilikle mücadele

    DENİZ ÖZEREN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    Kamu YönetimiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK DURSUN