Siyasal bir denetim aracı olarak panoptikon
Panopticon as a political control tool
- Tez No: 884251
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET MAZLUM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
-Bu çalışmanın temel amacı etkili bir güç olarak siyasal iktidarın toplumsal ve bireysel anlamda gündelik yaşam içerisinde uyguladığı gözetim türlerini saptamak ve günümüzde gözetim toplumunun temel özeliklerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda panoptikon kavramıyla ilgili olarak ulaşılabilen eserler üzerinde durulacak ve sistematik bir şekilde çalışma sunulacaktır. İktidarların yeni gözetim biçimlerinin anlamı ve toplumsal yapının değişmesiyle birlikte yarattığı etkiler incelenecektir. Çalışma, panoptikon kavramının tarihsel kökenlerinden başlayarak, bu kavramın siyasal denetim bağlamındaki işlevlerini ve toplumsal yapıya etkilerini araştırmaktadır. Bu bağlamda, panoptikonun sadece bir mimari yapı olarak değil, aynı zamanda modern toplumlarda kullanılan gözetim tekniklerinin ve disiplinci yaklaşımların bir simgesi olduğu vurgulanmaktadır. Tez, panoptikonun günümüz toplumundaki yansımalarını değerlendirirken, bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimiyle birlikte ortaya çıkan yeni gözetim biçimlerini de incelemektedir. Özellikle dijital çağın getirdiği süperpanoptikon ve sinoptikon kavramları üzerinden, modern toplumların gözetim stratejilerindeki dönüşümler ele alınmıştır. Bu çalışmada ayrıca, panoptikonun günümüz dünyasında, siyasal iktidarın bireyler üzerindeki denetim mekanizmalarını nasıl dönüştürdüğü ve bu dönüşümün toplumsal yapı üzerindeki etkileri üzerinde durulmaktadır. İktidarın yeni gözetim biçimleriyle toplum üzerindeki kontrolünü pekiştirdiği ve bu süreçte bireylerin mahremiyet ve özgürlüklerinin nasıl tehdit altında olduğu tartışılmıştır. Özellikle kamu güvenliği gerekçesiyle uygulanan gözetim politikalarının, bireysel özgürlükler ve mahremiyet üzerinde yarattığı ikilemler ve paradokslar tez kapsamında ele alınmıştır. Tezde, panoptikonun farklı düşünürler tarafından nasıl ele alındığına da yer verilmiş ve bu düşüncelerin günümüz gözetim toplumlarına nasıl uyarlandığı incelenmiştir. Foucault'nun yanı sıra Bentham, Marx, Weber ve Bauman gibi düşünürlerin panoptikon kavramına ilişkin görüşleri, modern siyasal yapıların anlaşılmasına katkı sağlayan teorik bir çerçeve sunmaktadır. Bu teorik perspektifler ışığında, panoptikonun modern toplumlarda bir denetim aracı olarak nasıl işlev gördüğü ve bireyler üzerindeki etkileri daha geniş bir bağlamda değerlendirilmiştir. Tezin sonunda, günümüz toplumlarının, dijitalleşmenin hız kazandığı bu çağda, nasıl bir gözetim toplumuna dönüştüğü ve panoptikon kavramının bu dönüşümdeki rolü üzerine genel bir değerlendirme yapılmıştır. Gözetim toplumu, bilgi toplumu ve tüketim toplumu gibi kavramlar üzerinden, modern toplumların dinamikleri ve bu dinamiklerin bireyler üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Çalışmanın sonuç bölümünde ise, panoptikonun bir siyasal denetim aracı olarak günümüzdeki relevansı ve bu kavramın gelecekte nasıl bir evrim geçirebileceği üzerine tartışmalar sunulmuştur. Bu tez, panoptikonun bir gözetim aracı olarak günümüzdeki önemini vurgularken, aynı zamanda modern toplumların yapı taşlarını oluşturan gözetim mekanizmalarının nasıl işlediğini anlamaya yönelik kapsamlı bir inceleme sunmaktadır. Panoptikonun, iktidar ilişkileri, toplumsal kontrol ve bireysel özgürlükler üzerindeki etkileri, tez boyunca ele alınan temel meseleler arasında yer almakta ve bu meseleler, güncel toplumsal ve siyasal tartışmalar ışığında yeniden değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
-The primary aim of this study is to identify the types of surveillance applied by political power in daily life on both societal and individual levels, and to reveal the fundamental characteristics of today's surveillance society. In this regard, works related to the concept of the panopticon will be examined, and a systematic study will be presented. The significance of new forms of surveillance introduced by authorities and their impact in the context of changing social structures will be analyzed. Starting from the historical roots of the concept of panopticon, the study investigates the functions of this concept in the context of political