Geri Dön

Dersim (Tunceli) yöresinde derlenen Zazaca ağıtların yapısal ve tematik yönden incelenmesi

Structural and thematic analysis of Zazaki elegies collected in Dersim (Tunceli) region

  1. Tez No: 884327
  2. Yazar: FADİME ERGÜN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FARUK ELALTUNTAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Dersim, Zazaca Ağıtlar, Ağıtlarda Yapı, Ağıtlarda Tema, Öyküleriyle Ağıtlar, Dersim, Zazaki Elegies, Structure in Elegies, Theme in Elegies, Elegies with Stories
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Bingöl Üniversitesi
  10. Enstitü: Yaşayan Diller Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Zaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 318

Özet

Ağıt, gerçek olaylara dayalı kurmaca yönü az olan edebi ürünlerden biridir. Bu durum ağıtı, diğer edebi ürünlerden ayırarak toplumsal hafızanın aktarımını sağlayan, önemli bellek aktarım aracı yapmıştır. Özellikle yazılı tarihin bulunmadığı toplumlarda, tarihi olayları konu alan ağıtlar, aynı zamanda birer sözlü tarih anlatılarıdır. Edebi ürünlerinin tamamen sözlü gelenek içinde yayıldığı Dersim yöresinde, bölgenin tarihi ve sosyoekonomik yapısının yol açtığı olayları konu alan ağıtlar, bölgeye dair yazılı tarihin oluşturulmasında bir ön kaynak niteliğindedir. Bu durum bölgede, yazılı edebiyat geçmişi son 25-30 yıla dayanan ve sözlü gelenek içinde varlığını sürdüren ağıtların hafızalardan yok olmadan, bir an önce kayıt altına alınmasının önemini arttırmaktadır. Ağıt, gerçekleri konu alsa da ağıtın edebi bir tür olduğu göz ardı edilmeden derlenen ağıtlar sanatsal çerçevede analiz edilmelidir. Bugüne dek yöre ağıtlarıyla ilgili yapılan sınırlı sayıdaki çalışmada, ağıtlar derlenmiş ve konu yönünden incelenerek hikâyeleri aktarılmıştır. Ağıtlarla ilgili genel bir edebi analiz yapılmamıştır. Bu çalışmada, ağıtların yok olmasının önüne bir nebze de olsa geçebilmek için incelemeye tabi olan 70 ağıttan 44'ü bizzat araştırmacı tarafından derlenerek kayıt altına alınmıştır. Derlenen ağıtlar üzerinden ağıtı var eden olgu ve olaylara, ağıt etrafında süren tartışmalara, yöre ağıtlarının söylendikleri dile, ağıtların kültürel bellek aktarımındaki rolü ve önemine açıklık getirilmiştir. Böylece ağıtların hem varoluşsal sürecinin anlaşılır olması sağlanmış hem de yapısal ve tematik yönden analizleri yapılarak edebi değeri ortaya konmuş, mevcut kaynaklardaki eksiklikler giderilmeye çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The elegy is one of the literary products with a low fictional aspect based on real events. This fact distinguishes the elegy from other literary products and makes it an important means of memory transmission that enables the transmission of social memory. Especially in societies where there is no written history, elegies, which deal with historical events, are also oral history narratives. In Dersim region, where literary products are spread entirely within the oral tradition, elegies, which deal with events caused by the historical and socioeconomic structure of the region, are a preliminary source for the creation of a written history of the region. This situation increases the importance of recording the elegies, whose written literary history dates back to the last 25-30 years and which continue to exist in the oral tradition, as soon as possible before they disappear from memory. Although elegies are based on realities, the collected elegies should be analyzed within an artistic framework without ignoring the fact that it is a literary genre. In the limited number of studies on local elegies to date, elegies have been compiled and analyzed in terms of subject matter and their stories have been conveyed. A general literary analysis of elegy has not been made. In this study, in order to prevent the disappearance of elegies, 44 of the 70 elegies subject to analysis were compiled and recorded by the researcher herself. Through the collected elegies, the facts and events that brought the elegy into existence, the discussions around the elegy, the language in which the local elegies are sung, the role and importance of elegies in the transmission of cultural memory were clarified. In this way, both the existential process of the elegies were made comprehensible and their literary value was revealed by analyzing them structurally and thematically, and the deficiencies in the existing sources were eliminated.

Benzer Tezler

  1. Tunceli-Hozat bölgesinde Sarı Saltık Ocağı ve Bektaşilik: Tarih-inanç ve doktrin-ritülel

    Sari Saltık Ocak and Bektashizm in Tunceli-Hozat area: History-belief and doktrine-rituel

    YALÇIN ÇAKMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    AntropolojiHacettepe Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET YAŞAR OCAK

  2. Hozat (Tunceli) ilçe merkezinin beşeri ve iktisadi coğrafyası

    The geography human and economiy of Hozat town (Tunceli̇)

    DENİZ KEŞKEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    CoğrafyaFırat Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SELÇUK HAYLİ

  3. Pertek (Tunceli) ilçe merkezinin coğrafi etüdü

    Geographical study of the county town Pertek (Tunceli)

    EMRAH ŞIKOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    CoğrafyaFırat Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HANDAN ARSLAN

  4. Tunceli (Dersim) çevresindeki aşiretler ve sosyo-kültürel yapıları

    Tribes around Tunceli (Dersim) and their socio-cultural structures

    KİBAR TAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    TarihAnkara Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÜÇLER BULDUK

  5. Changing political consciousness in Dersim/Tunceli from the early Republican era to the 1970s

    Dersim/Tunceli'de erken Cumhuriyet döneminden 1970'lere siyasi bilincin değişimi

    SEKİNE ÖZTEN MERT

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Bölge Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RECEP BOZTEMUR