control and its effects on the social structure. In this context, it is emphasized that the panopticon is not only an architectural structure, but also a symbol of surveillance techniques and disciplinary approaches used in modern societies. While evaluating the reflections of the panopticon in today's society, the thesis also examines the new forms of surveillance that have emerged with the development of information and communication technologies. Especially through the concepts of superpanopticon and synopticon brought by the digital age, the transformations in the surveillance strategies of modern societies are discussed. This study also focuses on how the panopticon transforms the control mechanisms of political power over individuals in today's world and the effects of this transformation on the social structure. It has been discussed how the government has consolidated its control over society with new forms of surveillance and how the privacy and freedoms of individuals are threatened in this process. In particular, the dilemmas and paradoxes created by surveillance policies implemented on the grounds of public security on individual freedoms and privacy are discussed within the scope of the thesis. In the thesis, how the panopticon is handled by different thinkers and how these ideas are adapted to today's surveillance societies are examined. In addition to Foucault, the views of thinkers such as Bentham, Marx, Weber and Bauman on the concept of panopticon provide a theoretical framework that contributes to the understanding of modern political structures. In the light of these theoretical perspectives, how the panopticon functions as a control tool in modern societies and its effects on individuals is evaluated in a broader context. At the end of the thesis, a general evaluation was made on how today's societies have turned into a surveillance society in this age where digitalization is gaining momentum and the role of the concept of panopticon in this transformation. The dynamics of modern societies and the effects of these dynamics on individuals have been analyzed through concepts such as surveillance society, information society and consumer society. In the concluding part of the study, discussions on the current relevance of the panopticon as a tool of political control and how this concept may evolve in the future are presented. While emphasizing the importance of the panopticon as a surveillance tool today, this thesis also provides a comprehensive examination of how the surveillance mechanisms that form the building blocks of modern societies work. The effects of the panopticon on power relations, social control and individual freedoms are among the main issues addressed throughout the thesis and these issues are re-evaluated in the light of current social and political debates.
Benzer Tezler
- Michel Foucault: Gözetlemenin iktidadı ve kameralı takip sistemi
Michel Foucault: Power of survielance and camera tracking system
TUNCER UTKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Kamu YönetimiKafkas ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELÇUK AYDIN
- Türkiye'de içerik denetiminin gelişimi: Hukuksal - sosyal perspektifler ve gelecek projeksiyonları
Evolution of content moderation in Turkey: Legal-social perspectives and future projections
ÇINAR ARK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Radyo-Televizyonİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim, Teknoloji ve Toplum Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUNCAY ZORLU
- Michel Foucault'da ötekinin arkeolojisi: Suç, kapatılma ve cezalandırma sistemi
Archaeolysis of the other' in Michel Foucault: Crime, closure and the system of punishment
KADİR GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE SEVGİ ZENGİN SALİHİ
- L'art performance en Turquie à la lumière des théories post-structuralistes et féministes
Postyapısalcı ve feminist teori ışığında Türkiye'de performans sanatı
NURDAN DURMAZ
Yüksek Lisans
Fransızca
2019
Sanat TarihiGalatasaray ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ERGUR
- Parlamentonun müzakere işlevinin temel aracı: Genel görüşme
The main tool of Parliament's deliberation function: General debate
SİNEM ŞİRİN
Doktora
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE ÖZSOY BOYUNSUZ